Διαθέτουμε χιλιάδες φάρμακα που βοηθούν στην πρόληψη ή στην καταπολέμηση των νόσων και των λοιμώξεων. Δυστυχώς, πολλά από αυτά προκαλούν μια επίμονη μεταλλική γεύση στο στόμα.
Αυτή η ανεπιθύμητη ενέργεια είναι μια διαταραχή της γεύσης που ονομάζεται δυσγευσία. Το σύμπτωμα αυτό είναι εξαιρετικά δυσάρεστο και μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη διάθεση, την όρεξη, τη σίτιση και την ποιότητα ζωής σας.
Γιατί προκαλούν τα φάρμακα μεταλλική γεύση στο στόμα;
Τα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν μεταλλική γεύση στο στόμα για διάφορους λόγους.
Για παράδειγμα, ορισμένα φάρμακα, όπως τα χημειοθεραπευτικά για τον καρκίνο ή ο αντι-ιικός συνδυασμός νιρματρελβίρης και ριτοναβίρης, που συνταγογραφείται για την αντιμετώπιση της COVID-19, ενδέχεται να διεγείρουν τους υποδοχείς γεύσης στη γλώσσα που αναγνωρίζουν την πικρή ή τη μεταλλική γεύση.
Ορισμένα φάρμακα, όπως το αντιδιαβητικό φάρμακο μετφορμίνη, απεκκρίνονται μέσω των σιελογόνων αδένων και καταλήγουν στον σίελο (σάλιο), με αποτέλεσμα να τα γεύεστε – συχνά έχουν πικρή γεύση.
Κάποια άλλα φάρμακα, όπως τα αντικαταθλιπτικά, τα αντιισταμινικά για τις αλλεργίες ή τα οπιοειδή για την αντιμετώπιση του πόνου, μπορεί να μειώσουν την παραγωγή σιέλου. Η ξηροστομία μπορεί να ενισχύσει τις γεύσεις που είναι μεταλλικές ή πικρές.
Τρόποι ανακούφισης
Η μεταλλική γεύση στο στόμα συνήθως υποχωρεί όταν ο οργανισμός σας συνηθίσει το φάρμακο ή όταν σταματήσετε τη λήψη του.
Για να κάνετε το σύμπτωμα πιο ανεκτό, δοκιμάστε τις παρακάτω μεθόδους που προτείνει η Nancy Oliveira, πιστοποιημένη διατροφολόγος και διευθύντρια της Υπηρεσίας Διατροφής και Ευεξίας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital.
Μείνετε ενυδατωμένοι. Αυξήστε την πρόσληψη υγρών (μέσω ροφημάτων ή υδαρών τροφών, όπως η σούπα ή τα φρούτα) ή χρησιμοποιήστε τεχνητό σίελο, ο οποίος διατίθεται σε σπρέι ή δισκία. Αυτό αραιώνει τη συγκέντρωση των δύσγευστων ουσιών.
Προετοιμάστε το στόμα σας για τα γεύματα. Προτού φάτε, ξεπλύνετε το στόμα σας με νερό στο οποίο έχετε διαλύσει ελάχιστη ποσότητα αλατιού ή μαγειρικής σόδας. Αυτό μπορεί να απομακρύνει ή να εξουδετερώσει τα ίχνη του φαρμάκου από τη γλώσσα.
Δοκιμάστε τις τροφές κρύες. Ορισμένοι άνθρωποι βρίσκουν ότι οι τροφές και τα ποτά που είναι κρύα ή σε θερμοκρασία δωματίου καλύπτουν τη μεταλλική γεύση. Μερικές γουλιές κρύου νερού με γεύση φρούτου ανάμεσα στα γεύματα μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν.
Απλοποιήστε τα πράγματα. Τρώτε ολόκληρες, φρέσκες τροφές, μαγειρεμένες απλά, όπως κοτόπουλο, ψάρι και λαχανικά στον ατμό. Αποφύγετε τις σάλτσες, τα πολλά μπαχαρικά ή τις επεξεργασμένες τροφές. Οι πολύπλοκες γεύσεις, τα συντηρητικά ή οι τεχνητές γεύσεις μπορεί να εντείνουν τη μεταλλική γεύση των δισκίων.
Αποφύγετε το κόκκινο κρέας. Το κόκκινο κρέας έχει υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο και ψευδάργυρο, που μπορούν να προκαλέσουν μεταλλική γεύση. Δοκιμάστε άλλες πρωτεΐνες, όπως αυγά, ασπράδι αυγού, ψάρι, κοτόπουλο, στήθος γαλοπούλας, τόφου, τέμπε, ξηρούς καρπούς ή τυρί.
