Τριπλάσια κρούσματα και τετραπλάσιες νοσηλείες σε σχέση με πέρυσι «επεφύλασσε» o κορωνοϊός για το φετινό καλοκαίρι. Σύμφωνα με την έκθεση του ΕΟΔΥ για την εβδομάδα 08-14/7, ο ιός συνεχίζει να καταγράφει έντονη δραστηριότητα, με τη θετικότητα στο σύνολο των ελεγχθέντων δειγμάτων να είναι αυξημένη σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Οι νέες εισαγωγές τη συγκεκριμένη εβδομάδα έφτασαν τις 669, με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό τις προηγούμενες τέσσερις εβδομάδες να είναι 464. Σημειώνεται πως ο αριθμός των εισαγωγών την αντίστοιχη εβδομάδα του 2023 ήταν 226.
Οι νέες διασωληνώσεις την εν λόγω εβδομάδα ήταν 12 (ο εβδομαδιαίος αριθμός νέων διασωληνώσεων κατά τις προηγούμενες τέσσερις εβδομάδες ήταν 6 και ο αριθμός των διασωληνώσεων την αντίστοιχη εβδομάδα του 2023 ήταν 2).
Ετσι, το παραπάνω διάστημα αναφοράς ο συνολικός αριθμός των διασωληνωμένων έφτασε τους 17 και οι θάνατοι τους 26. Παράλληλα, η επιτήρηση του ιικού φορτίου στα αστικά λύματα έδειξε αύξηση της κυκλοφορίας του ιού SARS-CoV-2 σε επτά από τις δέκα περιοχές που ελέγχθηκαν.
Ο Αθανάσιος Τσακρής, καθηγητής Μικροβιολογίας, διευθυντής Εργαστηρίου Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής, αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ και η Σοφία Πουρίκη, πνευμονολόγος-εντατικολόγος και επιμελήτρια ΜΕΘ σε μία από τις τρεις κλινικές ΜΕΘ στο νοσοκομείο «Σωτήρια», απάντησαν στις ερωτήσεις της «Κ» για το τι συμβαίνει με το κύμα του κορωνοϊού το φετινό καλοκαίρι.
1. Ποιοι νοσούν σοβαρά με κορωνοϊό στην παρούσα φάση;
«Πρόκειται για ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, άνω των 75 ετών με συν-νοσηρότητες – καρδιολογικά προβλήματα, καρκίνους κ.λπ. Από τα 7 περιστατικά που φροντίζουμε στη ΜΕΘ όπου είμαι επιμελήτρια τα 2 είναι κορωνοϊός. Πριν δύο εβδομάδες είχαμε 3 διασωληνωμένους με COVID 19. Είχαμε να δούμε διασωληνωμένους με κορωνοϊό από τον περασμένο Ιανουάριο και είδαμε ξανά στις αρχές Ιουλίου. Πίεση πάντως δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή στο ΕΣΥ» σημειώνει η κ. Πουρίκη.
«Ευάλωτα είναι κυρίως τα ηλικιωμένα άτομα και ιδιαίτερα όσα νοσηλεύονται, έχοντας και άλλα προβλήματα υγείας ή εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Η λοίμωξη επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση της υγείας τους, με αποτέλεσμα κάποιοι να καταλήγουν. Το βλέπουμε να συμβαίνει σε πάρα πολλές χώρες» προσθέτει με τη σειρά του ο κ. Τσακρής.
2. Γιατί είναι μεγαλύτερη η μεταδικότητα αυτό το καλοκαίρι σε σχέση με το περσινό;
Σύμφωνα με την κ. Πουρίκη η παραλαγγή FLiRT της Ομικρον έχει μεγάλη μεταδοτικότητα παγκοσμίως. Οσον αφορά τη χώρα μας υπάρχει ένας συνδυασμός παραγόντων που προκαλεί περαιτέρω μεταδοτικότητα, με πρώτο και κυριότερο τον έντονο συγχρωτισμό σε σημεία μικρής χωρητικότητας και ειδικά στα νησιά και στα πολύ τουριστικά μέρη. Ο κόσμος κυκλοφορεί σε αυτά τα μέρη ταυτόχρονα για πολλές ώρες της ημέρας και σε μέρη με κλειστά παράθυρα αφού εργάζονται «πυρετωδώς» τα air condition εξαιτίας του καύσωνα. Οι κλειστοί χώροι όμως χωρίς αερισμό ευνοούν τη μεταδοτικότητα.
