Τον Ιανουάριο, η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA) δημοσίευσε έναν νέο υπολογιστή για την πρόγνωση των πιθανοτήτων που έχει ο καθένας μας να εμφανίσει καρδιοπάθεια – για λεπτομέρειες επισκεφθείτε το professional.heart.org/prevent. Συγκριτικά με προηγούμενους υπολογιστές κινδύνου, το επικαιροποιημένο αυτό εργαλείο λαμβάνει υπ’ όψιν ευρύτερες μετρήσεις για την υγεία και σε μεγαλύτερο ορίζοντα κινδύνου. Και ο σκοπός του είναι να ενθαρρύνει τις πιο έγκαιρες και στοχευμένες στρατηγικές ώστε όλοι να αποφύγουμε τα καρδιαγγειακά προβλήματα.
Η εξίσωση PREVENT (η ονομασία της σημαίνει «προλαμβάνω» και προκύπτει από τη φράση «πρόβλεψη του κινδύνου επεισοδίων καρδιαγγειακής νόσου») σχεδιάστηκε προκειμένου να αποτυπώσει μια ακριβή εικόνα του αμερικανικού πληθυσμού. Οι ερευνητές δημιούργησαν και επικύρωσαν το μοντέλο χρησιμοποιώντας δεδομένα από περισσότερους από 6,6 εκατομμύρια ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες, διαφορετικής εθνικότητας, φυλής, κοινωνικο-οικονομικής και γεωγραφικής προέλευσης.
«Πρόκειται για ένα μεγάλο βήμα προόδου, ιδίως όσον αφορά την εκτίμηση του ρόλου της υγείας των νεφρών και της μεταβολικής υγείας στην καρδιαγγειακή νόσο», δηλώνει ο δρ Mark Benson, διευθυντής Προληπτικής Καρδιολογίας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Beth Israel Deaconess Hospital. Ο παλαιότερος υπολογιστής κινδύνου ASCVD από το 2013(health.harvard.edu/heartrisk) λαμβάνει υπ’ όψιν την ηλικία, το φύλο, τη φυλή, την καπνιστική συνήθεια και την παρουσία διαβήτη του ατόμου. Αλλά οι μόνες κλινικές τιμές που συνυπολογίζονται στη βαθμολογία κινδύνου είναι η αρτηριακή πίεση και η χοληστερόλη.
Τι καινούργιο υπάρχει;
Ο υπολογιστής κινδύνου PREVENT περιλαμβάνει τον δείκτη μάζας σώματος και ακόμα μία κλινική τιμή: τον εκτιμώμενο ρυθμό σπειραματικής διήθησης (eGFR), ο οποίος σταθμίζει τη νεφρική λειτουργία με βάση το επίπεδο της κρεατινίνης στο αίμα (ένα άχρηστο προϊόν του μεταβολισμού που φιλτράρεται από τους νεφρούς και αποβάλλεται με τα ούρα) σε συνδυασμό με την ηλικία και το φύλο. Η φυσιολογική τιμή του είναι 90 και άνω.
Σε μια πρόσφατη οδηγία, η AHA τόνισε επίσης την αξία αρκετών άλλων βιοδεικτών για το καρδιο-νεφρο-μεταβολικό σύνδρομο (ΚΝΜΣ), μεταξύ των οποίων:
-Τον λόγο λευκωματίνης προς κρεατινίνη στα ούρα (UACR), ο οποίος ανιχνεύει πολύ μικρές ποσότητες μιας πρωτεΐνης, της λευκωματίνης, στα ούρα. Μια φυσιολογική τιμή είναι 30 mg/gr ή μικρότερη.
-Την αιμοσφαιρίνη A1c (HbA1c) ή γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, η οποία είναι μια μέτρηση που αντιπροσωπεύει τον μέσο όρο του σακχάρου αίματος τριμήνου. Μια φυσιολογική τιμή είναι 5,6% ή μικρότερη.
Νέες θεραπευτικές επιλογές
Η αιματολογική εξέταση στην οποία οι περισσότεροι υποβάλλονται σε έναν έλεγχο ρουτίνας (τις βασικές βιοχημικές εξετάσεις για τον μεταβολισμό) περιλαμβάνει τις απαραίτητες πληροφορίες για τον υπολογισμό του eGFR, ο οποίος χρησιμοποιείται για τη διάγνωση και τον προσδιορισμό της σοβαρότητας της νεφρικής νόσου, λέει ο δρ Benson. Παρότι οι γιατροί γνώριζαν εδώ και δεκαετίες ότι ο κίνδυνος για καρδιαγγειακή νόσο αυξάνεται καθώς μειώνεται η νεφρική λειτουργία, δεν υπήρχαν αποτελεσματικές θεραπείες που να αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα. «Σήμερα, έχουμε αρκετά νέα φάρμακα τα οποία μπορούν να βελτιώσουν την υγεία των νεφρών, μειώνοντας έτσι τον καρδιαγγειακό κίνδυνο», λέει ο δρ Benson.
