Του ανταποκριτή μας στη Μοσχα Αχιλλεα Πατσουκα
Το τιμόνι μιας υπερδύναμης με το μέγεθος της Ρωσίας, που κατά
γενική ομολογία θεωρείται ως η πιο δύσκολη χώρα την οποία μπορεί
κανείς να κυβερνήσει και να διοικήσει, αναλαμβάνει από αύριο ο
42χρονος Ντμίτρι Μεντβέντεφ, με τις εκλογές που διεξάγονται από το
πρωί να έχουν καθαρά «τυπικό» χαρακτήρα, καθώς οι περισσότερες
δημοσκοπήσεις τον φέρνουν πρώτο με περίπου 70%.
Ο νεότερος ηγέτης στην ιστορία της μετατσαρικής Ρωσίας καλείται
να απαντήσει σε μια σειρά προκλήσεων, με κυριότερη ότι φέρει τη
δική του προσωπικότητα και δεν αποτελεί αχυράνθρωπο του Πούτιν, ο
οποίος αφήνει πίσω του τον πήχυ τοποθετημένο σε πολύ μεγάλο ύψος.
Ανατρέχοντας στο πρόσφατο παρελθόν, παρατηρούμε πως οι αρμοδιότητες
του Μεντβέντεφ ως Α΄ αντιπρόεδρου της κυβέρνησης, αλλά και αυτές ως
προέδρου της «Γκαζπρόμ» ήταν μεν σοβαρές, αλλά δεν επιτρέπουν
ασφαλή πρόβλεψη. Εντός της κυβέρνησης δρούσε υπό τη σκέπη του
Πούτιν, με βασικές αρμοδιότητες την επίλυση του προβλήματος της
υπογεννητικότητας, την ανάπτυξη των τεχνολογιών και τη σύνδεση των
σχολείων με το Διαδίκτυο, την κατασκευή νοσοκομείων και σχολείων.
Χωρίς να υποτιμούνται οι ικανότητές του, γίνεται αντιληπτό πως σε
μια χώρα με τόσα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο το να
κατασκευάσεις μερικά σχολεία δεν είναι ιδιαιτέρως δύσκολο, ειδικά
όταν διαθέτεις ένα άριστο επιτελείο. Στην περίπτωση της «Γκαζπρόμ»,
είναι γνωστό τοις πάσι πως όλη τη δύσκολη δουλειά την έκανε και την
κάνει ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Αλεξέι Μίλερ.
Από αύριο λοιπόν θα είναι υπεύθυνος για τη ζωή 150 εκατομμυρίων
ανθρώπων με πολλές εθνικές και θρησκευτικές διαφορές μεταξύ τους. Η
οικονομία, αν και σαφέστατα βελτιώθηκε επί Πούτιν, χρειάζεται ακόμα
δρόμο, καθώς ένα μεγάλο μέρος της χώρας εξακολουθεί να πένεται. Η
ακρίβεια και ο πληθωρισμός που αυξάνονται, σε συνδυασμό με τα
συνεχή κρούσματα διαφθοράς, είναι μαζί με την υπογεννητικότητα τα
σημαντικότερα εσωτερικά προβλήματα.
Οι διεθνείς σχέσεις
Στα διεθνή ζητήματα και στις σχέσεις της με τις άλλες χώρες η
Ρωσία σίγουρα δεν διανύει την καλύτερή της περίοδο: διενέξεις με τη
Γεωργία, την Ουκρανία, τη Λευκορωσία και φυσικά τις χώρες της
Βαλτικής· ψυχρότητα με τους Ευρωπαίους λόγω του Κοσσυφοπεδίου· σε
χείριστο σημείο οι σχέσεις με την Μ. Βρετανία, κυρίως λόγω του
ασύλου που το Λονδίνο εξακολουθεί να παραχωρεί στους Μπερεζόφσκι
και Ζακάγεφ.
