Ο λαμπερός κόσμος της μόδας κυριαρχείται από ισχυρές προσωπικότητες, οι οποίες διανύουν την τρίτη ηλικία, θέτοντας εκ των συνθηκών ζήτημα διαδοχής, έστω και όχι άμεσης. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις των Καρλ Λάγκερφελντ και Τζόρτζιο Αρμάνι, που περπατούν τη δεκαετία των ογδόντα, του 74χρονου Ρομπέρτο Καβάλι και του νεότερου όλων, του 66χρονου Μπερνάρ Αρνό, που ελέγχει τον πολυσχιδή όμιλο μόδας και ειδών πολυτελείας LVMH. Εκτός του Καβάλι, ουδείς είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει το σχεδιαστικό του γραφείο για τις… παντόφλες του, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το Bloomberg. Απλώς το ζήτημα της διαδοχής τους τίθεται ανεπισήμως από την ίδια τη συγκυρία. Ωστόσο, έχουν με τέτοιον τρόπο δομήσει τις «αυτοκρατορίες» τους, ώστε για πολλά χρόνια ακόμη, ίσως και δεκαετίες, να ανακύπτουν περίπλοκα διλήμματα και ο απόηχος της παρουσίας τους να παραμένει ζωντανός.
Αϊζενχάουερ
Ισως ο αειθαλέστερος να είναι ο 82χρονος Καρλ Λάγκερφελντ. Ο καυστικός και ιδιόρρυθμος σχεδιαστής με τα μαύρα γυαλιά και τα πουκάμισα με τα ψηλά κολάρα είναι παρών στη διεθνή μόδα από τότε που ο Αϊκ Αϊζενχάουερ ήταν πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Η πρώτη του εργασία σε οίκο μόδας, στον ιταλικό Tiziani, καταγράφεται το 1963, αν και εργάζεται στον χώρο ήδη από το 1955. Ακολούθησαν οι Chloe, Fendi, Curiel και από το 1983 η Chanel. Σήμερα είναι 80 ετών και ευελπιστεί να ζήσει πολλά ακόμη χρόνια για να δει τον κόσμο να μεταμορφώνεται. Ο Καρλ Λάγκερφελντ, αν και ο ίδιος ζωντανός μύθος, αποδεικνύει ότι και οι μύθοι βρίσκουν διάδοχο. Δώδεκα χρόνια μετά τον θάνατο της Κοκό Σανέλ εμφύσησε ζωή στον οίκο της, προσεγγίζοντας εκ νέου την αισθητική της.
Τον οίκο Luis Vuitton, αφότου αποχώρησε ο Μαρκ Τζέικομπς για να επικεντρωθεί στο δικό του εμπορικό σήμα, ανέλαβε με επιτυχία να αναζωογονήσει ο Νικολά Γκεσκιέρ. Ο οίκος Gucci δεν είχε την ίδια τύχη. Πέρασε μία χρυσή δεκαετία 1994 – 2004 με τον σχεδιαστή Τομ Φορντ ως διευθυντή δημιουργικού να εξακοντίζει τα κέρδη του και τη φήμη του στα ύψη. Τρεις σχεδιαστές τον διαδέχθηκαν. Μία εξ αυτών η Φρίντα Τζιανίνι, προήχθη σε διευθύντρια δημιουργικού το 2006, αλλά δεν κατόρθωσε να ανανεώσει την ταυτότητα του Gucci. Το 2007 αντικαταστάθηκε από τον Αλεσάντρο Μικέλε. Οπως επισημαίνουν αναλυτές, οι ιδιοφυΐες αφήνουν πίσω τους κενό όταν αποχωρούν, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις δημιουργείται χώρος για νέες ιδέες και νέα ενέργεια. Αλλωστε, ουδείς σχεδιαστής λειτουργεί ατομικά, αλλά συνεργάζεται με ομάδες ταλαντούχων ομοτέχνων του. Οι σημερινές απαιτήσεις έναντι των διευθυντών δημιουργικού είναι υψηλότατες: η οικονομία ψηφιοποιείται συνεχώς, οι συλλογές για κάθε σεζόν πρέπει να είναι έτοιμες μέσα σε εβδομάδες και όχι σε μήνες, όπως στο παρελθόν, ενώ οι διευθυντές δημιουργικού πρέπει να ταξιδεύουν συνεχώς, ώστε να προωθούν τα δημιουργήματά τους. «Αυτό απαιτεί υπερφυσικές ποσότητες ενέργειας», επισημαίνει η Τζιοβάνα Μπράμπιλα, εταίρος της εταιρείας στελέχωσης ValueSearch.
