Αναλογιστείτε πού σας έχουν πάει τα πόδια σας: μπορεί να έχετε περπατήσει σε αμέτρητα μονοπάτια, να έχετε περιδιαβεί μακρινές πόλεις και να έχετε τρέξει πίσω από παιδιά και εγγόνια για ατελείωτες ώρες.
Το περπάτημα από μόνο του αντιστοιχεί σε σχεδόν 1.000 χιλιόμετρα φθοράς για τα πόδια του μέσου Αμερικανού κάθε χρόνο, και τα χιλιόμετρα αυτά μπορεί να προστίθενται σε σειρά προβλημάτων των ποδιών καθώς περνούν τα χρόνια.
Όπως και το υπόλοιπο σώμα, τα πόδια μας είναι επιρρεπή στις συνέπειες της γήρανσης και ορισμένοι παράγοντες ίσως να είναι πιο επιβαρυντικοί για τις γυναίκες. Ειδικά μετά τα 50, οι γυναίκες είναι πιθανότερο από τους άνδρες να εμφανίσουν προβλήματα στα πόδια, όπως πόνο στις αρθρώσεις, πλατυποδία, κατάγματα καταπόνησης, πελματιαία απονευρωσίτιδα και κότσι.
Τι είναι αυτό που μας κάνει πιο ευάλωτες; Στις νεαρότερες γυναίκες, οι διακυμάνσεις των ορμονών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερη χαλάρωση των αρθρώσεων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των ποδιών. Οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας έχουν αυξημένη συχνότητα εμφάνισης μειωμένης οστικής πυκνότητας (δηλ. οστεοπενίας), η οποία μπορεί να μας κάνει πιο ευάλωτες σε κατάγματα καταπόνησης.
Επίσης, τα ψηλά τακούνια σε οποιαδήποτε ηλικία δεν βοηθούν την κατάσταση, αυξάνοντας σε μεγάλο βαθμό το φορτίο στο μπροστινό τμήμα των πελμάτων μας.
Όμως, ανεξαρτήτως φύλου, οι μαλακοί ιστοί χαλαρώνουν σε όλους με τον χρόνο, ανοίγοντας τον δρόμο σε περισσότερα προβλήματα των ποδιών, λένε οι ειδικοί του Χάρβαρντ.
«Καθώς μεγαλώνουμε, οι ιστοί μας γίνονται λιγότερο ελαστικοί», εξηγεί ο δρ Christopher Chiodo, επικεφαλής χειρουργικής άκρου ποδός και ποδοκνημικής στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital. «Για τον λόγο αυτό, εμφανίζονται μικρές ρήξεις στους μαλακούς ιστούς των πελμάτων, παρατηρείται κατάρρευση της καμάρας του ποδιού και ενδέχεται να παρουσιαστούν άλλα προβλήματα, όπως τενοντίτιδα του αχίλλειου τένοντα και πελματιαία απονευρωσίτιδα».
Ενημερωθείτε
Με ποιον τρόπο επιβαρύνει η γήρανση τα πόδια σας; Αναλύουμε εδώ παθήσεις των ποδιών που είναι δυνατό να εμφανιστούν ή να επιδεινωθούν καθώς μετράμε όλο και περισσότερα γενέθλια:
Τα κατάγματα καταπόνησης είναι μικρές ρωγμές σε ένα ή περισσότερα οστά του ποδιού. Συχνά οφείλονται στην υπερχρήση, αλλά τα κατάγματα καταπόνησης μπορεί να είναι αποτέλεσμα αδύναμων οστών, προκαλώντας πόνο στο πόδι που επιδεινώνεται με τη δραστηριότητα, καθώς και ευαισθησία και οίδημα.
Η πελματιαία απονευρωσίτιδα προϋποθέτει φλεγμονή της πελματιαίας απονεύρωσης, της ταινίας μαλακού ιστού που εκτείνεται κατά μήκος του πέλματος. Η πελματιαία απονευρωσίτιδα προκαλεί οξύ πόνο στο πέλμα, κοντά στην πτέρνα, ο οποίος είναι χειρότερος το πρωί και μετά από ώρα σε καθιστή θέση. Το πλεονάζον βάρος αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης της πάθησης, καθώς και μια απότομη αύξηση σε δραστηριότητες υψηλής έντασης ή η χρήση παπουτσιών που δεν παρέχουν αρκετή στήριξη στην καμάρα του ποδιού.
