Η ρύπανση των υδάτινων οδών με αντικαταθλιπτικά διαταράσσει τις συμπεριφορές και τη σωματική διάπλαση των ψαριών με τρόπους που μακροπρόθεσμα θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε απειλή για την ίδια την ύπαρξή τους, διαπιστώνει νέα έρευνα.
Καθώς η παγκόσμια κατανάλωση φαρμακευτικών σκευασμάτων έχει αυξηθεί, υπολείμματα έχουν εισδύσει σε ποτάμια και ρέματα μέσω υγρών αποβλήτων, προκαλώντας ανησυχία σχετικά με τις επιπτώσεις στα οικοσυστήματα και την άγρια ζωή.
Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Animal Ecology, οι χαμηλές συγκεντρώσεις φλουοξετίνης –ενός αντικαταθλιπτικού της κατηγορίας των εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης, ευρέως γνωστού ως Prozac και Ladose– μείωσαν τη σωματική διάπλαση και τη ζωτικότητα του σπέρματος των αρσενικών γκάπι (σ.σ. guppies, τροπικά ψάρια γλυκού νερού και δημοφιλή για ενυδρεία) για πολλές γενιές.
Χιλιάδες χημικά απορρίπτονται στα νερά κάθε μέρα, λέει η συνεπικεφαλής της έρευνας, δρ Ουπάμα Αϊχ από το πανεπιστήμιο Monash, εξηγώντας πως οι ερευνητές επέλεξαν τη φλουοξετίνη ως «εξαιρετικά διαδεδομένη».
Η Αϊχ σημειώνει πως οι αλλαγές που παρατηρήθηκαν στα γκάπι από τις χαμηλές συγκεντρώσεις του φαρμάκου πρέπει να εκληφθούν ως προειδοποίηση για την ικανότητα «επιβίωσης, ζωής και ευημερίας τους σε μολυσμένο περιβάλλον».
Οι ερευνητές έπιασαν 3.600 άγρια guppies –ένα ξενικό, χωροκατακτητικό είδος στην Αυστραλία– και τα έβαλαν τυχαία σε δεξαμενές με χαλίκι και υδρόβια φυτά.
Κατά τη διάρκεια πέντε χρόνων, διοχέτευαν στις δεξαμενές διαφορετικές ποσότητες φλουοξετίνης –μηδενική, χαμηλή (31,5 νανογραμμάρια ανά λίτρο) και υψηλή (316 νανογραμμάρια ανά λίτρο), ποσότητες που συνάδουν με τα επίπεδα φλουοξετίνης που έχουν εντοπιστεί στο φυσικό περιβάλλον. Επειτα, μελέτησαν τις επιπτώσεις στη συμπεριφορά, στο σώμα και στα αναπαραγωγικά χαρακτηριστικά των αρσενικών ψαριών για πολλές γενιές.
Σύμφωνα με την Αϊχ, η έκθεση σε μικρές δόσεις της ουσίας μείωσε τη σωματική κατάσταση των αρσενικών στο σύνολο του πληθυσμού τους, «κάτι πραγματικά πραγματικά σημαντικό, όχι μόνο για το ζευγάρωμα, αλλά και για τις μάχες με άλλα αρσενικά και τη συνολική επιβίωσή τους». Επιπλέον, μείωσε τον βαθμό κινητικότητας του σπέρματος, αλλά αύξησε το μήκος του γονοποδίου (σ.σ. ενός οργάνου σαν πτερύγιο που χρησιμοποιείται για τη γονιμοποίηση των θηλυκών).
Οπως προσθέτει, η έκθεση στο φάρμακο μείωσε επίσης τη διακύμανση της δραστηριότητας και της συμπεριφοράς ανάληψης κινδύνου, γεγονός που θα μπορούσε να επηρεάσει την ικανότητα των guppies να ανταποκρίνονται στις μεταβολές στο άγριο φυσικό τους περιβάλλον.
Σύμφωνα με τη δρα Μίνα Σααρίστο, από την Αρχή Προστασίας Περιβάλλοντος της Βικτώριας, τα φάρμακα έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν σε χαμηλές δόσεις, γεγονός που εξηγεί γιατί υπάρχουν πιο ουσιαστικές επιπτώσεις σε χαμηλές συγκεντρώσεις.
Η Σααρίστο ήταν επικεφαλής έρευνας της EPA που εντόπισε 18 κοινά φαρμακευτικά προϊόντα σε τέσσερα ποτάμια και ρυάκια της Βικτώριας. Στις δειγματοληψίες ανιχνεύθηκαν κοινά αντικαταθλιπτικά, φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, την καρδιά και την επιληψία, καφεΐνη και αντιβιοτικά.
Στην ίδια έρευνα εξετάστηκαν οι φαρμακευτικές ουσίες που εντοπίστηκαν σε συχνά αλιεύματα. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις αφορούσαν αντικαταθλιπτικά, συμπεριλαμβανομένης της βενλαφαξίνης (150 μικρογραμμάρια ανά κιλό) στην πέρκα και της σερτραλίνης (100 μg/kg) στο χέλι.
Πηγή: Guardian
