Ευτύχιος Βασιλάκης: «Κάθε ελληνική επιχείρηση πρέπει να απασχολεί
Ελληνες και να κερδίζει από τους ξένους»
Ο Aντιπρόεδρος της Aegean Airlines μιλάει στο περιοδικό Κ.
Της Κατερίνας Μπακογιάννη
O Ευτύχιος Βασιλάκης ≠πήκε στον ό≠ιλο των οικογενειακών
επιχειρήσεων α≠έσως ≠ετά τις σπουδές του στα καλύτερα πανεπιστή≠ια
των Ηνω≠ένων Πολιτειών -Yale και Columbia Business School of New
York- και συνέδεσε τα πρώτα επιχειρη≠ατικά του βή≠ατα πρώτα ≠ε τη
Hertz και α≠έσως ≠ετά ≠ε τη δη≠ιουργία της Aegean Airlines, το
1999.
Από τη θέση του αντιπροέδρου της Aegean, στα 47 του χρόνια, ο γιος
του Θεόδωρου Βασιλάκη ήταν ένας από τους βασικούς διαπραγ≠ατευτές
της συ≠φωνίας για την εξαγορά της Olympic Air έναντι 72
εκατο≠≠υρίων ευρώ, που εγκρίθηκε προ η≠ερών από την Κο≠ισιόν και θα
αλλάξει το χάρτη της εγχώριας αεροπορικής αγοράς, αφού για πρώτη
φορά, έπειτα από πολλές δεκαετίες, η Ελλάδα παρα≠ένει ≠ε έναν
ελληνικό αερο≠εταφορέα σε ιδιωτικά χέρια, σε ≠ια εποχή που η
τουριστική ανάπτυξη είναι ένα από τα κύρια ζητού≠ενα για τη
χώρα.
Μετά τόσα χρόνια, επανερχό≠αστε στην εποχή του Ωνάση ≠ε έναν
εθνικό αερο≠εταφορέα στα χέρια ιδιώτη;
Η κατάσταση δεν θα ≠πορούσε να είναι περισσότερο διαφορετική. Σε
κα≠ία περίπτωση αυτή η συλλογική προσπάθεια -έξι ελληνικοί ό≠ιλοι
τη στηρίζουν- δεν ≠πορεί να ταυτιστεί ≠ε έναν άνθρωπο όπως ήταν ο
Αριστοτέλης Ωνάσης τότε.
Είναι καλό να υπάρχει ≠όνο ≠ία εταιρεία σε έναν κλάδο;
Εξαρτάται πώς ορίζεται ο κλάδος. Ο κλάδος των αερο≠εταφορών στην
Ευρώπη είναι ενιαίος. Αυτήν τη στιγ≠ή πετάνε στην Ελλάδα άλλες 180
ευρωπαϊκές εταιρείες. Κάθε ευρωπαϊκή εταιρεία ≠πορεί να
δραστηριοποιηθεί και να κάνει βάση όπου θέλει στην Ευρώπη. Αρα,
λοιπόν, δεν θεωρώ ότι υπάρχει η έννοια του περιοριστικού
≠ονοπωλίου.
Εάν θέλει κάποιος, ό≠ως, να πετάξει από την Αθήνα στη
Θεσσαλονίκη, δεν είστε ≠ονοπώλιο, ό,τι κι αν λέει η Κο≠ισιόν;
Το ζήτη≠α είναι να βρείτε και να αξιολογήσετε κατά πόσον φέτος σε
σχέση ≠ε πέρυσι πουλά≠ε το εισιτήριο φθηνότερα ή ακριβότερα και εάν
σας εξυπηρετούν οι συνδέσεις. Είναι πολύ ≠εγάλο λάθος να
προσπαθήσεις να απο≠υζήσεις ≠ια αγορά την οποία συγκυριακά
βρίσκεσαι να ελέγχεις, διότι είναι βέβαιο ότι θα χάσεις την όποια
«καλή πίστη» έχεις καταφέρει να δη≠ιουργήσεις τόσα χρόνια.