Νέα φάρμακα συμβάλλουν στη μείωση του βάρους, μειώνουν την αρτηριακή πίεση και βοηθούν στην πρόληψη της νεφρικής βλάβης, μειώνοντας έτσι τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Αυτά περιλαμβάνουν τους αναστολείς SGLT-2, οι οποίοι αρχικά είχαν αναπτυχθεί για την αντιμετώπιση του διαβήτη. Τα φάρμακα αυτά συμβάλλουν στη μείωση του βάρους, μειώνουν την αρτηριακή πίεση και βοηθούν την πρόληψη της νεφρικής βλάβης ακόμη και σε άτομα που δεν έχουν διαβήτη. Οι SGLT-2, όπως η δαπαγλιφλοζίνη και η εμπαγλιφλοζίνη, προσφέρουν επίσης καρδιαγγειακά οφέλη, ιδίως σε άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια. Μια άλλη κατηγορία αντιδιαβητικών φαρμάκων, γνωστή ως GLP-1, προάγει ακόμη πιο εντυπωσιακά την απώλεια βάρους. Η πιο γνωστή από αυτές τις ουσίες, η σεμαγλουτίδη, επίσης μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων, ακόμη και σε άτομα χωρίς διαβήτη. Τέλος, ένα άλλο φάρμακο, η φινερενόνη, συμβάλλει επίσης στην επιβράδυνση της εξέλιξης της διαβητικής νεφροπάθειας και προλαμβάνει τις σχετιζόμενες με την καρδιά επιπλοκές.
Μείωση του κινδύνου
Η εξέλιξη σε καρδιαγγειακή νόσο ξεκινά σε νεαρή ηλικία και τα άτομα συχνά συσσωρεύουν κινδύνους σταδιακά, λέει ο δρ Benson. Ο υπολογιστής κινδύνου PREVENT αξιολογεί τον κίνδυνο του ατόμου ξεκινώντας από την ηλικία των 30 ετών – μία δεκαετία νωρίτερα από τον παλιότερο υπολογιστή κινδύνου. «Αυτό που είναι σημαντικό να αναγνωρίσει κανείς είναι ότι μπορεί να βελτιώσει τη βαθμολογία του αντιμετωπίζοντας γνωστούς παράγοντες κινδύνου στην κλίμακα ΚΝΜΣ», λέει ο δρ Benson. Η απώλεια βάρους (αν είναι απαραίτητη) και η διατήρηση της αρτηριακής σας πίεσης και της χοληστερόλης σε ένα υγιές εύρος αποτελούν μια καλή αρχή. Αλλά φροντίστε να παρακολουθείτε και τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σας και τον εκτιμώμενο ρυθμό σπειραματικής διήθησης (eGFR).
Καρδιο-νεφρο-μεταβολικό σύνδρομο (ΚΝΜΣ)
Μια πρόσφατη οδηγία του προεδρείου της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (American Heart Association) περιγράφει τέσσερα στάδια του ΚΝΜ Συνδρόμου. Ο νέος υπολογιστής κινδύνου για καρδιοπάθεια PREVENT περιλαμβάνει βιοδείκτες σχετικούς με αυτά τα στάδια για τον καλύτερο προσδιορισμό του κινδύνου κάθε ατόμου.
Στάδιο 0: Απουσία των ακόλουθων παραγόντων κινδύνου.
Στάδιο 1: Περίσσεια σωματικού λίπους ή κοιλιακού λίπους ή προδιαβήτης (ο οποίος ορίζεται ως HbA1c 5,7% έως 6,4% ή γλυκόζη αίματος νηστείας 100 έως 125 mg/dL).
Στάδιο 2: ∆ιαβήτης τύπου 2, υπέρταση, υψηλά τριγλυκερίδια ή νεφροπάθεια.
Στάδιο 3: Στάδιο 2 και πρώιμη καρδιαγγειακή νόσος (ή υψηλός κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου).
Στάδιο 4: Στάδιο 2 και συμπτώματα καρδιαγγειακής νόσου (όπως καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή ανεπάρκεια). Το Στάδιο 4 διαιρείται περαιτέρω σε Στάδιο 4α (χωρίς νεφρική ανεπάρκεια) ή Στάδιο 4β (με νεφρική ανεπάρκεια).
