SUZY MENKES: Αζεντίν Αλαϊά
ΟΠΕΡΑ ΚΑΙ ΜΟΔΑ ΣΕ ΤΕΛΕΙΑ ΑΡΜΟΝΙΑ
ΣΤΟΥΣ «ΓΑΜΟΥΣ ΤΟΥ ΦΙΓΚΑΡΟ»
Δευτέρα 17 Ιουνίου 2013
Απόδοση: Μάρω Βασιλειάδου
© Current Year IHT – Distributed by The NYT Syndicate
O Αζεντίν Αλαϊά πήρε μια ιδέα του τι σημαίνει ο φόβος της σκηνής
περιμένοντας να ξεκινήσει η πρόβα των κοστουμιών για τους «Γάμους
του Φίγκαρο» στο Γουόλ Ντίσνεϊ Κόνσερτ Χολ. Γύρω του κάθονταν ο
αρχιτέκτονας Φρανκ Γκέρι, που δημιούργησε το απαστράπτον μεταλλικό
κτίριο, και ο Ζαν Νουβέλ, που σχεδίασε το αφαιρετικό και πολύχρωμο
σκηνικό.
«Δεν έχω ξανασχεδιάσει ρούχα για άντρες και τα κοστούμια της
όπερας είναι πολύ δύσκολα», είπε ο κύριος Αλαϊά -ένας δημιουργός
που τον ενδιαφέρει η αρμονική σχέση του ενδύματος με το σώμα- καθώς
περίμενε να αρχίσει η πρόβα της Φιλαρμονικής του Λος Αντζελες, υπό
τη διεύθυνση του Γκουστάβο Ντουνταμέλ. Ο κύριος Αλαϊά, που συνήθως
ντύνεται με φαρδιά μαύρα ρούχα, αγωνιούσε λοιπόν μήπως τα κοστούμια
του δεν ταίριαζαν στους τραγουδιστές. Η συγκεκριμένη παράσταση των
«Γάμων του Φίγκαρο» αποτελεί μέρος μιας τριλογίας παραγωγών, για
τις οποίες αρχιτέκτονες και σχεδιαστές μόδας συνεργάζονται ώστε να
δημιουργήσουν τα σκηνικά και τα κοστούμια. Για την επόμενη σεζόν
είναι προγραμματισμένο το ανέβασμα του «Ντον Τζιοβάνι» με σκηνικά
του Φρανκ Γκέρι και κοστούμια των Ροντάρτε. Για το «Ετσι κάνουν
όλες» που ετοιμάζεται για το 2014, η αρχιτέκτονας Ζάχα Χαντίντ θα
συνεργαστεί με τον σχεδιαστή Χουσεΐν Τσάλαγιαν.
Τελικά, τι προσέφερε αυτός ο τόσο έμπειρος και ενδιαφέρον
σχεδιαστής -πολιτογραφημένος Γάλλος αλλά γεννημένος στην Τυνησία-
στην περίφημη όπερα του Μότσαρτ; Εβγαλε στη σκηνή τον Φίγκαρο
(Edwin Crossley-Mercer) με ένα απλό παντελόνι, γυμνό από τη μέση
και επάνω. Στη συνάντησή του με τη Σουζάνα (Malin Christensson),
εκείνη φορά μια ωραιότατη κυματιστή φούστα, τυπική Αλαϊά, και στα
χέρια της στριφογυρίζει ένα κομμάτι λευκή νυφική δαντέλα. Σκοπός
της παράστασης -και της συνεργασίας των δύο δημιουργών- ήταν οι
ιδέες του σχεδιαστή να πυροδοτήσουν την έμπνευση του βραβευμένου με
Pritzker αρχιτέκτονα Ζαν Νουβέλ για το σκηνικό. Αποτέλεσμα ήταν μια
ζωγραφική αναπαράσταση της Σεβίλης με κυματιστά κάθετα λοφάκια, τα
οποία διακόπτονται από μερικά αφαιρετικά δέντρα.
