Την πρώτη φορά που άκουσα ζωντανά τον Παύλο Παυλίδη ήταν λίγο μετά την κυκλοφορία του πρώτου του προσωπικού δίσκου, περίπου μία δεκαετία πριν. Αυτό που θυμάμαι χαρακτηριστικά είναι πως, παρόλο που η συναυλία περιλάμβανε πολλά από τα νέα κομμάτια, αυτό δεν ενοχλούσε, υπήρχε η αίσθηση του γνώριμου.
«Εχουμε αυτή την παλιά συνήθεια να παίζουμε τα τραγούδια ζωντανά όταν είναι ακόμη ολοκαίνουργα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα, όταν βγαίνουν σε ένα δίσκο, πολύς κόσμος να τα γνωρίζει ήδη. Υπάρχουν πολλοί στις συναυλίες που απολαμβάνουν το γεγονός ότι κάθε φορά δοκιμάζουμε κάτι καινούργιο. Χάνεται έτσι, βέβαια, η έκπληξη στις επίσημες κυκλοφορίες των τραγουδιών, αλλά όλο αυτό είναι ένα παιχνίδι που ακόμη έχει ενδιαφέρον», μου λέει σήμερα ο Παυλίδης, ο νέος δίσκος του οποίου, με τίτλο «Στον Διπλανό ουρανό», έφτασε πριν από λίγες εβδομάδες στα ράφια των δισκοπωλείων.
Σημασία στον στίχο
Τα νέα τραγούδια συνεχίζουν τη λογική της προηγούμενης δουλειάς του: σημασία στον στίχο, που κυλάει αρμονικά πάνω σε λιτές ενορχηστρώσεις, κλίμα ταξιδιού, φαινομενική ελαφράδα που όμως επενδύει την ουσία. «Συνήθως βγάζω ένα δίσκο κάθε τρία χρόνια. Αυτή τη φορά υπήρχε υλικό και μάλιστα αυτού του συγκεκριμένου ύφους, οπότε δεν χρειάστηκε να περιμένουμε άλλο. Οταν γράφουμε τραγούδια είναι λογικό οι στίχοι να είναι στο επίκεντρο. Παρόλο που δεν πιστεύω πως οι ενορχηστρώσεις είναι και τόσο λιτές, χαίρομαι που το τελικό αποτέλεσμα δίνει ένα αίσθημα λιτό ή απλό. Τα πράγματα που αγαπώ επί χρόνια στη μουσική μου μοιάζουν απλά και συμπαγή, όσο περίπλοκη κι αν είναι η κατασκευή τους».
Οσο για τη δημιουργική «ωριμότητα» και τους κινδύνους που αυτή επιφυλάσσει, ο τραγουδοποιός δεν φαίνεται να ανησυχεί: «Με τα χρόνια, ο καθένας αποκτά έναν τρόπο, αυτός είναι και η ταυτότητά του. Ακριβώς εκεί βέβαια περιμένει και η παγίδα που οι ίδιοι κατασκευάζουμε· να δραπετεύουμε δηλαδή από την ίδια φυλακή πάντα με τον ίδιο τρόπο. Μ’ αρέσει πάντως να αιφνιδιάζομαι από τους καλλιτέχνες, να βλέπω καταξιωμένους ανθρώπους που αυτοαναιρούνται προσπαθώντας να πάνε παρακάτω, ακόμη κι αν στην προσπάθειά τους παραπατάνε κιόλας. Παρ’ όλα αυτά, ένα ωραίο τραγούδι είναι ευπρόσδεκτο ανεξάρτητα από το πόσο πρωτότυπο είναι. Η πρωτοπορία με το ζόρι μπορεί να γίνει θλιβερή».
«Αν ήσουνα κοχύλι στην άκρη ενός γιαλού / θα σ’ έπαιρνα μαζί μου για πάντα και παντού / να ‘χω ένα γαλαξία στην τσέπη του παλτού / ν’ ακούω κάθε βράδυ το τραγούδι του βυθού». Οι στίχοι του Παύλου είναι πάντα δεμένοι με τη θάλασσα και τη φύση γενικότερα, σε βαθμό μεγαλύτερο ίσως από κάθε άλλο σύγχρονο τραγουδοποιό: «Η φύση είναι παρούσα με ένα συμβολικό τρόπο στα τραγούδια μου. Οταν λέω “στον διπλανό ουρανό” δεν εννοώ αυτόν που κοιτάμε όταν σηκώνουμε το κεφάλι μας ψηλά στην εξοχή, αλλά μάλλον το διπλανό διαμέρισμα. Οταν σκέφτομαι τον Καββαδία δεν μου έρχεται στο μυαλό η θάλασσα που ταξιδεύουν τα βαπόρια, αλλά αυτή που ταξιδεύουν οι ψυχές μας. Και μέσα στις πόλεις όμως προσπαθούμε να αντισταθούμε στον τετραγωνισμό των κύκλων μας κι εκεί προκύπτουν ωραία πράγματα. Οπως γίνονται καμιά φορά απάνθρωπες οι πόλεις, έτσι και η ησυχία καμιά φορά θέλει προσπάθεια και αγώνα. Καλό είναι να ανάβουμε πού και πού καμιά φωτιά και να παρατηρούμε τι συμβαίνει. Είναι πάντα διδακτικό. Οπου κι αν την ανάβουμε και για οποιονδήποτε λόγο».
