Πρέπει να κάνετε κολονοσκόπηση; Εγχείρηση για καταρράκτη; Σοβαρές οδοντιατρικές επεμβάσεις; Αυτές οι ελάσσονες και άλλες παρόμοιες ιατρικές επεμβάσεις, οι οποίες προϋποθέτουν αναισθησία ή καταστολή, δεν είναι αμελητέες όταν συνυπολογίσετε έναν παράγοντα: για όλες χρειάζεται ένας ιατρικός συνοδός, δηλαδή κάποιος που να σας οδηγήσει με ασφάλεια στο σπίτι σας μετά τη διαδικασία.
Αυτή η φαινομενικά ασήμαντη λεπτομέρεια γίνεται όλο και πιο σημαντική καθώς περισσότεροι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι. Περίπου 27% των 54 και πλέον εκατομμυρίων Αμερικανών 65 ετών και άνω ζουν μόνοι – και οι περισσότεροι από αυτούς είναι γυναίκες, σύμφωνα με την Υπηρεσία για τη Διαβίωση στην Κοινότητα των ΗΠΑ.
Κέντρα ημέρας για επεμβάσεις, ιατρεία και κλινικές συνήθως σας ζητούν να υποβάλετε το όνομα και τα στοιχεία επικοινωνίας του προσώπου που θα σας συνοδεύσει στο σπίτι έπειτα από μια διαγνωστική εξέταση ή επέμβαση χωρίς νοσηλεία. Πολλά από αυτά τα κέντρα δεν θα σας επιτρέψουν να φύγετε χωρίς συνοδεία, από φόβο για την ασφάλειά σας.
Εάν δεν έχετε συνοδό, οι κίνδυνοι κλιμακώνονται γρήγορα. «Πολλοί είναι αυτοί που θα παραλείψουν μια επεμβατική διαδικασία λόγω του ότι είναι υπερβολικά περίπλοκο να το οργανώσουν», λέει η δρ Suzanne Salamon, κλινική επικεφαλής Γεροντολογίας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Beth Israel Deaconess Medical Center.
«Έχω συναντήσει ανθρώπους που στερούνται απαραίτητο προσυμπτωματικό έλεγχο ή θεραπεία», συμφωνεί η Katherine Lyman, εξειδικευμένη γηριατρική νοσηλεύτρια στο Beth Israel Deaconess Medical Center. «Είναι εξαιρετικά θλιβερό να υπάρχουν αυτά τα εμπόδια».
Παγίδες στη μετακίνηση
Η υπέρβαση αυτών των εμποδίων αναδεικνύεται σε ζήτημα για πολλούς ηλικιωμένους, καθώς ο πληθυσμός γερνάει. Εάν είστε ανύπαντρη, τα ενήλικα παιδιά σας ή άλλοι συγγενείς δεν ζουν κοντά σας και οι φίλοι δεν μπορούν να σας εξυπηρετήσουν, μπορεί να βρεθείτε σε δύσκολη θέση.
Δεν αρκεί να καλέσετε ένα ταξί ή να πάρετε το λεωφορείο, γεγονός που περιπλέκει το πρόβλημα. Το ίδιο ισχύει και για ανάλογες υπηρεσίες που αναζητάτε σε ψηφιακές πλατφόρμες. Και αυτό συμβαίνει γιατί οι οδηγοί, όσο φιλικοί και να είναι, δεν έχουν κάτι να κερδίσουν με το να παραμείνετε ασφαλής και δεν συνηθίζεται να συνοδεύουν τους πελάτες στο σπίτι.
«Ένας οδηγός Uber ή ένας ταξιτζής δεν πρόκειται να σας συνοδεύσει έξω από το αυτοκίνητο και να σας βοηθήσει να ξαπλώσετε στο κρεβάτι», λέει η Salamon. «Δεν αποτελεί αντικείμενο της δουλειάς τους, και εάν ο ασθενής πέσει, θα μπορούσαν να έχουν πρόβλημα».
