Εκτιμάται ότι 19% των ανδρών ηλικίας 60 ετών και άνω υποφέρουν από οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο κατά την κίνηση, δυσκαμψία, οίδημα (πρήξιμο), ευαισθησία και περιορισμένο εύρος κίνησης.
Οι άνδρες μπορούν συνήθως να αντιμετωπίσουν τον πόνο και να βελτιώσουν την κινητικότητά τους με αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως απώλεια βάρους, φυσικοθεραπεία και ασκήσεις που εστιάζουν στην κίνηση της άρθρωσης και στην ενδυνάμωση των μυών των ποδιών. Η περιστασιακή λήψη μη συνταγογραφούμενων ή συνταγογραφούμενων αναλγητικών ή αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μπορεί επίσης να βοηθήσει. Τα φάρμακα αυτά μπορούν να ληφθούν σε μορφή δισκίου ή τοπικά (με εφαρμογή στο δέρμα).
Αν όμως αυτές οι μέθοδοι δεν προσφέρουν αρκετή ανακούφιση ή αν τα συμπτώματα εμποδίζουν την ικανότητά σας να κινηθείτε ελεύθερα, μπορεί να ωφεληθείτε από ένα ενέσιμο φάρμακο.
«Οι ενέσεις μπορούν να προσφέρουν άμεση ανακούφιση από τον πόνο, να μειώσουν τη φλεγμονή και να αυξήσουν την κινητικότητα», λέει ο ρευματολόγος δρ Robert Shmerling, πρώην κλινικός διευθυντής του τμήματος Ρευματολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ.
«Ωστόσο, δεν βελτιώνονται όλοι και, παρόλο που είναι χρήσιμες, οι ενέσεις αποτελούν μια προσωρινή θεραπεία, η οποία δεν θα επιτύχει ίαση της οστεοαρθρίτιδας γόνατος, ούτε θα αλλάξει την πορεία της νόσου. Αν είστε αναγκασμένοι να βασίζεστε σε επαναλαμβανόμενες ενέσεις για την αντιμετώπιση του πόνου και τη βελτίωση της κινητικότητας, τότε μάλλον είναι καιρός να εξετάσετε το ενδεχόμενο της αρθροπλαστικής γόνατος».
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι ενέσεων για την οστεοαρθρίτιδα γόνατος: τα κορτικοστεροειδή και το υαλουρονικό οξύ.
Ενέσεις κορτικοστεροειδών
Οι ενέσεις κορτικοστεροειδών (γνωστές επίσης ως ενέσεις στεροειδών) είναι συνήθως η πρώτη επιλογή των γιατρών. Τα κορτικοστεροειδή είναι φάρμακα που κατασκευάζονται έτσι ώστε να μοιάζουν με την κορτιζόλη, μια ορμόνη που παράγεται από τα επινεφρίδια. Μειώνουν τη φλεγμονή, τον πόνο και το οίδημα στην άρθρωση του γόνατος και γύρω από αυτήν. Ο γιατρός σας θα χρησιμοποιήσει πρώτα ένα τοπικό αναισθητικό στο γόνατο. Αν το οίδημα στο γόνατο είναι υπερβολικό, ο γιατρός μπορεί να αφαιρέσει την περίσσεια υγρού με μια βελόνα.
Οι αρθρώσεις περιβάλλονται από αρθρικό υγρό, το οποίο προστατεύει και λιπαίνει τα κινητά τμήματα του γόνατος. Ωστόσο, όταν ο χόνδρος έχει καταστραφεί από την οστεοαρθρίτιδα, ο οργανισμός απαντά παράγοντας υπερβολικό αρθρικό υγρό, το οποίο προκαλεί οίδημα. «Η αφαίρεση του υγρού μειώνει την πίεση και το οίδημα γύρω από την άρθρωση του γόνατος και κάνει την ένεση στεροειδούς πιο αποτελεσματική», εξηγεί ο δρ Shmerling.
Οι ενέσεις μπορούν να προσφέρουν άμεση ανακούφιση από τον πόνο, να μειώσουν τη φλεγμονή και να αυξήσουν την κινητικότητα.
Μόλις αφαιρεθεί η περίσσεια υγρού, το κορτικοστεροειδές (συνήθως αναμεμειγμένο με έναν παράγοντα που προκαλεί μούδιασμα) χορηγείται μέσα στην άρθρωση του γόνατος. Ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει υπερηχογράφημα, το οποίο τον βοηθά να κατευθύνει τη βελόνα. Η διαδικασία είναι σπανίως επώδυνη, αν και μπορεί να αισθανθείτε κάποια ενόχληση.
