Εάν πάντοτε πιστεύατε ότι είχατε αλλεργία σε ένα φάρμακο, υπάρχει μια πιθανότητα ότι στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει. Αρκετά συχνά, πολλοί κάνουν λάθος σχετικά με αυτή την κατάσταση.
Παραδείγματος χάριν, ένα ποσοστό ατόμων που ανέρχεται σε 10% ισχυρίζονται ότι είναι αλλεργικοί στην πενικιλίνη, μια μεγάλη κατηγορία αντιβιοτικών που χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση των λοιμώξεων. Ωστόσο, μελέτες κατατείνουν στο συμπέρασμα ότι το 90% των ατόμων αυτών δεν έχουν πραγματικά αλλεργία στην πενικιλίνη.
Η ύπαρξη ανακριβών πληροφοριών στον ιατρικό σας φάκελο μπορεί να παρεμποδίσει την ιατρική σας περίθαλψη. Συνεπώς, ήρθε η ώρα να μάθετε για τη φαρμακευτική αλλεργία και να ανακαλύψετε εάν χρειάζεται να διορθώσετε τα στοιχεία του φακέλου σας.
Τι είναι η φαρμακευτική αλλεργία;
Μια αλλεργία σε φάρμακο συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σας σύστημα αποκρίνεται σε ένα φάρμακο σαν να ήταν επικίνδυνος εχθρός και ετοιμάζεται να του επιτεθεί. Μπορεί να μην εμφανίσετε καθόλου συμπτώματα την πρώτη φορά που θα πάρετε το φάρμακο, αλλά το ανοσοποιητικό σας σύστημα θα προετοιμαστεί για την πιθανότητα που αυτό θα επιστρέψει.
Εάν λάβετε ξανά το φάρμακο, τα κύτταρά σας θα επιτεθούν, προκαλώντας μια σειρά από συμπτώματα. Μπορεί να εμφανίσετε ήπιο εξάνθημα, κνησμό ή κνίδωση, που παρουσιάζονται μία-δύο ημέρες ή μέχρι και μία εβδομάδα αργότερα. Ενδέχεται επίσης να έχετε σοβαρά συμπτώματα που παρουσιάζονται εντός ωρών, όπως κνίδωση, εξάνθημα, κνησμό, ρινική συμφόρηση, ταχυπαλμία, υπόταση, δύσπνοια, οίδημα στο πρόσωπο, ζάλη ή λιποθυμία. Τα συμπτώματα αυτά αποτελούν ενδείξεις μιας δυνητικά θανατηφόρου επείγουσας κατάστασης, η οποία ονομάζεται αναφυλαξία και απαιτείται να καλέσετε αμέσως το 166.
Από πού προκύπτει η σύγχυση;
Δεν αποτελούν αλλεργική αντίδραση όλα τα συμπτώματα που προκαλούνται από φάρμακα. Τα περισσότερα συμπτώματα, στην πραγματικότητα, οφείλονται σε άμεσες δράσεις των φαρμάκων στους ιστούς του οργανισμού και δεν εμπλέκουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Τέτοια συμπτώματα είναι τα εξανθήματα, η ναυτία, η κεφαλαλγία, η υπνηλία, η σύγχυση, η ζάλη, οι έμετοι, οι στομαχικές διαταραχές, η διάρροια και άλλα.
«Για παράδειγμα, το αντιβιοτικό αμοξυκιλίνη είναι δυνατό να προκαλέσει εξάνθημα, και παλιότερα, όταν χορηγούνταν συνήθως αντιβιοτικά σε παιδιά που είχαν ωτίτιδα, πολλά από αυτά εμφάνιζαν εξανθήματα. Οι γονείς μπορεί να τα ερμήνευαν ως αλλεργία και το κατέγραφαν στο ιατρικό ιστορικό του παιδιού», λέει η δρ Suzanne Salamon, αναπληρώτρια επικεφαλής Γεροντολογίας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Beth Israel Deaconess Medical Center.
Τέτοιες παρενέργειες, οι οποίες συχνά υποδηλώνουν δυσανεξία στο φάρμακο, μπορούν να αποφευχθούν εάν διακόψετε το φάρμακο ή μειώσετε τη δόση.