Αποφύγετε το κόκκινο κρέας, το οποίο έχει υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο και ψευδάργυρο, που μπορούν να προκαλέσουν μεταλλική γεύση, και δοκιμάστε άλλες πρωτεΐνες, όπως αυγά, ψάρι, κοτόπουλο, στήθος γαλοπούλας ή ξηρούς καρπούς.
Χρησιμοποιήστε μαχαιροπίρουνα από μπαμπού, ξύλο ή πλαστικό. Οι επαναλαμβανόμενες μπουκιές ενός γεύματος με μεταλλικό πιρούνι ή κουτάλι μπορεί να εντείνουν τη μεταλλική γεύση.
Δοκιμάστε κάτι γλυκό. Ορισμένοι άνθρωποι βρίσκουν ότι οι τροφές που είναι φυσικά γλυκές, όπως τα εσπεριδοειδή, βοηθούν να καλυφθεί η μεταλλική γεύση. Για παράδειγμα, προσθέστε λίγο χυμό πορτοκαλιού στις τροφές και στα ποτά. Μπορείτε επίσης να μασήσετε τσίχλα χωρίς ζάχαρη ανάμεσα στα γεύματα.
Βουρτσίζετε τα δόντια σας και καθαρίζετέ τα με νήμα τακτικά. Τα μικρόβια του στόματος μπορεί να συμβάλλουν στη «νέκρωση» των γεύσεων και να εντείνουν την ξινή γεύση.
Ορισμένοι από τους ασθενείς μου αναφέρουν ότι ένα καθαρό, φρεσκαρισμένο στόμα τούς βοηθά να γευτούν καλύτερα την τροφή. Μπορείτε, επίσης, να χρησιμοποιείτε μια ξύστρα γλώσσας δύο φορές την ημέρα για να απομακρύνετε τα βακτήρια και τα νεκρά κύτταρα από την επιφάνεια της γλώσσας», αναφέρει η Oliveira.
Πειραματιστείτε
Μπορεί να χρειαστεί να κάνετε αρκετές δοκιμές για να βρείτε τις τροφές και τις γεύσεις που έχουν αποτέλεσμα σε εσάς.
«Εξαρτάται από το άτομο. Ορισμένα άτομα βρίσκουν ότι τα εσπεριδοειδή βοηθούν. Άλλοι βρίσκουν ότι οι ξινές γεύσεις αυξάνουν τη μεταλλική γεύση. Κάποιοι βρίσκουν ότι ο καφές, το αλκοόλ και τα γεύματα με έντονες γεύσεις έχουν πικρή επίγευση», αναφέρει η Oliveira.
Συνιστά να τηρείτε ένα ημερολόγιο τροφών και συμπτωμάτων, έτσι ώστε να μπορείτε να εντοπίσετε τις τροφές που προκαλούν ισχυρότερη μεταλλική ή πικρή γεύση και να τις αποφύγετε προσωρινά. Μπορείτε επίσης να καταρτίσετε μια λίστα για το σούπερ μάρκετ με τροφές που έχουν πιο ευχάριστη γεύση.
Απλώς προσπαθήστε να τρέφεστε με υγιεινές τροφές και να περιλαμβάνετε μεγάλη ποικιλία. Όσο περισσότερα φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς, σπόρους, προϊόντα ολικής άλεσης και άπαχες πρωτεΐνες καταναλώνετε, τόσο περισσότερες θρεπτικές ουσίες θα λαμβάνετε, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν καταπολεμάτε κάποια νόσο ή λοίμωξη.
Αν η μεταλλική γεύση επιμένει, ρωτήστε τον γιατρό σας αν μπορείτε να αλλάξετε σε κάποιο άλλο φάρμακο που δεν προκαλεί αυτή την ανεπιθύμητη ενέργεια.
Παθήσεις που μπορούν να προκαλέσουν μεταλλική γεύση
Ορισμένες παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν μεταλλική γεύση. Τέτοια παραδείγματα είναι τα εξής:
• διαβήτης
• στομαχικός καύσος (βλ. «Απρόσμενα συμπτώματα του χρόνιου στομαχικού καύσου» στη σελίδα 9)
• νεφρικά ή ηπατικά προβλήματα
• κακή στοματική υγιεινή
• ένας βήχας ή κρυολόγημα
• ανεπάρκεια ψευδαργύρου ή βιταμίνης B12
Αν παρατηρήσετε μια επίμονη μεταλλική γεύση, πείτε το στον γιατρό σας.
