Τα λείψανα ενός μέλους του μικρότερου, αρχαίου ανθρώπινου είδους που έχει καταγραφεί ποτέ, ανακαλύφθηκαν στο νησί Φλόρες της Ινδονησίας.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το απολιθωμένο οστό χεριού ανήκει σε έναν εκπρόσωπο του είδους Homo floresiensis, ύψους ενός μέτρου, που είχε ζήσει στο νησί προν από 700.000 χρόνια, ζώντας δίπλα σε πυγμαίους ελέφαντες, δράκους Κόμοντο και γιγάντιους αρουραίους, στο μέγεθος των κουνελιών.
Οι επιστήμονες θεωρούν ότι το οστό ανήκε σε άτομο μιας κατηγορίας «χόμπιτ» Homo floresiensis. Πρόκειται για υποείδος ανθρώπου που έχει προβληματίσει πολύ τους επιστήμονες από την ανακάλυψή του, πριν από δύο δεκαετίες.
Σύμφωνα με τον παλαιοντολόγο δρα Γκερτ φαν ντεν Μπεργκ, του Πανεπιστημίου του Wollongong στην Αυστραλία, αυτό το απολίθωμα υποδηλώνει ότι το είδος υποβλήθηκε σε πρώιμη και δραματική μείωση του μεγέθους του σώματός του ως αποτέλεσμα των μοναδικών συνθηκών και εξελικτικών πιέσεων του φυσικού περιβάλλοντος.
«Ο νησιωτικός νανισμός ήταν πολύ γνωστός στο παρελθόν χάρη στα απολιθώματα μεγαπανίδας που εντοπίστηκαν σε νησιά της Μεσογείου και της Ινδονησίας, δηλαδή ζώων που ήταν μικροσκοπικές εκδοχές των προγόνων τους στην ηπειρωτική χώρα».
Reconstruction of the face of the “Hobbit”(Homo Florensis) by Cicero Moraes.
At just 3’6″ tall (106 cm), Homo floresiensis is believed to be an offshoot of Homo Erectus.
Found in a cave in Flores, Indonesia, it is the shortest hominid species earning the nickname “Hobbit”. pic.twitter.com/Ln4xlIx65K
— Prateek Dasgupta (@prateekdg1) July 10, 2023
Από την ανακάλυψη των πρώτων απολιθωμάτων «χόμπιτ», τα οποία χρονολογούνται πριν από 60.000 χρόνια, η εξελικτική προέλευση του μικροσκοπικού ανθρώπου έχει αμφισβητηθεί έντονα. Επιστήμονες αμφισβήτησαν ότι ο Homo floresiensis ήταν ξεχωριστό είδος, εκτιμώντας ότι ήταν απλώς μια φυλή ανθρώπων της εποχής που προσβλήθηκε από μια ασθένεια ή ότι σχετιζόταν με κάποιο πιο πρωτόγονο, μικρού μεγέθους, είδος πιθήκου.
Κατάγονταν από τον Homo erectus
Η τελευταία ανακάλυψη έρχεται να ενισχύσει τη θεωρία ότι τα «χόμπιτ» κατάγονταν από τον Homo erectus, ή τον άνθρωπο της Ιάβας, έναν αρχαϊκό ανθρωπογενή πληθυσμό με ανάστημα παρόμοιο με τους Homo Sapiens. Το μικροσκοπικό οστό του βραχίονα είναι παρόμοιο στην ανατομία με τους σκελετούς «χόμπιτ» που ανακαλύφθηκαν στο παρελθόν και ένα ζευγάρι δοντιών που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στην ίδια περιοχή και μοιάζει με τα δόντια του Homo erectus, αν και είναι πολύ μικρότερα.
Με βάση το εκτιμώμενο μήκος του οστού, η ομάδα μπόρεσε να υπολογίσει το ύψος του σώματος του αρχαίου ανθρώπου σε περίπου 100 εκατοστά. Δηλαδή, περίπου 6 εκατοστά μικρότερο από το εκτιμώμενο ύψος σώματος του σκελετού 60.000 ετών που ανακαλύφθηκε 75 χιλιόμετρα μακριά στο ίδιο νησί.
«Αυτό το βραχιόνιο ενηλίκου 700.000 ετών δεν είναι απλώς πιο κοντό από αυτό του αρχικού Homo floresiensis, αλλά είναι το μικρότερο οστό του άνω βραχίονα που είναι γνωστό από το αρχείο ανθρώπινων απολιθωμάτων παγκοσμίως», σύμφωνα με τον καθηγητή Ανταμ Μπρουμ από το Αυστραλιανό Ερευνητικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Griffith για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη. «Αυτό το πολύ σπάνιο δείγμα επιβεβαιώνει την υπόθεσή μας ότι οι πρόγονοι του Homo floresiensis ήταν εξαιρετικά μικροί σε μέγεθος σώματος. Ωστόσο, είναι πλέον εμφανές από τις μικροσκοπικές αναλογίες αυτού του οστού του άκρου ότι οι πρώτοι πρόγονοι του “χόμπιτ” ήταν ακόμη μικρότεροι από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως».
Τι είναι ο νησιωτικός νανισμός
Ο νησιωτικός νανισμός πιστεύεται ότι εμφανίζεται σε ορισμένες περιπτώσεις, επειδή αποδεικνύεται επωφελής για την επιβίωση του είδους όταν υπάρχει περιοδική έλλειψη τροφής στα νησιά. Επιπλέον το μεγάλο μέγεθος δεν είναι απαραίτητο σε περιοχές που δεν υπάρχουν μεγάλα σαρκοφάγα θηλαστικά.
Παρ’ όλα αυτά, ορισμένα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα. Μεταξύ αυτών, πώς οι πρόγονοι του floresiensis έφτασαν εξαρχής στο νησί. Η νήσος Φλόρες εκτιμάται ότι καταλήφθηκε από προγόνους του ανθρώπου πριν από 1 εκατ. χρόνια – χάρη στα πέτρινα εργαλεία που έχουν ανακαλυφθεί εκεί.
«Γενικά πιστεύουμε ότι μόνο οι σύγχρονοι άνθρωποι με ναυπηγική τεχνολογία θα μπορούσαν να φτάσουν σε ένα νησί που περιβάλλεται από βαθιά θάλασσα όπως το Φλόρες», επισημαίνει ο καθηγητής Φαν ντεν Μπεργκ.
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Κρις Στρίντζερ, επικεφαλής του Τμήματος Ανθρώπινης Εξέλιξης στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, που δεν συμμετείχε στην έρευνα, θεωρεί ότι «η δυνατότητα παρακολούθησης μιας ενιαίας εξελισσόμενης γενεαλογίας ανθρωποειδών σε αυτό το χρονικό διάστημα είναι πολλά υποσχόμενη για τη μελλοντική έρευνα. Πολλοί ερευνητές υποθέτουν ότι μια διαδικασία νανισμού έλαβε χώρα στο νησί Φλόρες, αλλά προς το παρόν δεν έχει επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο. Η διαδικασία θα μπορούσε να έχει ήδη ξεκινήσει σε άλλα νησιά, όπως το Σουμπάουα ή το Σουλαουέσι, πριν από την άφιξη των πρώτων προγόνων στο Φλόρες».
Πηγή: The Guardian