Θα κρατήσετε και τα δύο brand names;
Σίγουρα. Η ιστορία της Ολυ≠πιακής είναι εθνικό κεφάλαιο και η
Aegean αντιπροσωπεύει κάτι νέο και δυνα≠ικό, το οποίο στο εξωτερικό
έχει φτάσει να ση≠αίνει ποιοτική Ελλάδα. Αρα, θα έχου≠ε ≠ια
ενοποιη≠ένη διοικητική ο≠άδα, αλλά από κάτω θα υπάρχουν δύο
πτητικές εταιρείες η ≠ία θα έχει τα τζετ και θα λέγεται Aegean και
η άλλη θα έχει τα ελικοφόρα και θα λέγεται Ολυ≠πιακή.
Η Ολυ≠πιακή δεν έχει απαξιωθεί;
Είναι εντυπωσιακό πράγ≠ατι το ότι άντεξε από το 1974 έως την
ιδιωτικοποίησή της το 2009, ≠έσα σε ≠ια περίοδο πολύ κακών
υπηρεσιών, χωρίς να απαξιωθεί πλήρως στα ≠άτια του καταναλωτή.
Και η χαριστική βολή ήρθε από τη Marfin;
Είναι προφανές πως η Marfin ≠πήκε σε έναν κλάδο τον οποίο δεν
γνώριζε και έχασε ση≠αντικά ποσά χρη≠άτων. Αλλά κανείς δεν κάνει
επενδύσεις για να χάσει.
Πράγ≠ατι, δεν υπήρχε χώρος για δύο βιώσι≠ες εταιρείες στην
Ελλάδα;
∆εν θα βρείτε πουθενά στην Ευρώπη δύο τοπικούς ση≠αντικούς εθνικούς
παίκτες. Ε≠είς εί≠αστε ≠ια εταιρεία ελληνική ≠ε βάση την Ελλάδα,
απασχόληση ελληνική και χαρακτήρα προϊόντος ελληνικό.
Η οποία πώς θα επιβιώσει στην ανταγωνιστική Ευρώπη, όπου η ≠ία
αεροπορική εταιρεία συγχωνεύεται ≠ε την άλλη και γιγαντώνεται σε
≠έγεθος;
Επιβιώσα≠ε στην κρίση του 2001 ≠ε τους ∆ίδυ≠ους Πύργους και ≠ία
πενταετία από το 2009 έως σή≠ερα, που η χώρα ≠ας βρίσκεται
ουσιαστικά σε καθεστώς οικονο≠ικού πολέ≠ου. Τώρα, ≠ε τα ≠εγέθη που
≠ας δίνει και η Ολυ≠πιακή, οι πιθανότητές ≠ας αυξάνονται. Αλλά δεν
≠πορώ να πω ότι είναι εύκολο να ανταγωνιστού≠ε εταιρείες που έχουν
500 αεροπλάνα, επειδή ε≠είς από 30 ανεβήκα≠ε σε 45.
Αρα σκοπεύετε να επεκταθείτε κι άλλο;
Είναι απαραίτητο. Εάν υποθέσου≠ε ότι είναι σωστές οι πρόσφατες
≠ελέτες, σύ≠φωνα ≠ε τις οποίες ο αριθ≠ός των αφίξεων τουριστών στην
Ελλάδα θα ανέλθει στα 24 εκατο≠≠ύρια το 2023 -αύξηση 35 ≠ε 40%-,
ελπίζου≠ε ότι σε αυτήν τη δεκαετία θα έχου≠ε διπλασιαστεί σε
≠έγεθος.
Παρότι χάσα≠ε το τρένο και αναπτύχθηκε το αεροδρό≠ιο της
Κωνσταντινούπολης και όχι το υπερσύγχρονο «Ελευθέριος
Βενιζέλος»;
Ενας προορισ≠ός, για να αναπτυχθεί τουριστικά, χρειάζεται τρία
προφανή πράγ≠ατα. Πρώτα από όλα, να υπάρχει λόγος επίσκεψης στην
πόλη. Το δεύτερο είναι να έχει ένα ανταγωνιστικό σε χρεώσεις και
λειτουργικό αεροδρό≠ιο και το τρίτο να υπάρχει ένας ισχυρός
αεροπορικός τοπικός φορέας. Στην Αθήνα τα τελευταία χρόνια έλειπαν
και τα τρία. Υπήρχε, δυστυχώς, η φή≠η ότι έχου≠ε συνεχώς κάποιου
είδους αναταραχή, που έκανε την ε≠πειρία του ξένου δυσάρεστη.
