Μάριος Σπηλιόπουλος
Εικαστικός
Η κρίση όπου και αν υπήρξε είναι καταστροφή. Διαρρηγνύει τον κοινωνικό ιστό, που σημαίνει ότι ο καθένας κοιτάζει τον εαυτό του. Είναι ψέμα να λέμε ότι δημιουργεί το εμείς, καθώς αναδεικνύει τα πιο ποταπά ένστικτα του ανθρώπου, την ομοφοβία, την ξενοφοβία, τη μισαλλοδοξία και καλλιεργεί το έδαφος για κάθε τι ακραίο σε πολιτικό και πολιτισμικό επίπεδο. Να μην αυταπατόμαστε. Δεν υπάρχουν δύο άκρα, δηλαδή ακροδεξιά και ακροαριστερά. Τα άκρα είναι ένα, ο ουροβόρος όφις. Θα μιλήσω για τα εικαστικά, διότι αυτά γνωρίζω καλύτερα και μπορώ να καταλάβω πώς επενέργησε η ύφεση στο πεδίο της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η τέχνη πάντα περνούσε κρίση στην Ελλάδα, επειδή το κράτος δεν την είχε ποτέ ως προτεραιότητα, αλλά τώρα η κατάσταση επιδεινώθηκε περισσότερο. Δυστυχώς, σήμερα υπάρχουν υπουργοί Πολιτισμού που δίνουν συμβουλές στους καλλιτέχνες να κάνουν έργα που να καταλαβαίνει και η μάνα τους. Ας το ξεκαθαρίσουμε: η τέχνη δεν μπορεί ούτε πρέπει να είναι κρατικοδίαιτη. Αν δεν ενισχυθούν οι νέοι επιχειρηματίες, αν δεν πριμοδοτηθεί η κάθε τύπου ιδιωτική επιχειρηματικότητα, η τέχνη θα παρακμάζει. Και αυτό θα συμβαίνει διότι μπορεί ο καλλιτέχνης να εμπνέεται από το ψυχικό περίσσευμα, αλλά πράττει μέσα από το ψυχικό του πλεόνασμα, μέσα στην ίδια την κοινωνία. Συνεπώς, θα έλεγα ότι έχουμε βαρεθεί να ακούμε ότι η κρίση είναι μια ευκαιρία. Ειναι μια δυστυχία.
Ολγα Χατζηδάκη
Επιμελήτρια εκθέσεων Locus Athens
Μια αποτυχία (ας αποφύγουμε για λίγο τον γενικό χαρακτηρισμό κρίση) είναι πράγματι μια ευκαιρία για απολογισμούς και αναθεωρήσεις. Θεωρητικά, κάποιος έχει την ευκαιρία να βγει καλύτερος από την αποτυχία, αρκεί να κάνει τις αναγκαίες διεργασίες που προϋποθέτουν στοχασμό, ανάληψη ευθύνης, πολλές τροποποιήσεις και ωρίμανση. Αυτό που πραγματικά αναρωτιέμαι είναι πώς η συγκεκριμένη θέση καταχρηστικά καταντάει κλισέ. Ως κάθε κλισέ είναι μια εύκολη ready-made άποψη, που απαντάει σε κάθε κουβέντα με θέμα την κρίση αποδίδοντάς της θετικές ιδιότητες. Ενα επιπλέον ερώτημα είναι από ποιον διατυπώνεται. Ο ισχυρισμός αποκτά άλλο νόημα στο πλαίσιο μιας πολιτικής καμπάνιας από κάποιον που επιχειρεί νέα πράγματα επαγγελματικά, από έναν καλλιτέχνη που διαμορφώνει νέους ορίζοντες έκφρασης, από έναν πολίτη που αλλάζει στάση στην κοινωνία. Αυτό λοιπόν που με ενδιαφέρει είναι ποιος μιλάει, τι ευκαιρίες βλέπει και τι αξία δημιουργείται.
Χρήστος Μποκόρος
Ζωγράφος
Τι περιμένουμε ν’ ακούσουμε και ποιους; Τι ευκαιρίες ονειρευόμαστε; Ποιοι θα τις αδράξουν, ποιοι θα μας τις χαρίσουν; Αλλοι; Δεν αναστρέφονται με λόγια οι δυσκολίες, ούτε κερδίζεται η ζωή μας με ενέργειες άλλων. Δεν ευδοκιμούν οι ευκαιρίες αν εξακολουθούμε να νομίζουμε ότι θα απολαμβάνουμε ες αεί τα αφειδώς προτεινόμενα αγαθά του επιθετικά καταναλωτικού μας πολιτισμού. Απατώμαστε αν προσδοκούμε αέναη ανάπτυξη, απαρέγκλιτη προς τα εμπρός εξέλιξη, γραμμική επί τα βελτίω πρόοδο, εύκολη κερδοφορία και ανέξοδες ανέσεις για όλους. Σ’ αυτήν τη φάση της ιστορίας, δίχως ριζικές ανατροπές και αυτογνωσία, τίποτε καλό δεν θα μας καταδεχτεί. Ναρκωμένοι στη λήθη με δήθεν δικαιωματικές απαιτήσεις, αποξενωμένοι από παραγωγικές διαδικασίες, αποφεύγοντας κόπους και θυσίες, αδιαφορώντας για τον δημόσιο χώρο, απαξιώνοντας το κοινό, το εθνικό, το καλό κ’ αγαθό, παραδομένοι στην εφήμερη απόλαυση, περιφρονώντας την ιστορία και τις μακρές διάρκειες, θα παραμένουμε εργαλεία μιας απρόσωπης οικονομίας, εξαρτημένοι από παροχές, επιδοτήσεις, εισαγωγές και «προστάτες». Η στάση μας αναδεικνύει το ανάστημά μας. Η κρίση οφείλει να είναι καθημερινή μας μέριμνα. Να κρινόμαστε, να κρίνουμε, να διακρίνουμε και να προκρίνουμε τα ουσιώδη και αναγκαία. Κι επειδή κανείς δεν σώζεται μόνος του οφείλουμε να ομονοήσουμε ως κοινότητα, να αντιληφθούμε το κοινό και το κύριο. Μήπως έχουμε ξεχάσει την ευθύνη μας;
