Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες σκύλων γνωρίζουν ότι οι τετράποδοι φίλοι τους, κάποιες στιγμές, καταλαμβάνονται από έντονη ζήλια, ακριβώς όπως και οι άνθρωποι. Αραγε ζηλεύουν τα σκυλιά; Η δρ Κριστίν Χάρις, ψυχολόγος του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, μελετά επί χρόνια τα ανθρώπινα συναισθήματα ζήλιας. Τα σκυλιά των γονέων της, όμως, την ενέπνευσαν να ερευνήσει κατά πόσο η ζήλια υπάρχει και στον καλύτερο φίλο του ανθρώπου. Πολλοί επιστήμονες, βέβαια, υποστηρίζουν ότι η ζήλια απαιτεί ιδιαίτερα πολύπλοκη σκέψη, κάτι που δεν διαθέτουν τα σκυλιά. Αλλοι αντιλέγουν ότι οι περιγραφές της ζήλιας μας είναι περίπλοκες αλλά το συναίσθημα είναι απλό.
Η δρ Χάρις προσπάθησε με ένα τεστ να απαντήσει στο ερώτημα αν οι σκύλοι ζηλεύουν, τεστ που επινόησε παρατηρώντας βρέφη. Οταν οι ιδιοκτήτες του σκύλου χάιδευαν και μιλούσαν σε ένα λούτρινο σκυλάκι-παιχνίδι που μπορούσε να γαβγίσει και να κλάψει, το σκυλί τους πλησίαζε και είτε έσπρωχνε μακριά το λούτρινο παιχνίδι είτε απομάκρυνε τον άνθρωπο, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις γάβγιζε. Μετά το πείραμα, πολλά σκυλιά αποπειράθηκαν να μυρίσουν τα οπίσθια του λούτρινου ζώου, γεγονός που υποδεικνύει ότι πίστευαν ότι ήταν αληθινά. Η δρ Χάρις στη συνέχεια κατέγραψε τι συνέβαινε όταν οι ιδιοκτήτες μιλούσαν σε κάποιο άλλο παιχνίδι ή διαβάζαν δυνατά ένα παιδικό βιβλίο, προκειμένου να δει κατά πόσο τα ζώα αντιδρούσαν σε αυτό. Τα σκυλιά ενδιαφέρθηκαν ελάχιστα για το παιχνίδι και αδιαφόρησαν για το βιβλίο.
Η δρ Χάρις και η Κάρολιν Προύβοστ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας κατέληξαν, όπως αναφέρουν στη μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση PLoS One, ότι τα σκυλιά εμφανίζουν μία αρχέγονη μορφή ζήλιας, όχι τόσο πολύπλοκη όσο το ανθρώπινο συναίσθημα αλλά παρόμοιο, καθώς προϋποθέτει την ύπαρξη ενός κοινωνικού τριγώνου. Ο σκύλος προσπαθεί να εξασφαλίσει ότι θα απολαύσει την προσοχή του αφεντικού ο ίδιος και όχι ο αντίπαλός του.
Διεκδικεί την προσοχή
Πολλοί επιστήμονες, ωστόσο, αμφισβητούν ότι αυτό που έδειξαν τα σκυλιά είναι πραγματική ζήλια και υποστηρίζουν ότι το πείραμα αποδεικνύει ότι ο σκύλος απλώς διεκδικεί την προσοχή του αφεντικού του. Η Σίμπιλ Χαρτ, του Τεχνολογικού Ινστιτούτου του Τέξας, η οποία έχει μελετήσει τη ζήλια στα νεογνά, χαρακτηρίζει πολύ ενδιαφέρουσα τη μελέτη. «Αν αποδειχθεί η ύπαρξη ζήλιας σε νεογέννητα και στα σκυλιά, τότε πρόκειται για ένα συναίσθημα με το οποίο γεννιόμαστε. Αυτή είναι μία πολύ σημαντική γνώση την οποία πρέπει να λάβουμε υπόψη όταν προσπαθούμε να χαλιναγωγήσουμε θέματα ανθρώπινης ζήλιας. Η αλήθεια είναι ότι όσοι προσπάθησαν να εξαλείψουν τέτοια βασανιστικά συχνά συναισθήματα δεν τα κατάφεραν. Προσπαθούμε να εξαλείψουμε τη ζήλια και οι επιστήμονες λένε ότι θα ήταν προτιμότερο να την κατανοήσουμε καλύτερα».
Oπως σημειώνει η δρ Χάρις, η ζήλια είναι η τρίτη αιτία ανθρωποκτονίας σε όλους τους πολιτισμούς.