3. Πότε ξεκίνησε την πορεία του το νέο κύμα;
«Σε αντίθεση με τη γρίπη η οποία ξεκινάει την πορεία της στις αρχές του χειμώνα και συνήθως κορυφώνεται τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, ο κορωνοϊός έχει την ικανότητα να προκαλεί επιδημικές εξάρσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους», εξηγεί o κ. Τσακρής. «Το κύμα του φετινού καλοκαιριού μας το επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά: έπειτα από ανάπαυλα λίγων μηνών, την άνοιξη, στα μέσα του περασμένου Μαΐου, ο ιός επανήλθε δυναμικά, όπως είχε συμβεί τους χειμερινούς μήνες. Αυτή τη στιγμή φαίνεται πως είμαστε στην κορύφωση του κύματος, σε παγκόσμιο επίπεδο, με τις νοσηλείες και τους θανάτους να αυξάνονται σταθερά».
4. Ποια είναι η βασική ανησυχία της ιατρικής κοινότητας;
«Καταρχάς, η ανοσία των έξι μηνών μέχρι την επόμενη νόσηση εκ των πραγμάτων φαίνεται πως δεν ισχύει, ακόμα περισσότερο μετά την επικράτηση της FliRT, η οποία εμφανίζει εξελικτικά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τις προηγούμενες» λέει ο κ. Τσακρής. «Ο ιός, μέσω των μεταλλάξεων και των ανασυνδυασμών του γενετικού του υλικού, έχει αποκτήσει μεγαλύτερη ευκολία να διαφεύγει της ανοσιακής μας απάντησης. Επίσης, ανεξαρτήτως ηλικίας και ύπαρξης ή μη υποκείμενων νοσημάτων, ας μην ξεχνάμε ότι κάθε έκθεση στον ιό, κάθε νόσηση δηλαδή, ακόμα και ήπια, αυξάνει τις πιθανότητες εκδήλωσης long covid, προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις».
5. Πόσο πιθανό είναι να νοσήσει κάποιος σοβαρά, αν έxουν προηγηθεί κι άλλες μολύνσεις;
Σύμφωνα με τον αντιπρύτανη του ΕΚΠΑ, η βαρύτητα της νόσου δεν προδικάζεται από την προηγούμενη νόσηση. Το γεγονός, λοιπόν, ότι κάποιος νόσησε ήπια στο παρελθόν, δεν του εξασφαλίζει ότι θα συμβεί το ίδιο με κάποια νέα υποπαραλλαγή. Δεν υπάρχουν βεβαιότητες και κανόνες στον SARS-CoV-2, ο οποίος έχει πια γίνει ενδημικός ιός και αυτή τη «συμπεριφορά» θα παρουσιάζει από εδώ και πέρα – κανείς δεν ξέρει για πόσο. Μπορεί να μην είμαστε πια σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης, αλλά ο ιός είναι ακόμα εδώ, παραμένει απρόβλεπτος και εξακολουθεί δυνητικά να απειλεί τη δημόσια υγεία.
6. Τι πρέπει να κάνουν όσοι νοσούν;
Ο κ. Τσακρής τονίζει πως όσοι έχουν συμπτώματα πρέπει να κάνουν άμεσα τεστ. Ακόμα κι αν το τεστ είναι αρνητικό, αν τα συμπτώματα επιμένουν, πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με άλλα άτομα, ιδιαίτερα όσα ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Και, φυσικά, η έγκαιρη διάγνωση έχει μεγάλη σημασία πρωτίστως για τους ηλικιωμένους, για να τους χορηγηθούν άμεσα αντιικά φάρμακα. Οσο για τα επικαιροποιημένα εμβόλια (με αντιγόνο JN.1), αυτά θα κυκλοφορήσουν κατά πάσα πιθανότατα τον Σεπτέμβριο και μένει να δούμε σε ποιον βαθμό θα προφυλάσσουν από τη FLiRT. Δεν συστήνεται γενικός εμβολιασμός αυτή τη στιγμή για ανθρώπους που έχουν κάνει όσα εμβόλια πρέπει, παρά μόνον εμβολιασμός για τους ευπαθείς, στους οποίους δυστυχώς τα ποσοστά εμβολιασμού δεν είναι τα επιθυμητά.
7. Γιατί επιμένει ακόμα ο κορωνοϊός, με δύο κύματα μάλιστα τον χρόνο;
Κατά τον κ. Τσακρή, οι κορωνοϊοί είχαν ανέκαθεν την τάση να μεταλλάσσονται διαρκώς για να γίνουν ανθεκτικοί. Αυτή τους η επιμονή είναι που μας έχει οδηγήσει να βλέπουμε σταθερά τουλάχιστον δύο κύματα κορωνοϊού μέσα στη διάρκεια του χρόνου. O COVID 19 συνεχίζει να εξελίσσεται με τρόπους που του επιτρέπουν να μολύνει ακόμα και ανθρώπους που έχουν πολλά επίπεδα προστασίας. Ομως, έχουμε περισσότερα όπλα για να τον πολεμήσουμε από όσα πριν από τέσσερα χρόνια. Εχουμε και γνώση του πώς θα τον κρατήσουμε μακριά μας (μάσκες, μέτρα ατομικής υγιεινής).