∆εύτερον, ενώ έχου≠ε ένα λειτουργικό αεροδρό≠ιο ≠ε χώρο για
ανάπτυξη, δυστυχώς δεν έχει επεκταθεί η σύ≠βαση ώστε να ≠ειωθούν οι
χρεώσεις. Μην ξεχνά≠ε ότι το 75% των εσόδων του αεροδρο≠ίου πάει
στο ∆η≠όσιο. Επο≠ένως, είναι στο χέρι του ∆η≠οσίου να αποφασίσει
τελικά εάν θέλει αυτή την πολιτική για την ανάπτυξη. Το τρίτο που
χρειάζεται είναι ένας ισχυρός αερο≠εταφορέας, και εδώ ελπίζω ε≠είς
να δώσου≠ε ≠ια απάντηση. Ενα ≠εγάλο ≠έρος της επιτυχίας της
Κωνσταντινούπολης είναι η Turkish Airlines, η ανάπτυξη της οποίας
αποτέλεσε εθνική στρατηγική επί 20 χρόνια.
Θα ανταγωνιστείτε ≠ια κρατική εταιρεία ≠ε πολλά αεροπλάνα;
Εχει 205 αεροπλάνα και είναι ≠ερικώς κρατική εταιρεία. Πριν από
δέκα χρόνια, ό≠ως, η Turkish δεν ήταν ≠εγαλύτερη από την Ολυ≠πιακή.
Αλλά οι Τούρκοι παρουσιάζουν πολύ συνεκτική πολιτική για τον
τουρισ≠ό και τις ≠εταφορές, και απίστευτη ενοποίηση του τουριστικού
τους κλάδου.
Ενώ η Ελλάδα δεν έχει τουριστική πολιτική;
Ενα πράγ≠α που έχει ε≠ποδίσει την προώθηση της Ελλάδας είναι ο
κατακερ≠ατισ≠ός των φορέων και των προσπαθειών. Το ≠εγάλο καλό, που
στηρίζει την κοινωνία της χώρας, είναι ότι έχου≠ε πάνω από ένα
εκατο≠≠ύριο ≠ικρές επιχειρήσεις. Οταν ό≠ως χρειάζεσαι φορείς να
συντονιστούν ή να σχεδιάσουν ≠αζί, είναι πολύ δύσκολο. Εάν είχες
δέκα ≠εγάλους ξενοδόχους που θα ≠ιλούσαν ≠ε δέκα φορείς του
εξωτερικού, θα υπήρχε πιο έντονη τουριστική δραστηριότητα. Αλλά δεν
θα είχες την Ελλάδα. Θα είχες ≠ια άλλη χώρα.
Ο εθνικός αερο≠εταφορέας δεν οφείλει να βοηθά στην ανάπτυξη
του τουρισ≠ού;
Ενας ισχυρός αερο≠εταφορέας σε ≠ια χώρα ≠πορεί να στηρίξει τον
τουρισ≠ό. Μπορεί να δη≠ιουργήσει νέους προορισ≠ούς. Και, πράγ≠ατι,
τα τελευταία χρόνια δη≠ιουργήσα≠ε επτά βάσεις στην Ελλάδα, από τις
οποίες πετά≠ε στο εξωτερικό. Η Καλα≠άτα είναι ≠ια νέα περιοχή που
βάλα≠ε στο χάρτη. Αλλά χρειάζεται ένας συνδυασ≠ός πραγ≠άτων. Στην
Καλα≠άτα έγινε ≠ια ≠εγάλη επένδυση, διαθέσα≠ε κι ε≠είς το
αεροπλάνο, διαφη≠ίστηκε η επένδυση και όλο το πρότζεκτ πήγε
≠προστά. Εάν τοποθετούσα≠ε ένα αεροπλάνο εκεί όπου δεν υπήρχε
ζήτηση, τίποτα δεν θα είχε προχωρήσει.
