Στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου σηκώσατε ξανά και ξανά το εγγόνι σας, που ζυγίζει 15 κιλά, και σήμερα το πληρώνετε: η μέση σας πονάει. Δεν είστε οι μόνοι· εκτιμάται ότι 84% των Αμερικανών υποφέρουν από οσφυαλγία κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Παρόλο που σχεδόν κάθε σημαντική κίνηση που κάνουμε περιλαμβάνει τη μέση, όλοι οι πόνοι της μέσης δεν είναι ίδιοι. Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν ευρέως, από έναν αμβλύ, συνεχή πόνο έως έναν έντονο, αιχμηρό πόνο ή σπασμούς. Κάποιες φορές μπορούμε να προσδιορίσουμε ακριβώς πότε ξεκίνησε ο πόνος –για παράδειγμα, μετά από μια πτώση ή όταν σηκώσαμε ένα βαρύ αντικείμενο–, αλλά τις περισσότερες φορές δεν συνέβη κάτι συγκεκριμένο για να προξενήσει τον πόνο.
«Είναι λίγο πολύπλοκο, γιατί σε πολλές περιπτώσεις οσφυαλγίας δεν γνωρίζουμε σε τι ακριβώς οφείλεται ο πόνος», σχολιάζει ο δρ Joerg Ermann, ρευματολόγος στο Brigham and Women’s Hospital, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ. «Ένα σημαντικό μήνυμα, όμως, είναι ότι είναι πολύ συχνός και ότι πιθανότατα θα μειωθεί στη διάρκεια μερικών ημερών ή εβδομάδων».
Οξεία έναντι χρόνιας οσφυαλγίας
Αν η οσφυαλγία σας ξεκίνησε τον προηγούμενο μήνα, θεωρείται οξεία (βραχυχρόνια). Οι γιατροί συνήθως ταξινομούν την οσφυαλγία ως μη ειδική, το οποίο σημαίνει ότι δεν εντόπισαν κάποια υποκείμενη αιτία που να την προκάλεσε. Η μη ειδική οσφυαλγία, ωστόσο, είναι συνήθως μυϊκής φύσης. Αυτό σημαίνει ότι «τραβήχτηκαν» ή καταπονήθηκαν κάποιοι μύες ή άλλοι μαλακοί ιστοί, όπως τένοντες και σύνδεσμοι.
Τα τραβήγματα και τα διαστρέμματα συνήθως γίνονται μέσα σε μια στιγμή και εκδηλώνονται ως αιφνίδιος, αιχμηρός πόνος που επιδεινώνεται όταν κινείστε ή στρίβετε το σώμα σας. Μπορεί επίσης να αισθάνεστε δυσκαμψία και να πονάτε ή να δυσκολεύεστε να σταθείτε όρθιες. Αν έχετε πέσει ή έχετε υποστεί οποιαδήποτε άλλη κάκωση, μπορεί να παρατηρηθεί μωλωπισμός και οίδημα (πρήξιμο) σε κάποιο σημείο της μέσης.
Όταν η οσφυαλγία δεν είναι μυϊκής φύσης, μπορεί να οφείλεται σε έναν μακρύ κατάλογο καταστάσεων που συχνά πηγάζουν από τα λεγόμενα μηχανικά προβλήματα στους μεσοσπονδύλιους δίσκους (τους σχηματισμούς που βρίσκονται ανάμεσα στους σπονδύλους και απορροφούν τους κραδασμούς) ή, λιγότερο συχνά, σε φλεγμονή της σπονδυλικής στήλης. Οι παθήσεις αυτές συχνά οδηγούν σε μακροχρόνιο ή υποτροπιάζοντα πόνο. Όταν ο πόνος συνεχίζεται για περισσότερο από τρεις μήνες, ονομάζεται χρόνιος. «Πρόκειται για μια σημαντική διάκριση, γιατί οι τύποι των προβλημάτων που μπορεί να προκαλέσουν οξεία ή χρόνια οσφυαλγία διαφέρουν», επισημαίνει ο δρ Ermann.