Πάντως στο συγκεκριμένο ανέβασμα τα ερωτικά γαϊτανάκια, οι
ίντριγκες και τα χαριτωμένα πάθη της όπερας είναι ιδωμένα από μια
σαφώς φεμινιστική σκοπιά. Ο φωνακλάς, πομπώδης κόμης Αλμαβίβα
(Christopher Maltman) υπονομεύεται από τα ρούχα του -φοράει στην
αρχή ένα φαρδύ λευκό κοστούμι και στη συνέχεια, όταν μεταμφιέζεται,
εμφανίζεται με κάτι που μοιάζει με παλιομοδίτικο ανδρικό εσώρουχο.
Από την άλλη οι γυναίκες δείχνουν υπέροχες μέσα σε εφαρμοστά
δερμάτινα ρούχα και μαλακά πλεκτά φορέματα με φαρδιές φούστες. Οσο
για την κόμισσα Αλμαβίβα (Dorothea Röschmann), εκείνη φορά την
μακριά εκδοχή του κλασικού εφαρμοστού πλεκτού φορέματος του Αλαϊά
που της προσδίδει κύρος, αριστοκρατικότητα και αισθησιασμό. Και μια
εκκεντρική προσθήκη στην παράσταση: ο σχεδιαστής έντυσε επίσης
κάποιες από τις μουσικούς της ορχήστρας. Τελικά τα κοστούμια στο
σύνολό τους ήταν μια προέκταση της πρόσφατης συλλογής του Αλαϊά:
εφαρμοστά πλεκτά, με λαμπερά χρώματα που «φέγγουν» μέσα από
στρώσεις διαφανούς υφάσματος, λεπτοδουλεμένες πλεκτές δαντέλες και
ζικ ζακ κεντήματα. «Ο Αζεντίν κι εγώ είμαστε φίλοι από παλιά και
θεωρώ ότι είναι ένας σχεδιαστής που επεξεργάζεται αρχιτεκτονικά τη
δομή, τη γεωμετρία και την υφή ενός ρούχου», είπε ο Ζαν Νουβέλ. Και
ο Αζεντίν Αλαϊά με τη σειρά του δήλωσε ότι συχνά εμπνέεται από τα
έπιπλα του Γάλλου αρχιτέκτονα, που έχει στο σπίτι του.
Η επίσκεψη του σχεδιαστή στο Λος Αντζελες ήταν μία από τις
σπάνιες «εξόδους» του (από το Παρίσι), αφού επιβλέπει προσωπικά την
προετοιμασία και τις πρόβες των συλλογών του. Τρεις εβδομάδες
νωρίτερα είχε υποδεχτεί την Dorothea Röschmann στο ατελιέ του στο
Μαρέ για να δοκιμάσει τα φορέματα της παράστασης. Εκεί, εκτός από
τα υπόλοιπα κοστούμια που γέμιζαν τον επάνω όροφο, υπήρχαν 25
κομμάτια υψηλής ραπτικής για ιδιώτες πελάτες και μια σειρά
κοστουμιών που δημιούργησε προσφάτως για την παράσταση «Χίλιες και
μία νύχτες», σε χορογραφία του καλλιτεχνικού διευθυντή του μπαλέτου
της Εξ-εν-Προβάνς. «Τα κοστούμια του μπαλέτου είναι πιο “εύκολα”
από αυτά της όπερας γιατί σχεδιάζονται για να έχουν κίνηση», είπε ο
κύριος Αλαϊά. Οπότε τι ήταν αυτό που οδήγησε ένα επιτυχημένο
σχεδιαστή, ήδη 70 ετών, ν’ αναλάβει αυτή τη συνεργασία στην άλλη
άκρη του κόσμου; Και μάλιστα τη στιγμή που ετοιμάζεται για τα
εγκαίνια ενός νέου καταστήματος στο Παρίσι – στην οδό Μαρινιάν,
κοντά στο «χρυσό τρίγωνο» της Avenue Montaigne- και την πρώτη
παρουσίαση τη δουλειάς του τον Σεπτέμβριο στο μουσείο Gallierra,
υπό την επιμέλεια του διευθυντή του Olivier Saillard; O κύριος
Αλαϊά κοίταξε στη σκηνή και απάντησε: «Επειδή ήταν ο Ζαν
Νουβέλ».