Να μη χαθεί η ευκαιρία
Ο λόγος και η δημιουργία του Παυλίδη, παρά τον ρομαντισμό και τη διάθεση ονείρου και φυγής που τον διακρίνει, πατάει επίσης στέρεα στο σήμερα, ψάχνοντας με λαχτάρα το μέλλον και τους επόμενους… «Το μόνο που με τρομάζει στ’ αλήθεια αυτή την περίοδο είναι να χαθεί η ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε τι συνέβη και φτάσαμε ώς εδώ. Πρέπει να δώσουμε χώρο σε νέους ανθρώπους να αποδείξουν τι εννοούν αυτοί όταν λένε Ελλάδα. Μια νεολαία πνευματικά άοπλη είναι ανίσχυρη να αντισταθεί στην όποια αδικία και καταλήγει να αδικεί τον εαυτό της. Καλλιεργήθηκε η ματαιοδοξία, δεν προέκυψε σε μια νύχτα. Οπως και η απληστία. Τσαλαβουτάμε χρόνια στα ρηχά και ξαφνικά πρέπει να κολυμπήσουμε σε επικίνδυνα νερά. Με τι εφόδια; Υπάρχει βέβαια και μια κρυμμένη Ελλάδα που αγωνίζεται. Και δεν μιλάω για κάποιο πολιτικό χώρο, αλλά για τους ανθρώπους που για να αναπνεύσουν χρειάζονται καθαρό αέρα, δεν εθελοτυφλούν και στην καθημερινότητά τους αποδεικνύουν ότι η ελευθερία είναι και προσωπική υπόθεση του καθενός».
Λείπουν τα νέα πρόσωπα
Δύο δεκαετίες μετά την έκρηξη των ’90s στην ελληνόφωνη ποπ/ροκ σκηνή, στην οποία ο Παύλος Παυλίδης πρωταγωνίστησε με τα Ξύλινα Σπαθιά, ο ίδιος μαζί με την μπάντα του, τους B-Movies, είναι ακόμη εκ των κορυφαίων, κάτι το οποίο έχει βέβαια διαφορετικές αναγνώσεις:
«Μου λείπουν αρκετά τα καινούργια πρόσωπα στο ελληνόφωνο ηλεκτρικό τραγούδι, οι νέοι ποιητές, οι νέοι στιχουργοί. Δεν λέω πως δεν υπάρχουν, απλώς θα περίμενα μετά τη δεκαετία του ’90 να γίνεται χαμός και να μην προλαβαίνουμε τι να πρωτακούσουμε. Είναι πολύ βιωματικό είδος το τραγούδι και η αμεσότητά του είναι καμιά φορά που κάνει τα πράγματα πιο δύσκολα. Δεν είναι εύκολο μέρος για να κρυφτεί κανείς. Από την άλλη, επειδή είναι και είδος καθημερινής χρήσης, κινδυνεύουμε όταν το φτιάχνουμε να ξεχάσουμε πόσο πολύτιμο και πανέμορφο μπορεί να είναι».
Η αναδυόμενη αγγλόφωνη σκηνή της χώρας δεν ξεφεύγει από την προσοχή του: «Οντως υπάρχουν πολλά αγγλόφωνα γκρουπ στη χώρα που κάνουν σπουδαία πράγματα εδώ και χρόνια. Αυτό που άλλαξε και δίνει περισσότερες δυνατότητες στις μπάντες να κοιτούν φιλόδοξα στο εξωτερικό, είναι ότι μπορούν πια να επικοινωνούν μέσω της τεχνολογίας πιο εύκολα με όσους ενδιαφέρονται και έχει πια δημιουργηθεί ένα κοινό που παρακολουθεί τα πάντα».
