Ενδέχεται κανείς να είναι πρόθυμος ή πρόθυμη να δοκιμάσει οτιδήποτε προκειμένου να ανακουφιστεί από έναν χρόνιο πόνο, ακόμη και να υποστεί ανεπαίσθητα ηλεκτροσόκ. Η ιδέα είχε αρχίσει να σχηματίζεται πολύ πριν ο Βενιαμίν Φραγκλίνος πραγματοποιήσει τα περιβόητα πειράματά του με τον χαρταετό και το κλειδί. Παραδείγματος χάριν, οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τις φυσικές ηλεκτρικές εκκενώσεις του ηλεκτροφόρου χελιού για την ανακούφιση από τον πονοκέφαλο και την ουρική αρθρίτιδα. Όταν με τον καιρό οι επιστήμονες κατανόησαν τι ήταν ο ηλεκτρισμός και πώς να τον χρησιμοποιούν με ασφάλεια, τον εφάρμοσαν στην ιατρική. Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμα αρκετά είδη ηλεκτροθεραπείας για την αντιμετώπιση του πόνου. Ξεχωρίζουμε τρεις από αυτές.
Θεραπεία με TENS
Στη θεραπεία διαδερμικής ηλεκτρικής νευρικής διέγερσης (TENS), ένα μηχάνημα στέλνει ανώδυνες ώσεις χαμηλής έντασης ηλεκτρισμού σε ηλεκτρόδια τα οποία τοποθετούνται πάνω στο δέρμα. Η δύναμη του ηλεκτρικού ρεύματος και η συχνότητα των ώσεων (αριθμός ανά δευτερόλεπτο) παραμένουν σταθερές κατά τη διάρκεια μιας εικοσάλεπτης συνεδρίας.
Ποιος είναι ο μηχανισμός δράσης της TENS για να καταπραΰνει τον πόνο; «Η ηλεκτρική διέγερση κλείνει την “πύλη” που επιτρέπει στα σήματα του πόνου να φθάσουν στον εγκέφαλο. Είναι όπως όταν ήσασταν παιδί και χτυπούσατε. Η μητέρα σας μπορεί να σας έλεγε να τρίψετε το σημείο για να σας περάσει. Αυτό ήταν αρκετό για να κλείσει η πύλη», εξηγεί ο Vitaly Napadow, διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου Scott Schoen και Nancy Adams για την Αποκατάσταση από τον Χρόνιο Πόνο στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Spaulding Rehabilitation Hospital.
Μπορείτε να επισκεφθείτε έναν επαγγελματία, όπως έναν φυσικοθεραπευτή, για θεραπεία TENS ή να προμηθευτείτε ένα μηχάνημα TENS για οικιακή χρήση (ξεκινούν από τα 25 ευρώ). Μερικές φορές οι ασφαλιστικές εταιρείες καλύπτουν το κόστος.
Ηλεκτροβελονισμός
Όπως και η θεραπεία TENS, ο ηλεκτροβελονισμός διακόπτει τα σήματα πόνου χορηγώντας μια σταθερής συχνότητας τινάγματα σε ορισμένη ισχύ. Αντί να μεταδίδονται μέσω ηλεκτροδίων σε μορφή επιθέματος πάνω στο δέρμα, χορηγούνται με βελονισμό —βελόνες λεπτές σαν τρίχα εισάγονται σε συγκεκριμένες θέσεις του σώματος. Ηλεκτρόδια στερεώνονται πάνω στις βελόνες και στη συνέχεια φορτίζονται με ηλεκτρισμό. «Οι βελόνες επιτρέπουν στο ρεύμα να διεισδύσει βαθιά κάτω από το δέρμα, σε μύες, τένοντες και εν τω βάθει νεύρα», λέει ο Napadow. «Η θεραπεία διαθέτει το πρόσθετο πλεονέκτημα του βελονισμού, ο οποίος στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, πιστεύεται ότι επηρεάζει τους διαύλους ενέργειας. Η σύγχρονη ιατρική έχει ανακαλύψει ότι ο βελονισμός μπορεί να προσαρμόσει μόρια σηματοδότησης του νευρικού συστήματος».
Ηλεκτροβελονισμό παρέχουν αποκλειστικά οι ιδιώτες επαγγελματίες υγείας ή κλινικές. Οι συνεδρίες στις ΗΠΑ στοιχίζουν περίπου $100 την ώρα, και συχνά καλύπτονται μερικώς από το Medicare ή από ιδιωτική ασφάλιση.