Μια αλλεργική αντίδραση είναι μια απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος. Στην ανοσιακή επίθεση απαιτούνται ισχυρά φάρμακα προκειμένου να κατασταλεί.
Γιατί δημιουργείται πρόβλημα
Όταν αναφέρετε στον γιατρό σας μια φαρμακευτική αλλεργία, θα αφαιρέσει το συγκεκριμένο φάρμακο και τα σχετικά με αυτό από τον κατάλογο των φαρμάκων που είναι δυνατό να σας συνταγογραφηθούν. Ο αποκλεισμός τους μπορεί να δυσχεράνει τις θεραπευτικές επιλογές σας.
Εάν ο γιατρός σας δεν γνωρίζει ότι έχετε πραγματική αλλεργία στην πενικιλίνη, δεν μπορεί να σας συνταγογραφήσει οποιοδήποτε παράγωγο της πενικιλίνης ή φάρμακα από μια συναφή κατηγορία αντιβιοτικών, τις κεφαλοσπορίνες. Ο λόγος είναι γιατί πολλά άτομα με πραγματική αλλεργία στην πενικιλίνη είναι αλλεργικά και στις κεφαλοσπορίνες. «Επομένως, είμαστε υποχρεωμένοι να χρησιμοποιήσουμε άλλα υποκατάστατα, πολλά από τα οποία έχουν ενδεχομένως προβλήματα. Μπορεί να μην είναι αρκετά ισχυρά, μπορεί να είναι υπερβολικά ισχυρά ή ίσως υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης επιπρόσθετων προβλημάτων. Παραδείγματος χάριν, εάν έχετε μια στοματική ή οδοντική λοίμωξη και δεν μπορείτε να λάβετε πενικιλίνη ή κεφαλοσπορίνη, η κλινδαμυκίνη αποτελεί ένα συχνό υποκατάστατο. Ανήκει σε άλλη φαρμακευτική κατηγορία και είναι αποτελεσματική. Όμως η κλινδαμυκίνη ενέχει μεγαλύτερο κίνδυνο πρόκλησης κολίτιδας από Clostridioides difficile συγκριτικά με άλλα αντιβιοτικά», λέει η δρ Salamon.
Τι θα πρέπει να κάνετε
Εάν σας έχουν πει ότι έχετε μια φαρμακευτική αλλεργία, η δρ Salamon λέει πως είναι προτιμότερο να το επαληθεύσετε με τη βοήθεια αλλεργιολόγου – όχι μόνο γιατί η πληροφορία μπορεί να είναι λανθασμένη, αλλά επίσης γιατί οι πραγματικές αλλεργίες είναι δυνατό να υποχωρήσουν καθώς μεγαλώνουμε.
Εάν σας έχουν πει ότι έχετε φαρμακευτική αλλεργία είναι προτιμότερο να το επαληθεύσετε με τη βοήθεια αλλεργιολόγου.
Ο αλλεργιολόγος θα πραγματοποιήσει δερματικά τεστ προκειμένου να ελέγξει εάν υπάρχουν αλλεργίες. Εναλλακτικά, μπορεί να λάβετε μια μικρή δόση του εν λόγω φαρμάκου και ο γιατρός να βρίσκεται κοντά σας διαθέτοντας αντίδοτα, σε περίπτωση που παρουσιάσετε μια πραγματική αλλεργική αντίδραση. «Θα πάρετε απαντήσεις», λέει η δρ Salamon. «Και εάν αποδειχθεί ότι δεν είστε αλλεργικός/ή σε ένα συγκεκριμένο φάρμακο, θα μπορεί να επανέλθει στον κατάλογο των επιλέξιμων για εσάς φαρμάκων, σε περίπτωση που το χρειαστείτε».
Φάρμακα που μπορούν να προκαλέσουν αλλεργία
Οι παρακάτω κατηγορίες φαρμάκων είναι πιθανότερο από άλλες να προκαλέσουν κάποια αλλεργική αντίδραση:
• αντισπασμωδικά/αντιεπιληπτικά, όπως η λαμοτριγίνη ή η φαινυτοΐνη
• ορισμένα αντιβιοτικά, όπως η πενικιλίνη
• χημειοθεραπευτικοί παράγοντες
• μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως η ασπιρίνη ή η ιβουπροφαίνη.