Στις περιπτώσεις των ομίλων Kering (που ελέγχει τον Gucci) και LVMH Louis Vuitton Moet Hennessy (με οίκους όπως οι LV, Fendi κ.ά.) η πολιτική τους είναι να εναλλάσσουν διαδοχικά σχεδιαστές με προβληματικούς οίκους, στους οποίους αγοράζουν μερίδιο. Ως ομαλότερη ιστορία διαδοχής φαίνεται αυτή του 66χρονου Μπερνάρ Αρνό, επικεφαλής του LVMH. Tα δύο μεγαλύτερα παιδιά του, η Ντελφίν και ο Αντουάν, ήδη εργάζονται στον όμιλο, ενώ και άλλα τρία ανίψια φέρονται ως δυνητικοί συνεργάτες τους. Δυστυχώς, ο Ρομπέρτο Καβάλι με τον ομώνυμο οίκο και με τα πέντε παιδιά του δεν έχει τις… ευκολίες του Αρνό. Ο ένας του γιος, Ντάνιελ Καβάλι, είχε την υψηλότερη θέση στον Cavalli και σχεδίαζε τις ανδρικές συλλογές. Το 2014, εντούτοις, παραιτήθηκε. Φέτος τον Μάρτιο, ο Ρομπέρτο Καβάλι προσέλαβε εξωτερικό σχεδιαστή και διαπραγματεύεται με τα ιδιωτικά κεφάλαια Clessidra SGR την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου του οίκου του.
Τέλος, ένας ακόμη αειθαλής της μόδας είναι ο 80χρονος Τζόρτζιο Αρμάνι. Στον δικό του ομώνυμο οίκο η εικόνα παραμένει θολή. Δεν έχει αποφασίσει τη διαδοχή του ακόμη, αλλά στο Δ.Σ. του Armani συμμετέχουν τρία ανίψια του. Προσέχει και ελέγχει τα πάντα, ακόμη και το ποιοι διακόπτες θα μπουν στα δωμάτια των ξενοδοχείων του. Παράλληλα διατηρεί πολλαπλό ρόλο ιδιοκτήτη, διευθύνοντος συμβούλου και σχεδιαστή του οίκου του. Συνεπώς, πρέπει να διασφαλίσει την απρόσκοπτη πορεία του και χωρίς τη δική του παρουσία.
Missoni
Μία αμιγώς οικογενειακή επιχείρηση, η οποία διατηρεί την ταυτότητα αυτή και τους ισχυρούς δεσμούς της μέσα στον χρόνο, είναι η Missoni. Φέτος κλείνει 62 χρόνια ζωής, έχει ετήσιες πωλήσεις 100 εκατ. δολαρίων και έντονη φιλανθρωπική δράση. Η πολυφωνία των χρωμάτων της αποτυπώνεται και στην πολυφωνία των στελεχών της. Δημιουργήθηκε ως μικρή πλεκτοβιομηχανία με το εμβληματικό ζικ ζακ των σχεδίων της από τους Οτάβιο και Ροζίτα Μισόνι το 1953 στο Γκαλαράτε της Λομβαρδίας. Το 1958 παρουσιάστηκαν οι δημιουργίες τους στις πασαρέλες στο Μιλάνο. Σύνθημά τους το «Μade in Italy», το οποίο το προωθούν σε 20 χώρες του κόσμου μέσω των ενδυμάτων, των αξεσουάρ και των λευκών ειδών Missoni. Το 1996 οι γονείς παρέδωσαν τα ηνία στα τρία παιδιά τους, τον Βιτόριο, που ανέλαβε το μάρκετινγκ, την Αντζελα, που ανέλαβε τη γυναικεία σειρά, και τον Λούκα, που ανέλαβε την ανδρική. Το 2013 ο Βιτόριο Μισόνι εξαφανίσθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα στη Βενεζουέλα με ιδιωτικό τζετ.
Εκτοτε, οι Αντζελα και Λούκα διοικούν τον οίκο Missoni, o οποίος ανοίγει σχεδόν 40 καταστήματα τον χρόνο σε όλο τον κόσμο, ενώ δραστηριοποιείται και στην ίδρυση ξενοδοχείων. Μία επιτυχημένη επιλογή του Βιτόριο Μισόνι ήταν το λανσάρισμα της φθηνότερης σειράς ενδυμάτων Missoni, που διακινούνται από την αμερικανική αλυσίδα πολυκαταστημάτων Target.
Η Αντζελα Μισόνι, ως υπεύθυνη από το 2008 και της ανδρικής και της γυναικείας σειράς, έχει πιο ορατό δημόσιο ρόλο, ενώ ο αδελφός της Λούκα διατελεί διευθυντής δημιουργικού. Παρούσα και ενεργή εμφανίζεται και η τρίτη γενιά Μισόνι. Η πιο ταλαντούχα εκπρόσωπός της είναι μία από τις κόρες της Αντζελας, η 32χρονη Μαργκερίτα Μισόνι. Με σπουδές στη φιλοσοφία και στο θέατρο, σχεδιάζει αξεσουάρ και έγινε το πρόσωπο της Missoni για το άρωμά της το 2005, όταν τη σχετική άδεια ανέλαβε η Estee Lauder.