Η ανησυχία είναι πράγματι δικαιολογημένη, λένε οι ειδικοί του Χάρβαρντ. Η αναισθησία και τα κατασταλτικά φάρμακα έχουν την τάση να παραμένουν στον οργανισμό για πολλές ώρες μετά την επεμβατική διαδικασία, ακόμη κι αν αισθάνεστε καλά κατά τα άλλα. Μπορεί να επιστρέψετε στο σπίτι και να ξαπλώσετε άνετα στον καναπέ, αλλά υπάρχει το ενδεχόμενο να εμφανίσετε ναυτία, έμετο, πόνο ή ανικανότητα να λάβετε λογικές αποφάσεις.
«Η αναισθησία μπορεί να είναι σύντομη, αλλά και πάλι μπορεί να σας κοιμίσει τόσο βαθιά ώστε να μην είστε σε θέση να επιστρέψετε στο σπίτι μόνη σας, χωρίς υποστήριξη», λέει η Lyman.
Επίσης, «κάθε είδους γενική αναισθησία αυξάνει τον κίνδυνο πτώσης ή σύγχυσης στη συνέχεια», λέει η δρ Salamon.
Δοκιμάστε αυτές τις εναλλακτικές
Εάν δεν έχετε εύκαιρο έναν ιατρικό συνοδό, οι ειδικοί του Χάρβαρντ σάς παροτρύνουν να σκεφτείτε δημιουργικά. Δοκιμάστε μία από τις παρακάτω τακτικές:
Ζητήστε καθοδήγηση από τον γιατρό σας. Ορισμένα ιατρεία συνεργάζονται με έναν κοινωνικό λειτουργό ή ειδικό ενημέρωσης, οι οποίοι βοηθούν στον συντονισμό τέτοιων υπηρεσιών.
Βασιστείτε στην κοινότητα. «Εάν έχετε δεσμούς με μια εκκλησία, ναό ή άλλο χώρο λατρείας, συχνά έχουν μια ομάδα εθελοντών που ασχολούνται ακριβώς με αυτό», λέει η Lyman.
Επικοινωνήστε με τοπικές οργανώσεις. Τα Γραφεία Γήρανσης (Office on Aging) της κάθε περιοχής στις ΗΠΑ μπορούν να υποδείξουν εθελοντικές ή επί πληρωμή υπηρεσίες ιατρικών συνοδών. «Δεν προσφέρουν μόνο συμπαράσταση, αλλά έχουν και πλήθος πόρων και μπορούν να σας φέρουν σε επαφή», λέει η δρ Salamon.
Ρωτήστε σε γραφεία παροχής κατ’ οίκον φροντίδας υγείας. Παρότι αυτοί οι οργανισμοί συνήθως παρέχουν υπηρεσίες επαγγελματιών οι οποίοι περνούν ορισμένο αριθμό ωρών με τους πελάτες εβδομαδιαίως, κάποιοι από αυτούς παρέχουν και υπηρεσίες ιατρικών συνοδών.
Συζητήστε εναλλακτικές λύσεις. Μερικές φορές οι κλινικοί γιατροί έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τοπική αναισθησία αντί γενικής αναισθησίας, ώστε να μπορέσετε να οδηγήσετε μόνη σας για το σπίτι ή να πάρετε τη συγκοινωνία μετά τη διαδικασία. Εναλλακτικά, μπορεί να σας επιτρέψουν να παραμείνετε στο ιατρείο για λίγες ώρες μετά τη διαδικασία, πριν σας αφήσουν να οδηγήσετε για το σπίτι σας.
Γιατί να χρειάζεστε κάποιον μαζί σας στο επόμενο ιατρικό ραντεβού
Το να επισκεφθείτε μόνη σας τον γιατρό σας για μια εξέταση ρουτίνας φαίνεται αρκετά απλό. Ορισμένα άτομα όμως δεν το βλέπουν έτσι. Σχεδόν τέσσερις στους δέκα ενήλικες έχουν νιώσει ανησυχία πριν από τέτοιου είδους ραντεβού, ενώ σχεδόν οι μισοί έχουν φύγει μετά την επίσκεψη με ένα αίσθημα σύγχυσης, σύμφωνα με μια έρευνα με εθνική εκπροσώπηση σε 2.000 Αμερικανούς, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2022 από την εταιρεία έρευνας αγοράς OnePoll.
