Οι γενετικές μεταλλάξεις των Ινουίτ

2' 47" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι Ινουίτ όταν εγκαταστάθηκαν στον Αρκτικό κύκλο, ακολούθησαν εξαιρετικά παράξενο σιτηρέσιο. Δεν διέθεταν φρούτα, λαχανικά, σιτηρά ή άλλους καρπούς. Ετσι, κατανάλωναν σχεδόν αποκλειστικά φάλαινες, φώκιες και διάφορα ψάρια. Η ιδιόμορφη διατροφή τους ανέκαθεν εξέπληττε τους δυτικούς επιστήμονες, όπως και το ότι σπάνια πάθαιναν καρδιακές προσβολές. Τη δεκαετία του 1970, Δανοί ερευνητές μελετώντας τον μεταβολισμό των Ινουίτ κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα λιπαρά οξέα Ωμέγα-3, τα οποία ανιχνεύονται στα ψάρια, δρούσαν προστατευτικά. Αυτό έκανε τους Δυτικούς να καταναλώνουν περισσότερα ψάρια σε μία προσπάθεια αποτροπής της εμφάνισης καρδιακών νοσημάτων. Εκατομμύρια άνθρωποι παίρνουν χάπια ιχθυελαίου.

Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι τόσο καθαρά. Μία μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science πρόσφατα, αναφέρει ότι οι πρόγονοι των Ινουίτ είχαν αναπτύξει μοναδικές γενετικές μεταλλάξεις που τους επέτρεπαν να μεταβολίσουν τα Ωμέγα-3 όπως και άλλα λιπαρά οξέα.

Ο γενετιστής Ράσμους Νίλσεν, συντάκτης της μελέτης του πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ επισημαίνει ότι η έρευνα αμφισβητεί την ευεργετική δράση των Ωμέγα -3 και τονίζει ότι «η ίδια διατροφή μπορεί να έχει διαφορετικές συνέπειες σε διαφορετικούς ανθρώπους». Η τροφή, άλλωστε, είναι μία πολύ μεγάλη εξελικτική δύναμη. Οσο περισσότερα θρεπτικά υλικά τρώει κάποιο ζώο, τόσο πιθανότερο είναι να επιβιώσει και να αναπαραχθεί. Ο άνθρωπος δεν αποτελεί εξαίρεση.

Κάποιοι χωνεύουν το γάλα σε όλη τους τη ζωή. Η γενετική αυτή προσαρμογή εμφανίστηκε σε κοινωνίες που είχαν εξημερώσει τις αγελάδες πριν από χιλιάδες χρόνια, στη βόρεια Ευρώπη και την ανατολική Αφρική.

Ανθρωποι που κατάγονται από άλλους τόπους, αντιθέτως, εμφανίζουν συχνότερα δυσανεξία στη λακτόζη. Ο Νίλσεν αναρωτήθηκε κατά πόσο οι Ινουίτ είχαν υποστεί μία παρόμοια εξελικτική αλλαγή όταν άρχισαν να τρώνε σχεδόν αποκλειστικά κρέας.

Μαζί με επιστήμονες του πανεπιστημίου της Γροιλανδίας μελέτησαν το γενετικό υλικό των Ινουίτ αναζητώντας γονίδια που μας καθιστούν επιρρεπείς σε ασθένειες όπως ο διαβήτης. Ταυτόχρονα, όμως, αναζήτησαν και τις μεταλλάξεις που πιθανώς να ήταν επικερδείς.

Ετσι, επέλεξαν 191 Γροιλανδούς που κατάγονταν, κατά 95% τουλάχιστον, από τους Ινουίτ και ερεύνησαν το DNA τους για μεταλλάξεις γονιδίων που επηρέαζαν τον μεταβολισμό. Οπως διαπίστωσαν, υπήρχαν κάποιες γενετικές ποικίλες μορφές, σε διαφορετικές τοποθεσίες του γονιδιώματος, που ήταν διαδεδομένες στους Ινουίτ. Κάποιες από αυτές εντοπίζονταν σε γονίδια τα οποία διευθύνουν την παραγωγή ενζύμων που βοηθούν στον αποκορεσμό των λιπαρών οξέων. (FADS).

Η ανακάλυψη εξέπληξε τους ερευνητές, διότι γνώριζαν ότι αυτά τα ένζυμα ήλεγχαν τα διαφορετικά λίπη στον οργανισμό, όπως και τα λιπαρά οξέα Ωμέγα 3. Ακόμα περισσότερο τους εντυπωσίασε το γεγονός ότι μία από αυτές τις ποικίλες μορφές ανιχνεύτηκε σε κάθε συμμετέχοντα Ινουίτ αλλά ήταν πολύ σπανιότερη στους άλλους πληθυσμούς.

Η φυσική επιλογή αποτελεί τον μοναδικό τρόπο που αυτή η ποικίλη μορφή μπορεί να διαδόθηκε τόσο στους Ινουίτ. Ο Νίλσεν, μάλιστα, πιστεύει ότι αυτή η προσαρμογή μπορεί να εμφανίστηκε πριν από 20 χιλιάδες χρόνια, όταν οι πρόγονοί τoυς ζούσαν στην περιοχή του Βερίγγειου. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι όσοι διέθεταν δύο αντίγραφα του γονιδίου των Ινουίτ είχαν διαφορετικά επίπεδα λιπαρών οξέων στο αίμα τους συγκριτικά πάντα με αυτούς που δεν τα διέθεταν.

Πιθανώς λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας Ωμέγα-3 στο καθημερινό τους σιτηρέσιο, οι Ινουίτ να εξελίχθηκαν κατά τρόπο που επέτρεψε στα επίπεδα των λιπαρών οξέων στο αίμα τους να φτάσουν σε υγιή ισορροπία. Ταυτόχρονα, όμως, οι Ινουίτ που διέθεταν δύο αντίγραφα της ποικίλης μορφής του γονιδίου ήταν 2,5 εκατοστά κοντύτεροι και πέντε κιλά ελαφρύτεροι συγκριτικά με αυτούς που δεν διέθεταν κανένα αντίγραφο.

Τώρα οι επιστήμονες θα μελετήσουν τις μακροπρόθεσμες συνέπειες των ποικίλων μορφών των γονιδίων που εντόπισαν. Ενδεχομένως να καταφέρουν να εξηγήσουν γιατί τα Ωμεγα-3 δεν αποδείχθηκαν πανάκεια.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT