Εχουμε ακούσει και ξανακούσει για τη γονεϊκότητα και πόσο η έλευση ενός μωρού «αλλάζει» τις νέες μαμάδες και τους νέους μπαμπάδες, το πώς σκέφτονται και τι αισθάνονται. Φαίνεται πως αυτές οι αλλαγές είναι και απτές και σωματικές, όχι μόνο για τις μαμάδες που κυοφορούν το έμβρυο, αλλά και για τους μπαμπάδες, ο εγκέφαλος των οποίων παρουσιάζει μεταβολές ήδη από το στάδιο της εγκυμοσύνης του νέου τους μωρού.
Αυτό προέκυψε από την έρευνα της Ντάρμπι Σάξμπι, καθηγήτριας και επικεφαλής κλινικής εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας. Για τις γυναίκες ήταν ήδη γνωστό από προηγούμενες έρευνες πως, όταν γίνονται μητέρες, η φαιά ουσία στον φλοιό του εγκεφάλου, που σχετίζεται με την ανώτερη σκέψη, συρρικνώνεται. Πλέον, μπορούμε να υποστηρίξουμε πως το ίδιο συμβαίνει και με τους νέους μπαμπάδες.
Το εργαστήριο της Ντάρμπι Σάξμπι συνεργάστηκε με Ισπανούς επιστήμονες για έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2022 και στην οποία μελέτησαν τον εγκέφαλο νέων μπαμπάδων πριν και μετά τη γέννηση του πρώτου τους παιδιού. Η Αμερικανίδα επιστήμονας συνέχισε να μελετά το ζήτημα με την ομάδα της, δημοσιεύοντας φέτος τα αποτελέσματα δεύτερης έρευνας που διεξήγαγαν. Σε αυτήν εξέτασαν 38 άνδρες που θα γίνονταν μπαμπάδες για πρώτη φορά, σε τέσσερα στάδια: κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της συντρόφου τους και 3, 6 και 12 μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού τους.
Παρατηρήθηκε αξιοσημείωτη μείωση της φαιάς ουσίας στον φλοιό του εγκεφάλου, αλλά όχι στην υποφλοιώδη περιοχή. Οι μπαμπάδες που ένιωσαν μεγαλύτερο δέσιμο με το αγέννητο ακόμη παιδί τους και σχεδίαζαν να περάσουν περισσότερο χρόνο με το νεογέννητο, αλλά και αυτοί που ένιωσαν έντονο δέσιμο και μετά τη γέννηση του παιδιού τους και όντως πέρασαν πολύ χρόνο μαζί του είδαν τον φλοιό του εγκεφάλου τους να μειώνεται. «Παρ’ όλα αυτά, αυτές οι αλλαγές είναι πιο ήπιες και λιγότερο εντυπωσιακές από ό,τι στις μητέρες», σημειώνει στην «Κ» η Ντάρμπι Σάξμπι.
Λιγότερη φαιά ουσία: Μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα
Μπορεί η μειωμένη φαιά ουσία να δημιουργεί αυθόρμητα αρνητικούς συσχετισμούς, αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει πάντα, μπορούμε να δούμε αυτή την αλλαγή μεγέθους και ως μια μορφή προσαρμογής, ώστε ο εγκέφαλος να είναι πιο αποτελεσματικός. Πάντως, οι νέοι μπαμπάδες που ένιωσαν μεγαλύτερο δέσιμο με τα νεογέννητα μωρά τους σε πολλές περιπτώσεις είχαν και χαμηλότερα επίπεδα στρες.
Ο βαθμός στον οποίο μειώνεται η φαιά ουσία του εγκεφάλου μπορεί όμως να δώσει και ενδείξεις για την ψυχική υγεία ενός νέου πατέρα σε συγκεκριμένα χρονικά στάδια. Ετσι λοιπόν, αν ο εγκέφαλος ενός νέου μπαμπά παρουσιάσει συρρίκνωση κατά τη γέννηση του παιδιού, είναι πιθανό αυτός να παρουσιάσει υψηλότερα επίπεδα ψυχολογικής δυσφορίας και κατάθλιψης όταν το παιδί είναι έξι μηνών ή ενός έτους.
Οι εγκεφαλικές αλλαγές μπορούν να μας μάθουν κάποια πράγματα και για τον ύπνο, όπως φαίνεται από την έρευνα της ομάδας της Ντάρμπι Σάξμπι. Συγκεκριμένα, η μεγαλύτερη συρρίκνωση στον εγκέφαλο των μπαμπάδων φαίνεται να σχετίζεται με δυσκολίες και προβλήματα στον ύπνο μέσα στους πρώτους 12 μήνες της ζωής του παιδιού.
Η έρευνα, της οποίας ηγήθηκε η Ντάρμπι Σάξμπι, έχει περιορισμένο δείγμα και, όπως παραδέχεται και η ίδια, «είναι προκαταρκτική, χρειάζεται περαιτέρω μελέτη πάνω στο ζήτημα». Δεν γνωρίζουμε ακόμη την ακριβή έκταση αυτών των αλλαγών, ούτε τις ενδεχόμενες συνέπειες που μπορεί να έχουν σε βάθος χρόνου μέσα στην οικογένεια. Πάντως, μπορούμε να πούμε με σιγουριά πως οι εγκέφαλοι των νέων γονιών έχουν κάτι ακόμα κοινό να μοιραστούν.