«Είναι μεγάλο πρόβλημα», λέει η Katherine Lyman, εξειδικευμένη γηριατρική νοσηλεύτρια στο Beth Israel Deaconess Medical Center. «Ανησυχούν για το τι θα βρει ο γιατρός και για το τι θα ακούσουν. Μήπως αποκαλυφθεί μια τρομακτική ασθένεια;»
Ένας τρόπος να κατευνάσετε τις ανησυχίες σας είναι να φέρετε κάποιον μαζί σας. Ιδανικά, το άτομο αυτό θα είναι ένα μέλος της οικογένειας ή μια καλή φίλη που γνωρίζει τη ζωή σας στο σπίτι, τι είδους ιατρικά ζητήματα αντιμετωπίζετε και τα φάρμακα που χρησιμοποιείτε. Εναλλακτικά, προσπαθήστε να εντάξετε στη συζήτηση έναν συγγενή σε ανοιχτή ακρόαση μέσω του τηλεφώνου σας κατά τη διάρκεια της επίσκεψης.
Πότε θα πρέπει να αναζητήσετε αυτού του είδους τη βοήθεια; Οι ειδικοί του Χάρβαρντ υποδεικνύουν τους παρακάτω σοβαρούς λόγους:
Είστε ταραγμένη. Τα συμπτώματά σας μπορεί να σας στενοχωρούν ή ανησυχείτε ότι ο γιατρός σας δεν θα τα λάβει σοβαρά υπόψη. Όποιος έρθει μαζί σας μπορεί να σας βοηθήσει να μεταφέρετε τις πληροφορίες που σας ανησυχούν ή σας φέρνουν σε αμηχανία, με ξεκάθαρο και οργανωμένο τρόπο.
Είστε πελαγωμένη. Εάν αναμένετε μια δύσκολη διάγνωση ή εκτενείς πληροφορίες σχετικά με θεραπευτικές επιλογές, ο συνοδός σας μπορεί να έχει καλύτερα εφόδια ώστε να επικεντρωθεί σε ό,τι πει ο γιατρός σας. Μπορεί, επίσης, να σημειώσει σε ένα χαρτί τα σημαντικά στοιχεία και να σας βοηθήσει να ακολουθήσετε τις οδηγίες.
Ξεχνάτε κάποια πράγματα. Ο/η συνοδός σας μπορεί να σας υπενθυμίσει τα όσα σχεδιάζατε να συζητήσετε με τον γιατρό και να σας βοηθήσει να ανακαλέσετε ό,τι θα σας πει. «Συχνά τα άτομα με θέματα μνήμης αναφέρουν προβλήματα που είχαν για χρόνια ή ξεχνούν να μου πουν προβλήματα που είναι πραγματικά ανησυχητικά», λέει η δρ Suzanne Salamon, κλινική επικεφαλής Γεροντολογίας στο Beth Israel Deaconess. «Η επίσκεψη μπορεί τελικά να είναι άκαρπη».
Έχετε πέσει αρκετές φορές. Όσο δύσκολο και να είναι να το παραδεχθείτε, η αποκάλυψη αυτής της πληροφορίας στον γιατρό σας είναι καίρια προκειμένου να αποφύγετε μια μελλοντική συμφορά. Ένας συγγενής ή φίλος που γνωρίζει τι συμβαίνει μπορεί να προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες.
Εξετάζετε το ενδεχόμενο μιας μείζονος σοβαρής ιατρικής επέμβασης. Ο οικείος σας μπορεί να υποβάλει καθοριστικές ερωτήσεις που ίσως θα παραβλέπατε και να κρατήσει σημειώσεις για το τι να περιμένετε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας και της ανάρρωσης.