Αυτές οι μη μυϊκές αιτίες περιλαμβάνουν τα εξής:
• κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου (δισκοκήλη), η οποία μπορεί να πιέζει τα γειτονικά σπονδυλικά νεύρα
• οστεοαρθρίτιδα ζυγοαποφυσιακών (σπονδυλικών) αρθρώσεων, η οποία μπορεί να στενεύει τον χώρο γύρω από τον νωτιαίο μυελό
• εκφυλιστική δισκοπάθεια, κατά την οποία οι δίσκοι συρρικνώνονται και η σπονδυλική στήλη γίνεται λιγότερο εύκαμπτη
• κατάγματα των σπονδύλων
• αξονική σπονδυλοαρθρίτιδα, μια φλεγμονώδη πάθηση της σπονδυλικής στήλης κατά την οποία ο πόνος στη μέση είναι συνήθως χειρότερος το πρωί και μειώνεται με την κίνηση.
«Υπάρχουν κάποια άσχημα πράγματα που μπορούν να προκαλέσουν οσφυαλγία αλλά, στις περισσότερες περιπτώσεις, μια αιφνίδια έναρξη προκαλείται από ένα διάστρεμμα ή μια κάκωση μυός», αναφέρει ο δρ Ermann.
Θεραπευτικές προσεγγίσεις
Ο χρόνος και διάφορες σπιτικές θεραπείες μπορούν συνήθως να αντιμετωπίσουν τα περισσότερα περιστατικά οξείας οσφυαλγίας. Παρόλο που μπορεί να μη θέλετε να κινηθείτε αν πονάτε πολύ, οι σύντομοι περίπατοι και οι προσεκτικές διατάσεις μπορεί να βοηθήσουν να παραμείνουν οι μύες χαλαροί και να επιταχύνουν την αποθεραπεία σας. Άλλα μέτρα είναι η λήψη αντιφλεγμονωδών αναλγητικών, όπως η ιβουπροφαίνη ή η ναπροξένη, και η εναλλαγή εφαρμογής ζεστών επιθεμάτων και πάγου.
Εξετάστε το ενδεχόμενο να δείτε γιατρό αν μια οσφυαλγία που ξεκίνησε απότομα δεν υποχωρεί. «Αν μετά από δύο εβδομάδες εξακολουθεί να ενοχλεί σημαντικά, χρειάζεστε αξιολόγηση από γιατρό», λέει ο δρ Ermann.
Όταν τα συμπτώματα μειωθούν, ο γιατρός σας μπορεί επίσης να συστήσει φυσικοθεραπεία, η οποία περιλαμβάνει διατάσεις και ασκήσεις. «Συνήθως δεν δίνουμε στη σπονδυλική μας στήλη αυτά που της αξίζουν, που περιλαμβάνουν ενδυνάμωση των μυών του κορμού που τη στηρίζουν», εξηγεί ο δρ Ermann.
Αν η οσφυαλγία σας συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, το πρόβλημα μπορεί να είναι πιο σοβαρό. Τα προειδοποιητικά συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό και ρίγη, ανεξήγητη απώλεια βάρους, πόνο που εξαπλώνεται στα πόδια, προβλήματα με το έντερο ή την ουροδόχο κύστη και αδυναμία, μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στο ένα ή και στα δύο πόδια. Αν έχετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, χρειάζεστε άμεση ιατρική αξιολόγηση.
Τα προειδοποιητικά συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό και ρίγη, ανεξήγητη απώλεια βάρους, πόνο που εξαπλώνεται στα πόδια και μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στο ένα ή και στα δύο πόδια.
«Εξαρτάται από το πόσο έντονα είναι τα συμπτώματά σας, αλλά σίγουρα δεν πρέπει να περιμένετε έως ότου σταματήσουν», αναφέρει ο δρ Ermann. «Αν δεν μπορείτε να ουρήσετε, πηγαίνετε αμέσως στο τμήμα επειγόντων περιστατικών. Αν, πάλι, έχετε διαπεραστικό πόνο προς το πόδι, μπορείτε να ζητήσετε επείγουσα φροντίδα και την επόμενη ημέρα.»
