Η διατροφολόγος συμβουλεύει
6 ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΙΤΑΜΙΝΗ D
Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2013
Ο προσδιορισμός όλων εκείνων των παραγόντων που επηρεάζουν τα
επίπεδα της βιταμίνης D στον οργανισμό είναι ιδιαίτερα σύνθετος. Το
σώμα συνθέτει βιταμίνη D με την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας
στο δέρμα. Επίσης η συγκεκριμένη βιταμίνη μπορεί να προσληφθεί μέσω
της διατροφής, κυρίως από τρόφιμα τα οποία έχουν εμπλουτισθεί με
αυτήν, καθώς λίγα είναι εκείνα που αποτελούν φυσικές πηγές της.
Τέλος μπορούμε να πάρουμε βιταμίνη D από συμπληρώματα διατροφής.
Η διαδικασία με την οποία το σώμα συνθέτει βιταμίνη D είναι
περίπλοκη και αρχίζει όταν το δέρμα απορροφά την υπεριώδη
ακτινοβολία (UVB). Επίσης το ήπαρ και τα νεφρά συμμετέχουν στο
σχηματισμό της δραστικής μορφής βιταμίνης D. Γενικά, μπορούμε να
πούμε ότι ένας αριθμός παραγόντων συμβάλλει στη διαμόρφωση των
επιπέδων αυτής της βιταμίνης στον οργανισμό. Εδώ παραθέτουμε 6 από
τους πιο σημαντικούς:
1. Το μέρος της γης όπου ζει κανείς. Στις χώρες
εκείνες όπου δεν υπάρχει αυξημένη ηλιοφάνεια ή χαρακτηρίζονται από
χειμερινές περιόδους μεγάλης διάρκειας, η παραγωγή της βιταμίνης D
από την δράση της UVB ακτινοβολίας μειώνεται. Κάτι τέτοιο συμβαίνει
και στις χώρες όπου η νύχτα είναι μεγαλύτερη.
2. Η ποιότητα του αέρα. Τα σωματίδια άνθρακα που
σχηματίζονται από την καύση ορυκτών καυσίμων, ξύλου και άλλων
υλικών διασκορπίζονται στην ατμόσφαιρα και απορροφούν τις ακτίνες
UVB, μειώνοντας έτσι την παραγωγή της βιταμίνης D. Αντίθετα, το
όζον απορροφά την UVB ακτινοβολία, έτσι η ατμοσφαιρική ρύπανση, που
προκαλεί τρύπες στο στρώμα του όζοντος, θα μπορούσε να καταλήξει
στην αύξηση των επιπέδων της βιταμίνης D.
3. Χρήση αντηλιακών. Το αντηλιακά προστατεύουν από
το ηλιακό έγκαυμα μπλοκάροντας την UVB ακτινοβολία. Αυτό θεωρικά
σημαίνει ότι η χρήση των αντηλιακών μειώνει τα επίπεδα της
βιταμίνης D. Ομως, σε πρακτικό επίπεδο, πολύ λίγοι άνθρωποι
χρησιμοποιούν αρκετό αντηλιακό έτσι ώστε να μπλοκάρεται όλη τη UVB
ακτινοβολία ή κάνουν συστηματική χρήση του αντηλιακού. Ετσι η
επίδραση του αντηλιακού στα επίπεδα της βιταμίνης D μπορεί να μην
είναι τόσο σημαντική. Μία έρευνα που έγινε στην Αυστραλία έδειξε
ότι δεν υπάρχει καμία διάφορα στα επίπεδα της Βιταμίνης D στα άτομα
που χρησιμοποιούσαν το καλοκαίρι αντηλιακό σε σχέση με αυτά που
χρησιμοποιούσαν placebo κρέμα.
4. Το χρώμα του δέρματος. Η μελανίνη είναι μια
ουσία που βρίσκεται στο δέρμα και στην οποία οφείλεται το χρώμα
του. Η μελανίνη λειτουργεί ανταγωνιστικά με την ουσία που είναι
υπεύθυνη για την έναρξη της παραγωγής της βιταμίνης D στο δέρμα.
Αυτό έχει ως συνέπεια τα άτομα που έχουν σκούρο δέρμα να
χρειάζονται περισσότερη έκθεση στην UVB ακτινοβολία για να
συνθέσουν ίδια ποσότητα βιταμίνης D σε σχέση με τα άτομα που έχουν
ανοικτό δέρμα.
5. Σωματικό λίπος. Το σωματικό λίπος αποθηκεύει
βιταμίνη D. Ενδεχομένως λοιπόν να αποτελεί πηγή βιταμίνης D σε
διαστήματα χαμηλής ηλιοφάνεια. Ομως έρευνες έχουν δείξει ότι η
παχυσαρκία συσχετίζεται με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D και μπορεί να
επηρεάσει την βιοδιαθεσιμότητα της.
6. Ηλικία. Οι ηλικιωμένοι έχουν χαμηλότερα επίπεδα
της ουσίας που, με την επίδραση της ηλικιακής ακτινοβολίας,
μετατρέπεται στη πρόδρομη μορφή βιταμίνης D, σε σχέση με τα νεαρά
άτομα. Υπάρχουν επίσης πειραματικά στοιχεία που δείχνουν ότι τα πιο
ηλικιωμένα άτομα έχουν μικρότερη ικανότητα να παράγουν βιταμίνη D
σε σχέση με τα νεαρότερα άτομα.
Η σημασία της βιταμίνης D
Οσο βρισκόμαστε στην ανάπτυξη, χρειαζόμαστε τη βιταμίνη D για
να χτίσουμε γερά κόκαλα. Αργότερα, ως ενήλικοι, έχουμε την ανάγκη
της για να τα διατηρήσουμε υγιή. Με λίγα λόγια η βιταμίνη D
συμβάλλει στην καλύτερη ανάπτυξη του σκελετού κατά την παιδική και
εφηβική ηλικία και στη διατήρηση της υγείας των οστών κατά την
ενήλικη ζωή, επειδή με τη βοήθειά της απορροφάται το ασβέστιο από
τον οργανισμό. Πολύ σημαντικός είναι ο ρόλος της και στη νευρομυϊκή
λειτουργία. Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D μπορεί να οδηγήσει σε
μεταβολικά νοσήματα των οστών και πολλές ακόμη παθήσεις. Αν όμως
υπάρχει απλώς έλλειψη, μπορεί να εμφανιστεί οστεοπόρωση, μυϊκή
αδυναμία, ενώ αυξάνει και ο κίνδυνος ατυχημάτων από πτώση.
Κρήνη Κωνσταντίνου, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Msc,
Βασ. Παύλου 10, Βούλα Τηλ: 210 899.5614, Website:
