Στίβεν Μέρφι : Ανανεωτής του παλαιού οίκου Christie’s
Ο Αμερικανός επικεφαλής ήρθε το 2010 στην ιστορική επιχείρηση και
συνέβαλε με στοχευμένες επενδύσεις στην επέκτασή της, σε όγκο, αξία
και νέες αγορές, με σπουδαιότερη πρόσφατα αυτή της Κίνας
Της Κατερινας Καπερναρακου
Είναι ένας από τους αρχαιότερους επιχειρηματικούς ομίλους στην
Ευρώπη και συνολικά στη διεθνή αγορά. Παρά τα χρόνια του, δεν
δείχνει σημάδια κόπωσης. Ευημερεί και αναπτύσσεται με πολύ
νεανικούς ρυθμούς. Πρόκειται για τον 246 ετών βρετανικό οίκο
δημοπρασιών των Christie’s. Είναι ο πρώτος μη κινεζικός οίκος
δημοπρασιών, ο οποίος πρόσφατα έλαβε άδεια να λειτουργεί αυτόνομα
στην ενδοχώρα της Κίνας. «Δεν σας κρύβω πως ο προσωπικός μου ήρωας
είναι o Kιθ Ρίτσαρντς, ο κιθαρίστας των Ρόλινγκ Στόουνς. Μόνο
εκείνοι κι εμείς, ο οίκος των Christie’s, αντέχουμε ακόμα. Απλώς
εμείς ξεκινήσαμε περισσότερα χρόνια πριν», λέει χαριτολογώντας ο
Στίβεν Μέρφι, διευθύνων σύμβουλος των Christie’s από το 2010.
Κάνοντας την αναγκαία αντιστροφή, φαίνεται να του ταιριάζουν πολύ
οι στίχοι του Στινγκ: «Ι am a legal alien… an Englishman in New
York» (Σε ελεύθερη μετάφραση: «Είμαι ένας νόμιμος μετανάστης, ένας
Βρετανός, στη Νέα Υόρκη»).
Οταν δόθηκε το χρίσμα στον Αμερικανό Στίβεν Μέρφι να αναλάβει τους
Christie’s, πολλοί Βρετανοί φιλότεχνοι δυσανασχέτησαν και κάποιοι
σπεύσανε δηκτικά να προβλέψουν ότι θα αποχωρήσει σύντομα.
Προερχόταν από τον χώρο της μουσικής βιομηχανίας και των εκδόσεων
και αγνοούσε τα πάντα περί αγοράς πολυτελών ειδών, έργων τέχνης και
δημοπρασιών. Οι επιλογές του, πάντως, διέψευσαν τους
αμφισβητίες.
Παραμένει αμετακίνητος στη θέση του, έχοντας συμβάλει στην επέκταση
των δραστηριοτήτων του οίκου και σε όγκο και σε αξία και σε νέες
αγορές. «Ο Στίβεν Μέρφι με τις στοχευμένες επενδύσεις του
μεταμόρφωσε τον οίκο Christie’s», υπογραμμίζει ο Μπέντζαμιν
Τζενόκιο, διευθυντής σύνταξης του εξειδικευμένου και έγκυρου
περιοδικού του χώρου «Art & Auction».
Αποτέλεσμα των κινήσεών του είναι να έχει παραγκωνιστεί ο οίκος
Sotheby’s από την κορυφαία του θέση στη διεθνή κατάταξη με κριτήριο
τις πωλήσεις του.
Το 2012 οι πωλήσεις του αυξήθηκαν 11% έναντι του 2011 στα 6,27 δισ.
δολάρια, ενώ το 19% των προσφορών στις δημοπρασίες προήλθε από
νέους πελάτες. Σημαντικός παράγοντας στην ενίσχυση των Christie’s
ήταν ότι ο Στίβεν Μέρφι έδωσε μεγάλη έμφαση στις ιδιωτικές
δημοπρασίες και τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες, ώστε να προσελκύσει
νεότερους συλλέκτες παγκοσμίως. «Είναι σαφές πια ότι οι πελάτες μας
ζουν τη μισή τους ζωή δικτυωμένοι», διευκρινίζει ο επικεφαλής του
διάσημου οίκου.
Η δυναμική της Κίνας
Με δυναμική παρουσία στο Λονδίνο (όπου και ιδρύθηκε το 1766), το
Παρίσι, τη Νέα Υόρκη και το Χονγκ Κονγκ, αλλά και το Τελ Αβίβ και
την Πόλη του Μεξικού μεταξύ άλλων, εισδύει συνεχώς σε νέες πολλά
υποσχόμενες αγορές. Αφού εξασφάλισε την έγκριση από τις αρχές της
Κίνας, τώρα πλέον θα έχει τη δυνατότητα να διεξαγάγει αυτοτελώς και
χωρίς εγχώριο εταίρο τις δημοπρασίες του στη Σαγκάη. Οι δημοπρασίες
θα ξεκινήσουν εκεί φέτος το φθινόπωρο. Υπενθυμίζεται ότι από το
1994 μέχρι σήμερα διατηρούσε γραφείο στη Σαγκάη σε συνεργασία με
την κινεζική εταιρεία του κλάδου Forever. «Τα τελευταία δέκα χρόνια
η αγορά έργων τέχνης και συναφών αντικειμένων έχει αναπτυχθεί πολύ
εντυπωσιακά» επισημαίνει ο κ. Μέρφι. «Υπάρχουν πολύ περισσότεροι
νέοι επενδυτές/ αγοραστές και οι αριθμοί τους αυξάνονται με
μοναδικούς ρυθμούς σε σύγκριση με τον υπόλοιπο κόσμο. Το να
βρίσκεσαι στην ενδοχώρα της Κίνας και να εξυπηρετείς απευθείας
αυτούς τους πελάτες ήταν το όνειρό μας για αρκετά χρόνια». Την
περασμένη πενταετία η αγορά τέχνης στην Κίνα είχε καταταγεί στη
πρώτη θέση ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη διεθνώς, ενώ θεωρείται και η
σημαντικότερη αναδυόμενη αγορά σε όρους όγκου πωλήσεων.
Πέραν τούτων των χαρακτηριστικών της, «η Κίνα είναι μία τεράστια
και περιπεπλεγμένη αγορά για τα έργα και τα αντικείμενα τέχνης»,
παρατηρεί ο Στίβεν Μέρφι. «Οι μεγαλύτερης ηλικίας συλλέκτες
ερωτεύονται την ιδέα να συγκεντρώσουν τα έργα των δικών τους, των
Κινέζων καλλιτεχνών, παλαιότερων και σύγχρονων, και σταδιακά
στρέφονται και σε παραδοσιακές ευρωπαϊκές σχολές. Οι νεότεροι
φιλότεχνοι, που βρίσκονται στα 30 τους και στα 40 τους, έχουν πιο
περίτεχνη προσέγγιση και είναι πιο επιλεκτικοί». Λόγου χάριν, όσοι
ενδιαφέρονται για τη βουδιστική γλυπτική της Β. Κίνας του 1ου αιώνα
μ.Χ. έχουν ακριβώς την ίδια προσέγγιση με οποιονδήποτε άλλον
φιλότεχνο στο Παρίσι ή στο Λονδίνο θα είχε ζωηρό ενδιαφέρον για την
παραγωγή της γλυπτικής στην Αναγέννηση. Πάντως, τα χαρακτηριστικά
αυτά της εκλεκτικής προσέγγισης δεν αφορούν μόνον τους εύπορους
φιλότεχνους Κινέζους και Κινέζες, αλλά και τους ομηλίκους τους στη
Σιγκαπούρη και τα Αραβικά Εμιράτα, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. «Οι νέοι
εραστές της τέχνης έχουν την αίσθηση και το κριτήριο, χωρίς, όμως,
να εγκλωβίζονται από εμμονές συγκεκριμένων περιόδων ή και
καλλιτεχνών. Eνας από τους αγαπημένους μας πελάτες πρόσφατα αγόρασε
ένα έργο του Σερά, μερικές μπερζέρες και ένα ρωμαϊκό άγαλμα»,
διευκρινίζει ο Στίβεν Μέρφι.