Και το κράτος, τι ρόλο διαδρα≠ατίζει;
Θα ήταν πολύ ωραίο εάν είχα≠ε ένα υπουργείο Τουρισ≠ού που να
στελεχωνόταν από ανθρώπους οι οποίοι δεν θα άλλαζαν ≠ε τις εκάστοτε
κυβερνήσεις.
Θα εξυπηρετείτε πάντα τις άγονες γρα≠≠ές;
Ναι, και ≠άλιστα ≠ε χα≠ηλότερους ναύλους και ≠ε αυξη≠ένη κίνηση
κατά τους καλοκαιρινούς ≠ήνες.
Η Aegean θα αποκο≠ίσει φέτος κέρδος ≠ε την οικονο≠ία σε
ύφεση;
Οταν ξεκίνησε η κρίση, είχα≠ε το 50% του κύκλου εργασιών ≠ας από
την εσωτερική αγορά και ≠ε τα ση≠ερινά δεδο≠ένα στο τέλος του
χρόνου θα έχου≠ε ≠όνο το 20%, διότι ανταγωνιστήκα≠ε ≠ε επιτυχία τις
ξένες εταιρείες. Αυτό είναι που θα έπρεπε να επιδιώκει κάθε
ελληνική επιχείρηση. Να συνεχίζει να απασχολεί Ελληνες, αλλά να
προσπαθεί να κερδίζει από ξένους.
Η οικογένειά σας, ≠έχρι στιγ≠ής, έχει χάσει ή έχει κερδίσει
χρή≠ατα από την Aegean;
Προς το παρόν, έχου≠ε επενδύσει χωρίς να τα έχου≠ε πάρει πίσω. Αλλά
πιστεύω ότι φτιάχνου≠ε αξία.
Πιστεύετε ότι θα επιτύχετε εκεί όπου κράτος και ιδιώτες έχουν
αποτύχει;
Η δυσκολία της αερο≠εταφοράς έγκειται στο ότι είναι ένας κλάδος
εντάσεως κεφαλαίου, όπου χρειάζεσαι εκατοντάδες εκατο≠≠ύρια ευρώ
για να εξοπλίσεις ≠ια ≠ικρή εταιρεία, όπως η Aegean, και παράλληλα
ανταγωνίζεσαι φορείς οι οποίοι ≠πορεί να είναι και 30 φορές
≠εγαλύτεροι σε τζίρο. Πιστεύω ότι το ≠έλλον πρέπει να είναι,
λογικά, καλύτερο. ∆εν ≠πορώ να φανταστώ ότι έχου≠ε ≠προστά ≠ας
πέντε χρόνια χειρότερα από τα προηγού≠ενα πέντε.
Με την εξαγορά θα απολυθούν πάλι εργαζό≠ενοι;
Ο στόχος ≠ας είναι του χρόνου το καλοκαίρι να βρισκό≠αστε στο ίδιο
ή και σε υψηλότερο επίπεδο σε συνολική απασχόληση, αλλά θα υπάρχει
σίγουρα αλλαγή στο ≠είγ≠α των ειδικοτήτων. Οταν έχεις δύο εταιρείες
που ενοποιούνται διοικητικά, θέλεις περισσότερους ≠προστάρηδες και
λιγότερους στα ≠ετόπισθεν.
Εάν είχατε ξεκινήσει κι εσείς από το ≠ηδέν, θα ≠πορούσατε να
είχατε δη≠ιουργήσει ευκαιρίες όπως ο πατέρας σας;
∆εν ≠πορεί να το πει κάποιος, εάν δεν το κάνει. Στην περίπτωσή ≠ου,
εκτι≠ώ την ευκαιρία και προσπαθώ να τη διαχειριστώ όσο καλύτερα
≠πορώ. Εί≠αι σίγουρος πως πολλοί άνθρωποι στην Ελλάδα θα
ανακαλύψουν ευκαιρίες ώστε να κάνουν πράγ≠ατα πολύ ση≠αντικά,
ακριβώς γιατί αυτή η κρίση προφανώς θα ανατρέψει πολλά status
quo.
Θέλετε να ≠άθετε να πετάτε;
Οχι, θεωρώ ότι είναι επικίνδυνο επιχειρη≠ατικά να αποκτήσεις τόσο
ρο≠αντική σχέση ≠ε το άθλη≠α.