«Η ανακούφιση από τον παράγοντα που προκαλεί μούδιασμα ξεκινά αμέσως, ενώ το κορτικοστεροειδές χρειάζεται περίπου 24 ώρες για να αρχίσει να δρα στα συμπτώματά σας», αναφέρει ο δρ Shmerling. «Αν δεν αισθανθείτε τις δράσεις μέσα σε 72 ώρες, μάλλον η ένεση δεν έχει αποτέλεσμα σε εσάς».
Οι συνηθισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι πόνος και οίδημα γύρω από τη θέση της ένεσης, τα οποία συνήθως εξαφανίζονται μέσα σε 48 ώρες. Μπορεί επίσης να αισθανθείτε λίγη ευαισθησία στο γόνατο, οπότε θα πρέπει να αποφεύγετε τις έντονες δραστηριότητες για μερικές ημέρες. «Μπορεί να χρειαστεί να πάρετε ένα μη συνταγογραφούμενο παυσίπονο για να μειώσετε τυχόν ενόχληση», λέει ο δρ Shmerling. «Διαφορετικά, το μόνο που χρειάζεστε είναι απλώς ξεκούραση».
Η δράση της ένεσης μπορεί να διαρκέσει από μερικές εβδομάδες έως μερικούς μήνες. Οι ενέσεις μπορούν να επαναληφθούν κάθε τρεις με τέσσερις μήνες. «Έχετε όμως υπόψη σας ότι πολλές φορές η ένεση δρα καλύτερα την πρώτη φορά», επισημαίνει ο δρ Shmerling. «Με την πάροδο του χρόνου, οι ενέσεις μπορεί να δρουν λιγότερο καλά και για συντομότερες περιόδους. Εάν ο πόνος και η φλεγμονή βελτιωθούν μόνο για μία ή δύο εβδομάδες μετά την πρώτη ένεση, μάλλον δεν θα ωφεληθείτε πολύ από τις επόμενες». Μελέτες επίσης έχουν δείξει ότι το να βασίζεστε υπερβολικά στις ενέσεις μπορεί να βλάψει τα κύτταρα του γόνατος που παράγουν τον χόνδρο, γεγονός που μπορεί να επισπεύσει την επιδείνωση της άρθρωσης.
Ενέσεις υαλουρονικού οξέος
Μια άλλη θεραπεία με ένεση περιλαμβάνει τη χρήση μια συνθετικής μορφής υαλουρονικού οξέος. «Αυτό συνήθως συνιστάται μόνο εάν η ένεση κορτικοστεροειδούς δεν λειτουργεί ή αν έχετε διαβήτη και ο γιατρός σας ανησυχεί για τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες από το στεροειδές, όπως το υψηλότερο επίπεδο σακχάρου στο αίμα», εξηγεί ο δρ Shmerling.
Το υαλουρονικό οξύ είναι ένα φυσικό συστατικό του αρθρικού υγρού στις αρθρώσεις. Ωστόσο, καθώς η οστεοαρθρίτιδα εξελίσσεται, το υαλουρονικό οξύ μειώνεται, γεγονός που καθιστά το αρθρικό υγρό πιο αραιό και λιγότερο αποτελεσματικό. «Αυτό μπορεί να αυξήσει τον πόνο και τη δυσκαμψία, καθώς υπάρχει λιγότερη λίπανση που βοηθά την άρθρωση του γόνατος να κινείται ελεύθερα», λέει ο δρ Shmerling. «Το συνθετικό υαλουρονικό οξύ δρα όπως το λάδι σε έναν σκουριασμένο αρμό».
Οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν πόνο στη θέση της ένεσης, φλεγμονή στο γόνατο σύντομα μετά την ένεση (ως αντίδραση στο φάρμακο) και λοίμωξη. «Αν η ένεση παρείχε σημαντικό όφελος, μπορεί να χορηγηθεί επαναληπτική ένεση κάθε έξι μήνες», αναφέρει ο δρ Shmerling.
Αν λαμβάνετε οποιονδήποτε τύπο αντιπηκτικού, ενημερώστε τον γιατρό σας προτού λάβετε οποιαδήποτε ένεση, γιατί αυξάνει τον κίνδυνο αιμορραγίας μέσα στην άρθρωση και γύρω από αυτήν.
