Είναι άραγε οι υπόγειοι σιδηρόδρομοι του κόσμου, τα μετρό, τα πιο καθαρά μεταφορικά μέσα; Πιθανώς, λένε οι επιστήμονες, αν κανείς προσεγγίσει το θέμα από οικολογικής απόψεως. Ταυτόχρονα, όμως, τα μετρό είναι πραγματικά εκκολαπτήρια μικροβίων και μικροοργανισμών πολλοί από τους οποίους είναι εντελώς άγνωστοι στους επιστήμονες. Αν και στη συντριπτική τους πλειονότητα τα μικρόβια αυτά είναι άκακα, το ένα στα δέκα είναι παθογόνο. Αυτό τουλάχιστον αποκάλυψε έρευνα Αμερικανών επιστημόνων η οποία πραγματοποιήθηκε στο μετρό της Νέας Υόρκης. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ερευνητές εμφανίζονται άκρως καθησυχαστικοί, επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχει ανάγκη να αποφεύγουμε το μετρό ή να φοράμε γάντια.
«Προφανώς οι επιβάτες που κοιτούν τη χειρολαβή στο μετρό δεν σκέπτονται ότι βρίσκονται μπροστά σε κάτι που σφύζει από ζωή. Η έρευνά μας αποδεικνύει ότι θα πρέπει να το σκέπτονται», εξηγεί ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, καθηγητής Κρίστοφερ Μέισον, γενετιστής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κορνέλ. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Cell Systems.
Οι ερευνητές, αναλύοντας γενετικά χιλιάδες δείγματα τα οποία συνέλεξαν από κάθε είδους επιφάνειες σε σταθμούς αλλά και σε συρμούς του μετρό, κατάφεραν να δημιουργήσουν τον πρώτο αναλυτικό μικροβιακό χάρτη αυτού του μέσου μαζικής μεταφοράς. Οπως παρατηρούν, το 50% του γενετικού υλικού που συγκεντρώθηκε δεν ταίριαζε με αυτό κανενός γνωστού οργανισμού, γεγονός που, σύμφωνα με τους ειδικούς, αποδεικνύει τον τεράστιο πλούτο των άγνωστων μικροβιακών ειδών που κατακλύζουν τις αστικές περιοχές. Μόνο το 0,2% του συγκεντρωθέντος γενετικού υλικού ταίριαζε με το ανθρώπινο γονιδίωμα.
Το πιο συχνό είδος μικροοργανισμών ήταν τα βακτήρια (το 47% του συνόλου). Αντιθέτως, παρότι πολλοί είναι εκείνοι που φοβούνται ότι θα κολλήσουν γρίπη ή κρυολόγημα στο μετρό, όπως διαπιστώθηκε οι ιοί ήταν σπάνιοι και εντοπίστηκαν μόλις στο 0,03% των δειγμάτων.
Από τα γνωστά βακτήρια που εντοπίστηκαν, τα περισσότερα είναι άκακα για την ανθρώπινη υγεία και δεν έχουν συνδεθεί με κάποια πάθηση, ενώ το 31% ήταν βακτήρια τα οποία θα μπορούσαν να γίνουν επικίνδυνα σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Το υπόλοιπο 12% αφορά κανονικούς παθογόνους μικροοργανισμούς, πολλοί από τους οποίους είναι ανθεκτικοί σε φάρμακα.
Τα μικρόβια, όπως αποδεικνύεται, έχουν προτιμήσεις στο μετρό. Δεκάδες είδη τους εντοπίζονται μόνο σε αυστηρά καθορισμένες περιοχές του μετρό και πουθενά αλλού. Ταυτόχρονα οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι υπάρχουν διαφορετικά βακτήρια στις διαφορετικές γραμμές του μετρό. Κάποιες γραμμές, οι οποίες διέρχονται από συγκεκριμένες γειτονιές, έχουν περισσότερα μικρόβια, ενώ άλλες έχουν λιγότερους μικροοργανισμούς.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η ανάλυση των μικροοργανισμών που απαντώνται στο μετρό θα βοηθήσει στην ακριβέστερη πρόβλεψη επιδημιών, στην καλύτερη προστασία από βιολογικές τρομοκρατικές επιθέσεις και γενικότερα στην αποτελεσματικότερη θωράκιση της δημόσιας υγείας.
Στον μέσο άνθρωπο ζουν δεκαπλάσια μικρόβια απ’ ό,τι είναι ο συνολικός αριθμός των κυττάρων του. Αυτό το πελώριο μικροβίωμα διαδραματίζει κομβικό ρόλο στη διατήρησή μας σε καλή υγεία, ενώ είναι ένας μικρόκοσμος για τον οποίο έχουμε ελάχιστες γνώσεις.
