Στο Αμβούργο υπάρχει ένας δρόμος που φέρει το όνομα του Σίμον
φον Ούτρεχτ, για τον οποίο οι περισσότεροι ουδέν γνωρίζουν, πλην
του γεγονότος ότι, ως δήμαρχος της πόλης, διέταξε τον αποκεφαλισμό
ενός σπουδαίου ανθρώπου: Του Κλάους Στερτεμπέκερ, πειρατή που
πέρασε στη σφαίρα του λαϊκού θρύλου, όπου παραμένει ολοζώντανος
μέχρι σήμερα, όπως δείχνουν ο ανδριάντας του, στο Αμβούργο, οι
δίσκοι ροκ και χέβι μέταλ προς τιμήν του, αλλά και τα τηλεοπτικά
ντοκιμαντέρ γύρω από τη ζωή και τον θάνατό του.
Γεννημένος γύρω στο 1360, στο Βίσμαρ, ο ήρωάς μας ήταν ένας
κοκκινοτρίχης γίγαντας, που πήρε το επώνυμο – παρατσούκλι του
(Στερτερμπέκερ σημαίνει, στα μεσαιωνικά γερμανικά, «άσπρος πάτος»)
από την περιλάλητη δεινότητά του ως πότη, ειδικά όταν επρόκειτο για
μπίρα. Παράτολμη φύση, συγκρότησε την περίφημη «Αδελφότητα των
Ζωτικών», οι οποίοι διέπρεψαν αρχικά ως κουρσάροι, δηλαδή πειρατές
στην υπηρεσία κρατών. Στη διάρκεια του πολέμου μεταξύ Δανών και
Σουηδών, έσπασαν πολλές φορές τον κλοιό της πολιορκημένης
Στοκχόλμης, εφοδιάζοντάς την με τρόφιμα και πυρομαχικά.
Μετά το τέλος του πολέμου, οι πειρατές –κουρσάροι έγιναν
πειρατές– σκέτοι και ήρθαν σε σύγκρουση με την περίφημη Χανσεατική
Λίγκα, η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί, από ορισμένες απόψεις,
μακρινός πρόγονος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η Λίγκα ήταν χαλαρή
συνομοσπονδία εμπορικών πόλεων, μεταξύ των οποίων καμία δεν ασκούσε
από μόνη της την ηγεμονία, στη Βαλτική. Εξασφάλισε σχετική ειρήνη
και οικονομική ανάπτυξη, τα οφέλη της οποίας, ωστόσο, δεν έφταναν
πάντα στον φτωχό πληθυσμό, ο οποίος συχνά έβρισκε εξωφρενικούς τους
φόρους, αυθαίρετες τις τιμές των αγροτικών και χειροτεχνικών
προϊόντων και ανυπόφορο τον αυταρχισμό κάποιων τοπικών
αρχόντων.
Το 1392, ο Στερτεμπέκερ και οι σύντροφοί του κατέλαβαν τη νήσο
Γκότλαντ και εξέδωσαν διακήρυξη με ελευθεριακά συνθήματα περί
ισότητας όλων των ανθρώπων, με τα οποία επιχειρούσαν να
δικαιολογήσουν τη συστηματική πειρατεία εναντίον των πλοίων της
Χανσεατικής Λίγκας. Από τη λεία, ένα κομμάτι πήγαινε στους
χειμαζόμενους, τοπικούς πληθυσμούς, εξαγοράζοντας έτσι την πολύτιμη
υποστήριξή τους, ενώ το υπόλοιπο μοιραζόταν σε ίσα μερίδια μεταξύ
των μελών της Αδελφότητας.
Κάποια στιγμή, ο φόρος υποτέλειας τον οποίο αναγκαζόταν να
καταβάλει η Λίγκα στους πειρατές έγινε ανυπόφορος και ο δήμαρχος
Αμβούργου, Σίμον φον Ούτρεχτ, επικήρυξε το κεφάλι του Στερτεμπέκερ
και στρατολόγησε Δανούς και Σουηδούς καπετάνιους για να τον
καταδιώξουν. Ο πειρατής του Ελβα συνελήφθη, δικάστηκε και
καταδικάστηκε, μαζί με 73 συντρόφους του, να εκτελεσθεί με
αποκεφαλισμό στην κεντρική πλατεία. Σύμφωνα με τον μύθο, ζήτησε από
τον δήμιο να εκτελεσθεί πρώτος, με αντάλλαγμα, όσα βήματα κάνει το
ακέφαλο κορμί του, τόσοι σύντροφοί του να γλιτώσουν τη λεπίδα.
Εκανε 12 βήματα, λένε, προτού σωριαστεί στο πλακόστρωτο.
Ουδείς μπορεί να βεβαιώσει αν το τέλος του Στερτεμπέκερ ήταν
ακριβώς αυτό. Γεγονός είναι ότι πολλοί θέλουν να πιστεύουν. Κάθε
χρόνο, ιδίως μετά από διαδηλώσεις, ομάδες νέων αντικαθιστούν την
πικανίδα της οδού Σίμον φον Ούτρεχτ με μια άλλη, που γράφει «Οδός
Κλάους Στερτεμπέκερ». Σε σχετικό ρεπορτάζ των New York Times, στις
5 Νοεμβρίου 2008, ο ιστορικός Γκέερντ Νταμς δήλωσε: «Νομίζω ότι
είναι και πάλι πολύ δημοφιλής επειδή μέσα μας νιώθουμε την ανάγκη
ενός Ρομπέν των Δασών. Με αυτή την οικονομική κρίση, με το
διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών, πολλοί θα ήθελαν να
έχουν έναν Στερτεμπέκερ στο πλευρό τους».