Το κότσι είναι επώδυνο εξόγκωμα από οστό στην εξωτερική πλευρά της άρθρωσης του μεγάλου δακτύλου του ποδιού. Τείνει να εμφανίζεται σε μέλη της ίδιας οικογένειας και είναι πιθανότερο να εμφανιστεί εάν φοράτε πολύ στενά παπούτσια. Όμως απλώς και μόνο με τη γήρανση διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο. Το κότσι προκαλεί πόνο στο πλάι του πέλματος, ενώ η άρθρωση του μεγάλου δακτύλου προεξέχει στο πλάι.
Η πλατυποδία παρουσιάζεται όταν τένοντες, σύνδεσμοι και άλλοι μαλακοί ιστοί που στηρίζουν τις καμάρες των ποδιών χάνουν την ελαστικότητά τους και καταρρέουν. Είναι δυνατό να εμφανίζεται σε μέλη της ίδιας οικογένειας. Λόγω της πλατυποδίας μπορεί τα πόδια σας να κουράζονται ευκολότερα και να προκαλείται οίδημα και πόνος στις εσωτερικές πλευρές των ποδιών και στα πέλματα.
Η οστεοαρθρίτιδα οφείλεται στη φθορά των αρθρώσεων που συχνά συνδέεται με τη γήρανση. Περίπου τα τρία τέταρτα των ατόμων με οστεοαρθρίτιδα είναι 55 ετών και άνω, ενώ το 60% είναι γυναίκες. Τα ισχία, τα γόνατα, τα χέρια και η σπονδυλική στήλη προσβάλλονται συχνότερα, αλλά οι αστράγαλοι και τα πέλματα δεν εξαιρούνται – ιδίως γιατί εκεί βρίσκονται δεκάδες οστά και σύνδεσμοι.
Απλές θεραπείες
Τα καλά νέα είναι ότι τα περισσότερα προβλήματα των ποδιών δεν θα σας βγάλουν για πολύ από το πρόγραμμά σας. Απλά μέτρα, όπως το να φοράτε άνετα, χαμηλοτάκουνα παπούτσια που παρέχουν στήριξη, μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα, όπως και το να στραφείτε σε ασκήσεις χαμηλής έντασης (όπως το κολύμπι ή το ποδήλατο) για να ξεκουράσετε τα πόδια σας.
Τα καλά νέα είναι ότι τα περισσότερα προβλήματα των ποδιών δεν θα σας βγάλουν για πολύ από το πρόγραμμά σας.
Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας συστήσει να βάζετε πάγο και να κάνετε ήπιες διατάσεις στα πόδια ή να λάβετε μη συνταγογραφούμενα αντιφλεγμονώδη παυσίπονα, όπως η ιβουπροφαίνη ή η ναπροξένη.
Όμως εάν ο πόνος στα πόδια ή στα πέλματα διαρκεί περισσότερο από μία ή δύο εβδομάδες, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν ποδίατρο ή έναν ορθοπεδικό εξειδικευμένο στον άκρο πόδα και στην ποδοκνημική. Ποιος είναι ο λόγος; Είναι συχνά δύσκολο να διακρίνετε μια πάθηση του ποδιού από κάποια άλλη, λέει ο δρ Chiodo, και τα παυσίπονα μπορεί να καλύπτουν την πραγματική βαρύτητα του προβλήματος.
«Οποιοσδήποτε τραυματισμός εμποδίζει την άνετη ή φυσιολογική βάδιση θα πρέπει να εξετάζεται άμεσα», προσθέτει. «Εάν έχετε πυρετό ή ξαφνική έναρξη πόνου και ερυθρότητα σε μια άρθρωση, αυτό θα πρέπει επίσης να σας οδηγήσει άμεσα στον γιατρό».
Η πρόληψη είναι πάντοτε η καλύτερη προσέγγιση, φυσικά, αν και ορισμένα προβλήματα των ποδιών δεν μπορούν να αποφευχθούν. Όμως ασκήσεις που στοχεύουν στην ήπια και συστηματική διάταση των μαλακών ιστών των ποδιών, όπως η γιόγκα και το τάι-τσι, μπορούν να αποτρέψουν πολλά προβλήματα, λέει ο δρ Joseph Hartigan, επικεφαλής ποδιατρικής στο Brigham and Women’s Hospital.
Θα πρέπει επίσης να μετράτε τα πέλματά σας κάθε χρόνο περίπου, καθώς τα πόδια είναι δυνατό να φαρδαίνουν ή ακόμη και να αυξάνονται σε μήκος καθώς μεγαλώνουμε, επηρεάζοντας το νούμερο παπουτσιού που φοράμε. «Να είστε απλώς σε εγρήγορση», λέει ο δρ Christopher Chiodo.