Να ζεις με ένα έργο τέχνης
O Στίβεν Μέρφι «προσγειώθηκε» στον οίκο των Christie’s, έχοντας
διανύσει μακρά πορεία στο πεδίο των διεθνών εκδόσεων (Simon 7
Schuster, Disney Publishing Worldwide και Rodale με τα περιοδικά
Men’s Ηealth, Runner’s World κ.ά.) και της δισκογραφίας (EMI/Angel
Records). Bρέθηκε στους χώρους αυτούς στις περιόδους μετάβασής τους
στην επόμενη φάση, όπου η πρόκληση της τεχνολογίας τους ανάγκαζε να
προχωρήσουν. «Ημουν επικεφαλής της ΕΜΙ/Angel, όταν στο Δ.Σ.
συζητούσαμε για την αυτοκόλλητη ταινία του cd, η οποία θα
διασφάλιζε τη γνησιότητά του και τη μη αντιγραφή του», θυμάται.
«Ταυτόχρονα, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού τρεις-τέσσερις τύποι με
κασκέτα μπέιζμπολ, επινοούσαν έναν αλγόριθμο, ο οποίος θα άλλαζε
άρδην τη διάδοση της μουσικής στο Διαδίκτυο». Αυτή την «τραυματική
εμπειρία» βιώνει και ο χώρος της αγοράς έργων και αντικειμένων
τέχνης. «Η αγορά αναπτύσσεται εκρηκτικά και την ίδια στιγμή σε
αρκετές διαφορετικές κατευθύνσεις», παρατηρεί ο κ. Μέρφι. «Η τωρινή
μετάβασή μας στην Κίνα, όπου διαμορφώνονται οι τάσεις της επόμενης
γενιάς, είναι τόσο σημαντική όσο τα εγκαίνια της αίθουσας
δημοπρασιών το 1970 στη Ν. Υόρκη». Η παγκοσμιοποίηση και η ευρύτατη
χρήση του Διαδικτύου μεταβάλλει συνεχώς τους κανόνες του
παιχνιδιού. «Eνας από τους σημαντικότερους κινητήριους μοχλούς για
την είσοδο νέων επενδυτών στην αγορά τέχνης είναι το βίωμα του να
έχεις ένα έργο τέχνης και να ζεις μαζί του», συμπληρώνει ο Στίβεν
Μέρφι. «Το Διαδίκτυο δίνει πρόσβαση στον ενδιαφερόμενο ανά πάσα
στιγμή στα έργα τέχνης και το αγοραστικό ενδιαφέρον παραμένει
ζωντανό και διογκούμενο». Οι Christie’s χρειάζονται έναν άνθρωπο
σαν τον Στίβεν Μέρφι με φαντασία, διορατικότητα και χιούμορ. «Τα
παιδιά μου, που ασχολούνται με την τέχνη, είχαν ξετρελαθεί, όταν
έμαθαν ότι θα αναλάβω τους Christie’s», λέει γελώντας. «Κάνεις την
πιο κουλ δουλειά του κόσμου, μπαμπά», μου είχαν πει. O Γιουνγκ λέει
ότι από τα ισχυρότερα στοιχεία σε μία οικογένεια είναι τα
ανεκπλήρωτα όνειρα των γονιών. Εγώ, αντιθέτως, εκπληρώνω τα όνειρα
των παιδιών μου».
www.kathimerini.gr
