«Πολύ νωρίς συνειδητοποίησα ότι η γιαγιά μου ήταν πολύ διαφορετική από τις άλλες γιαγιάδες. Πρώτον, δεν ήθελε να τη φωνάζουν γιαγιά, της άρεσε να τη φωνάζουν Schiap, αλλά μόνο οι πολύ καλοί φίλοι κι η οικογένειά της. Κάποιοι τη φώναζαν Elsa, αλλά ούτε αυτό το όνομα της άρεσε -δεν θεωρούσε ότι της ταίριαζε- οπότε θα την αποκαλώ “Schiap”. Υπήρξε ένας στύλος σθένους, μια ανεξάρτητη επιχειρηματίας με πολύ ισχυρή παρουσία. Συμπαθούσε τους άντρες περισσότερο από τις γυναίκες, είχε λίγες φίλες και ήταν εξαιρετικά κοινωνική. Της άρεσε να κάνει πάρτι και να πηγαίνει σε πάρτι, και ήταν πηγή έμπνευσης για μένα, όπως και για τόσους άλλους, ανέκαθεν». Αυτές είναι οι πρώτες γραμμές που γράφει η Marisa Schiaparelli Berenson στην εισαγωγή του βιβλίου «Elsa Schiaparelli’s Private Album», μιας έκδοσης διανθισμένης με προσωπικές φωτογραφίες της θρυλικής σχεδιάστριας μόδας, η οποία βρέθηκε στο απόγειο της καριέρας της στα χρόνια του μεσοπολέμου, φέρνοντας ανατρεπτικές καινοτομίες στο γυναικείο ντύσιμο.
Η Berenson-γνωστή από την καριέρα της ως μοντέλο και ηθοποιός-ήταν μόλις επτά ετών το 1954, όταν η γιαγιά της έκλεισε τον επώνυμο οίκο. Ο Diego Della Valle του ομίλου Tod’s απέκτησε τα δικαιώματα το 2006 και τον αναβίωσε έξι χρόνια μετά, ενώ το Costume Institute του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης ετοιμαζόταν να παρουσιάσει την έκθεση «Schiaparelli and Prada: Impossible Conversations». Τότε περίπου η Berenson επανέφερε στην επιφάνεια το ιδιαίτερο αρχείο της Schiaparelli, αναζητώντας σε κούτες και παλιά φωτογραφικά άλμπουμ το υλικό που δημοσιοποιείται τώρα για πρώτη φορά. Χωρίς να εξαντλείται σε εγκυκλοπαιδικές λεπτομέρειες, το κείμενο αφηγείται τη ζωή της Schiaparelli από τη γέννησή της στη Ρώμη το 1890, μέχρι το θάνατό της στο Παρίσι 83 χρόνια μετά, μέσα από τα μάτια μιας εγγονής που παραδέχεται ότι δεν τη γνώρισε στις μεγάλες της δόξες-όμως αυτές προβάλλουν μέσα από σπάνια φωτογραφικά ντοκουμέντα.
Η ζωή της Schiaparelli χωρίζεται στην πριν και μετάτημόδα εποχή. Πριν, ήταν μια νεαρή κοπέλα που μεγάλωσε σε συντηρητική ιταλική οικογένεια, σκανδάλισε τα ήθη της εποχής με τολμηρά ερωτικά ποιήματα, παντρεύτηκε στο Λονδίνο χωρίς τη συγκατάθεση των δικών της, χώρισε στη Νέα Υόρκη λίγο μετά τη γέννηση της μοναχοκόρης της, έκανε διάφορες δουλειές για να εξασφαλίσει τα προς το ζην και κατέληξε στο Παρίσι εξαιτίας των προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε το παιδί. Εκεί, στα τέλητηςδεκαετίας του 1920, μια σειρά πουλόβερ με «οπτικές απάτες» στην πλέξη έφερε τις πρώτες της παραγγελίες, δίνοντας το εναρκτήριο λάκτισμα για μια αλματώδη εξέλιξη, με διάσημες πελάτισσες, πρωτοποριακές καλλιτεχνικές συνεργασίες και εντυπωσιακό ατελιέ στην Place Vendôme. Το άρωμα «Shocking»,που κυκλοφόρησε το 1937, της εξασφάλισε διά παντός μια πλούσια ζωή, όμως ο πόλεμος την ανάγκασε να φύγει στις ΗΠΑ, κι όταν επέστρεψε, η κεκτημένη ταχύτητα είχε χαθεί. Αφότου αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, επίκεντρο της ζωής της έγινε το σπίτι της στη rue de Berri και το εξοχικό της στη Τυνησία. Όσο για τον επίλογο του βιβλίου, είναι δυο λόγια του Yves Saint Laurent:«Όταν πέθανε, η Κομψότητα της έκλεισε τα μάτια. Μόνο η Κομψότητα μπορούσε να το κάνει. Δεν θα το είχε επιτρέψει σε κανέναν άλλο».
* Το λεύκωμα «Elsa Schiaparelli’s Private Album» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Double-Barrelled Books, www.double-barrelled-books.com
