O νικητής του Arab Idol που έγινε η φωνή της Παλαιστίνης
Ο Μοχάμεντ Ασάφ αξιοποιεί τη φήμη του για τα δίκαια των
συμπατριωτών του.
The Observer
Μια υπέροχη φωνή είναι πάντα το κλειδί της επιτυχίας σε οποιοδήποτε
τηλεοπτικό talent show. Ελάχιστοι τραγουδιστές όμως επιλέγουν να
χρησιμοποιήσουν τη δική τους φωνή όπως ο Μοχάμεντ Ασάφ, ο 23χρονος
Παλαιστίνιος που έγινε ξαφνικά διάσημος σε όλη τη Μέση Ανατολή και
τη βόρεια Αφρική όταν, τον Ιούνιο, κέρδισε στον εξαιρετικά δημοφιλή
διαγωνισμό Arab Idol.
Οι τέλειες ερμηνείες του σε κλασικά τραγούδια από όλο τον αραβικό
κόσμο προσείλκυσαν πάνω από 100 εκατομμύρια τηλεθεατές στον τελικό
της εκπομπής. Ο πληθωρικός ιδεαλισμός μπορεί να ήταν το σήμα
κατατεθέν των ερμηνειών του, αλλά, όπως και εκείνοι που κατάφεραν
τόσα πολλά στις αραβικές ανοιξιάτικες εξεγέρσεις του 2011 για να
απογοητευθούν κατόπιν, ο Ασάφ ξέρει ότι ο ρομαντισμός από μόνος του
δεν αρκεί. Καθώς επαναλαμβάνονται οι ισραηλινο-παλαιστινιακές
συνομιλίες ειρήνευσης, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μεγαλώνει η
πολιτική επιρροή του. «Εχω μεγάλη ευθύνη απέναντι στον λαό μου»,
λέει ο νεαρός Ασάφ, μετά τη συναυλία σ’ ένα νέο στάδιο κοντά στη
Χεβρώνα της Δυτικής Οχθης, μπροστά σε χιλιάδες εκστατικούς
θαυμαστές. Πατριωτικά τραγούδια σαν το «Ya Tair Al Tayer» («Αχ,
πουλί που πετάς») προσφέρουν παρηγοριά σ’ εκείνους που ποθούν την
πλήρη παλαιστινιακή ανεξαρτησία, αλλά ο Ασάφ πιστεύει ότι η
πραγματική αλλαγή είναι εφικτή.
«Είμαι σίγουρος ότι θα δω μια ελεύθερη Παλαιστίνη στη διάρκεια της
ζωής μου», είπε. «Τραγουδάω δημοφιλή κομμάτια, αλλά το επίκεντρό
τους είναι οι ελπίδες των συμπατριωτών μου – τα όνειρά τους για την
ανεξαρτησία της Δυτικής Οχθης, της Ιερουσαλήμ, της Γάζας.
Βρισκόμαστε κάτω από ισραηλινή κατοχή εδώ και δεκαετίες.»
Γεννημένος στη Λιβύη του Καντάφι και μεγαλωμένος στο Χαν Γιουνίς
στη Λωρίδα της Γάζας, ο Ασάφ ενσαρκώνει τους αγώνες μιας γενιάς η
οποία, πριν από δύο χρόνια στη διάρκεια των διαδηλώσεων υπέρ της
δημοκρατίας, χρησιμοποίησε κάθε διαθέσιμο σύγχρονο εργαλείο για να
φέρει τα αιτήματά της στο παγκόσμιο προσκήνιο. Το Ιντερνετ και η
ζωντανή δορυφορική τηλεόραση έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στην Αραβική
Ανοιξη και σ’ έναν κόσμο με ολοένα μεγαλύτερη αλληλεξάρτηση και
επικοινωνία, αλλά ο Ασάφ πιστεύει επίσης στη δύναμη της λαϊκής
μουσικής και των δημοφιλών εκπροσώπων της.
Πρέσβης του ΟΗΕ
«Υπάρχουν πολλοί τρόποι να βοηθήσεις στην αλλαγή, αλλά ο δικός μου
τρόπος είναι μέσα από την τέχνη μου», λέει ο Ασάφ, ο οποίος είναι
απόφοιτος του παλαιστινιακού Πανεπιστημίου και πρόσφατα έγινε
πρέσβης του ΟΗΕ για τη νεολαία. «Πάντα ήθελα να κάνω τη φωνή μου να
ακουστεί στον κόσμο, να τραγουδήσω για την κατοχή, για το τείχος
ασφαλείας που χωρίζει τις κοινότητες, για τους πρόσφυγες. Η πρώτη
φιλοδοξία μου είναι μια πολιτιστική επανάσταση μέσω της τέχνης. Οι
Παλαιστίνιοι δεν θέλουν πόλεμο, έχουν κουραστεί να πολεμάνε.
Θέλουμε την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματά μας.»