Scrambler therapy
H Scrambler therapy είναι μια νεότερη θεραπεία, η οποία στέλνει χαμηλής έντασης ηλεκτρικό ρεύμα σε ηλεκτρόδια πάνω στο δέρμα. Όμως η συχνότητα των ώσεων δεν είναι σταθερή, αλλάζει συνεχώς με σκοπό να μπερδέψει —όχι να αναστείλει— τα σήματα πόνου και να τα αντικαταστήσει με σήματα «μη πόνου». Η πληροφορία στη συνέχεια γίνεται αντιληπτή ως μια ευχάριστη αίσθηση, τσιμπημάτων ή φαγούρας.
Η θεραπεία αυτή εφαρμόζεται σε νοσοκομεία ή κλινικές, αλλά δεν είναι ευρέως διαθέσιμη. Οι περισσότερες ασφαλιστικές εταιρείες δεν καλύπτουν τα έξοδα, τα οποία μπορεί να ανέρχονται σε εκατοντάδες δολάρια ανά συνεδρία.
Είναι αποτελεσματικές;
Η συζήτηση μεταξύ των ειδικών είναι ανοιχτή για το κατά πόσον οι ηλεκτροθεραπείες μπορούν να καταστείλουν τον χρόνιο πόνο. Η θεραπεία TENS και ο ηλεκτροβελονισμός έχουν καθιερωθεί και μερικοί άνθρωποι επαφίενται σε αυτές για ανακούφιση. Όμως δεν είναι αποτελεσματικές για όλους και η έρευνα έχει αποφέρει ανάμικτα ευρήματα.
«Η θεραπεία TENS έχει χάσει μέρος της δημοτικότητάς της γιατί πιστεύεται ότι η δράση της δεν έχει μεγάλη διάρκεια. Όμως πιστεύω ότι αυτό σε μεγάλο βαθμό έχει να κάνει με τις παραμέτρους που χρησιμοποιούνται στη διέγερση. Σε χαμηλότερες συχνότητες, μπορεί να είναι δυνατό να πετύχετε αποτελέσματα μεγαλύτερης διάρκειας», λέει ο Napadow. «Επίσης, κάποια στοιχεία έχουν δείξει ότι το αποτέλεσμα του ηλεκτροβελονισμού μπορεί να διαρκέσει για μήνες μετά τη θεραπεία. Αλλά δεν μπορείτε να τον κάνετε μόνοι σας στο σπίτι, όπως με την TENS».
Ποια είναι τα στοιχεία για τη scrambler therapy; Μια ανασκόπηση μικρών προκαταρκτικών μελετών που δημοσιεύθηκε στις 13 Ιουλίου 2023, στο επιστημονικό περιοδικό The New England Journal of Medicine διαπίστωσε ότι η scrambler therapy μείωσε τον χρόνιο πόνο στο 80% με 90% των συμμετεχόντων στη μελέτη, ότι μπορεί να έχει μακροχρόνια δράση (μήνες ή χρόνια), και ότι μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική από τη θεραπεία TENS. Ωστόσο, θα χρειαστεί περαιτέρω έρευνα για επαλήθευση των ευρημάτων.
Είναι κατάλληλες για εσάς;
Μείνετε μακριά από την ηλεκτροθεραπεία εάν έχετε λάβει οποιουδήποτε είδους εμφυτεύσιμη συσκευή διέγερσης, όπως βηματοδότη ή συσκευή διέγερσης της ουροδόχου κύστης.
Καλοί υποψήφιοι για ηλεκτροθεραπείες είναι όσοι εμφανίζουν χρόνιο πόνο, όπως αρθρίτιδα, νευροπάθεια (χρόνιο μούδιασμα ή πόνο στα άκρα), πόνο στον αυχένα ή οσφυαλγία, ή πόνο από θεραπείες για τον καρκίνο. Πιθανές παρενέργειες είναι μεταξύ άλλων ο ερεθισμός του δέρματος από τα επιθέματα ηλεκτροδίων, εγκαύματα από ηλεκτρόδια (τα οποία είναι σπάνια), αιμορραγία από βελόνες βελονισμού, ζάλη, κεφαλαλγίες, ναυτία ή επιδείνωση του πόνου. «Ναι, υπάρχουν κίνδυνοι, αλλά σε γενικές γραμμές είναι μικρότεροι από τις δυνητικές παρενέργειες πολλών αναλγητικών φαρμάκων», λέει ο Napadow.
Λάβετε την έγκριση του γιατρού σας πριν αναζητήσετε θεραπεία, ιδίως εάν πάσχετε από καρδιοπάθεια, όπως αρρυθμία. Επίσης, βεβαιωθείτε ότι ο επαγγελματίας που θα σας χορηγήσει την ηλεκτροθεραπεία είναι επαγγελματίας υγείας που έχει λάβει άδεια και εκπαίδευση για να παρέχει θεραπεία.