Η μεγάλη ωστόσο απορία δεν είναι άλλη από τις σχέσεις με τις
ΗΠΑ. Η επιλογή του Μεντβέντεφ, σύμφωνα με όλους σχεδόν τους
αναλυτές, είναι η λιγότερο κακή για την Ουάσιγκτον, καθώς το προφίλ
του σίγουρα είναι πιο κοντά στη Δύση. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον
αναμένεται να έχουν οι διμερείς σχέσεις στην περίπτωση που πρόεδρος
των ΗΠΑ εκλεγεί Δημοκρατικός και αυτό γιατί στο Κρεμλίνο θεωρούν
πως παραδοσιακά η χώρα τους πήγαινε καλύτερα με τους
Ρεπουμπλικανούς. Τα «κόκκινα» ζητήματα στις σχέσεις των δύο
υπερδυνάμεων είναι πολλά: η αντιπυραυλική ασπίδα που θέλει να
εγκαταστήσει η Αμερική σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, το Κόσοβο,
το Ιράν, η επιθυμία της Ουάσιγκτον να μπουν στο ΝΑΤΟ η Ουκρανία και
η Γεωργία, ο εκνευρισμός που επικρατεί από την άλλη πλευρά του
Ατλαντικού για την προμήθεια ρωσικών όπλων στον Τσάβες, οι
πολιτικές ελευθερίες εντός Ρωσίας.
Την περασμένη εβδομάδα ο Μεντβέντεφ «πέρασε» το πρώτο του δυνατό
τεστ. Επισκεπτόμενος το Βελιγράδι και την Βουδαπέστη εμφάνισε έναν
διαφορετικό Μεντβέντεφ από αυτόν που βλέπαμε τους περασμένους μήνες
στις περιοδείες του ανά τη Ρωσία. Με χαρακτηριστική άνεση βρήκε την
ευκαιρία «να τα ψάλλει» στη Δύση για το Κόσοβο. Την περασμένη
Πέμπτη από το όμορφο Νίζνι Νόβγκορν, συνεχίζοντας στον ίδιο τόνο,
έβαλε κατά των ΗΠΑ και της Ε.Ε., δηλώνοντας πως έτσι όπως οδήγησαν
την κατάσταση, αρκεί ένα σπίρτο για να πάρει φωτιά όλη η
περιοχή.
Μελετώντας τα προβλήματα που από αύριο θα έχει μπροστά του ο
Μεντβέντεφ, γίνεται αντιληπτό το τεράστιο βάρος που καλείται να
σηκώσει σε μια λεπτή χρονική περίοδο σχεδόν για όλο τον κόσμο. Στα
υπέρ του, και σε αντίθεση με τον Πούτιν που παρέλαβε από τον
Γέλτσιν μια χώρα – φάντασμα, είναι πως αύριο θα πάρει στα χέρια του
ένα κράτος που ο μέντοράς του κατάφερε μέσα σε χρόνο ρεκόρ να το
«νεκραναστήσει».
Και οι δύο μαζί
Αν μια εύλογη απορία είναι κατά πόσο ο Μεντβέντεφ θα είναι
αποτελεσματικός ως πρόεδρος, ακόμα μεγαλύτερη είναι το ποιος τελικά
θα κυβερνάει. Σε όλες σχεδόν τις προεκλογικές αφίσες ο Μεντβέντεφ
έχει δίπλα του τον Πούτιν ή ο Πούτιν δίπλα του τον Μεντβέντεφ.
Σύμφωνα λοιπόν με όλες τις ενδείξεις, ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα
αναλάβει τον ρόλο του πρωθυπουργού, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται
κάποια έκπληξη. Η περίπτωση μάλιστα να διοικείται η Ρωσία από δύο
ανθρώπους ίσως για πρώτη φορά γίνει πραγματικότητα. Οσο για το αν ο
Πούτιν σε τέσσερα ή και λιγότερα χρόνια επιστρέψει στο Κρεμλίνο,
αυτό παραμένει υπό έρευνα. Το σίγουρο πάντως είναι πως ελάχιστοι
είναι οι Ρώσοι που θα δυσαρεστηθούν με αυτή την ιδέα.