Πιο συγκεκριμένα, τα παλαιστινιακά αιτήματα που προβάλλει και ο
Μοχάμεντ Ασάφ είναι η επιστροφή στα σύνορα του 1967, η εγγύηση της
ασφάλειας και η ελευθερία κινήσεων για τους Παλαιστίνιους, ο
τερματισμός των παράνομων ισραηλινών εποικισμών και η επιστροφή των
φυλακισμένων και των προσφύγων. «Το θέμα της ειρήνης είναι
εξαιρετικά περίπλοκο», λέει. Οπως υποστηρίζει, το παλαιστινιακό
ζήτημα έχει χαθεί μέσα στη realpolitik του λόγου των διεθνών
διαπραγματευτών, όπως ο Τόνι Μπλερ. Ο Βρετανός πρώην πρωθυπουργός,
που τώρα είναι απεσταλμένος για την ειρήνευση μεταξύ Ισραήλ και
Παλαιστίνης του «κουαρτέτου» των ΟΗΕ, ΗΠΑ, Ε.Ε. και Ρωσίας, έχει
χάσει, όπως πολλοί άλλοι, την επαφή με την ανθρωπιστική καταστροφή
που συμβαίνει στην περιοχή, πιστεύει ο Ασάφ. Ο πιο αποτελεσματικός
δρόμος για πολιτική αλλαγή, κατά τη γνώμη του, είναι η μαζική
έκφραση αυτών που επιθυμούν οι πολίτες.
Πριν από δύο εβδομάδες, ο Ασάφ πήγε στη Βηθλεέμ μαζί με
ποδοσφαιριστές της Μπαρτσελόνα, οι οποίοι έκαναν κι αυτοί
«περιοδεία ειρήνης». Ανάμεσά τους ήταν και ο Λιονέλ Μέσι, ο
δημοφιλέστερος ίσως ποδοσφαιριστής στον κόσμο, ο οποίος πόζαρε
χαμογελώντας σε φωτογραφίες με τον Ασάφ, όπως έκανε και ο Μαχμούντ
Αμπάς, ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής. Ο ίδιος ο Αμπάς ήταν
αυτός που, λίγες μέρες αργότερα, ζήτησε από τους Ισραηλινούς να
επιτρέψουν στον Ασάφ να μετακινείται ελεύθερα μέσα και έξω από τη
Γάζα, μαζί με μέλη της οικογένειάς του. Το αίτημα έγινε δεκτό, αλλά
το γεγονός ότι ένας δημοφιλής καλλιτέχνης χρειάζεται άδεια από το
Ισραήλ για να επισκεφθεί τη Δυτική Οχθη είναι κάτι που λίγοι από
τους όλο και περισσότερους διεθνείς θαυμαστές του μπορεί να
γνώριζαν.
«Η ενότητα είναι το κλειδί»
«Αυτό είναι το είδος των θεμάτων που θέλω να προβάλω», είπε
αναφερόμενος στους σκληρούς περιορισμούς που καταδυναστεύουν την
καθημερινή ζωή των κατοίκων της Γάζας. Ο Ασάφ ανησυχεί επίσης για
τον διχασμό ανάμεσα στη Φατάχ, του Μαχμούντ Αμπάς, η οποία κυβερνά
στην Δυτική Οχθη, και τη Χαμάς, το ισλαμιστικό κίνημα που διοικεί
τη Γάζα.
«Η ενότητα είναι το κλειδί – η Χαμάς και η Φατάχ οφείλουν να
φτάσουν σε μια συμφωνία. Είναι παράλογο να έχουμε δύο κυβερνήσεις
την ίδια στιγμή που έχουμε ν’ αντιμετωπίσουμε την κατοχή από το
Ισραήλ. Είναι απογοητευτικό για μένα, όπως και για όλους τους
Παλαιστίνιους».
Ενα από τα μεγαλύτερα ταλέντα του Ασάφ είναι η ικανότητα να
τραγουδάει διαφορετικά είδη μουσικής από τον αραβικό κόσμο, και όχι
μόνο. Σε μια από τις ερμηνείες του στο Arab Idol τραγούδησε το I
Want It That Way του αγαπημένου του αμερικανικού συγκροτήματος Back
Street Boys. Υπάρχουν σχέδια για να τραγουδήσει στη Βραζιλία, το
Μουντιάλ του 2014, ίσως σε ντουέτο με την Κολομβιανή σταρ
Σακίρα.
Επιθυμία του είναι επίσης να τραγουδήσει στη Βρετανία, για την
αραβική Διασπορά, αλλά και συνολικά για το βρετανικό κοινό.
Αναφερόμενος στην εμπλοκή της Βρετανίας στο παλαιστινιακό ζήτημα,
υποστηρίζει ότι έχει πολύ σημαντικό ρόλο να παίξει. «Η Βρετανία
ήταν εκεί από την αρχή, δημιούργησε προβλήματα και έχει ευθύνη να
βοηθήσει στην επίλυσή τους». Τα λόγια του έχουν την ίδια αμεσότητα
και το πάθος με τα τραγούδια του. Το είδος λαϊκής ψυχαγωγίας στο
οποίο ανήκει το Arab Idol μπορεί να τον έφερε στο παγκόσμιο
προσκήνιο, εκείνος όμως έχει την πρόθεση να χρησιμοποιήσει τη
δημοτικότητά του για να προωθήσει τη δικαιοσύνη σε μια από τις πιο
προβληματικές περιοχές του κόσμου.
