Θα θέλατε να ξέρετε πόσες θερμίδες καίτε σε καθημερινή βάση, πόσο εκτίθεστε στην ηλιακή ακτινοβολία, αν κοιμάστε καλά, ακόμη και πόσο γρήγορα τρώτε ή πόσο καλά βουρτσίζετε τα δόντια σας; Αν ναι, τότε η τεχνολογία είναι έτοιμη να δώσει τη λύση, μέσα από μια μεγάλη ποικιλία από γκάτζετ.
Τα παραπάνω προϊόντα βασίζονται στην ίδια φιλοσοφία, που ονομάζεται «ποσοτικοποιημένος εαυτός» («quantified self»), σύμφωνα με την οποία το «κλειδί» για να βελτιώσει ο μέσος άνθρωπος διάφορες πτυχές της ζωής του είναι να τις παρακολουθεί με μετρήσιμα δεδομένα, να θέτει εξίσου μετρήσιμους στόχους και να ελέγχει κατά πόσον τους πέτυχε. Μια προσέγγιση που βρίσκει απήχηση στους καταναλωτές: σύμφωνα με έρευνα της Ericsson σε 40 χώρες, το 59% των χρηστών θέλουν π.χ. μια συσκευή που να καταγράφει πόσο περπατούν. Επομένως, η σουηδική εταιρεία προβλέπει πως ο «ποσοτικοποιημένος εαυτός» θα αποτελέσει το 2014 μία από τις σημαντικότερες τεχνολογικές τάσεις.
Οι πρώτες ανάλογες συσκευές, τα fitness tracker, κυκλοφορούν ήδη στο εμπόριο, μετρώντας διάφορες βιολογικές παραμέτρους – μεταξύ άλλων, τις θερμίδες που κατανάλωσε κάποιος και, από τις κινήσεις του κατά τη διάρκεια της νύχτας, την ποιότητα του ύπνου. Από κατασκευαστές σαν τη Nike, η αγορά τους αγγίζει σήμερα τα 300 εκατ. δολάρια. Ενα ποσό που προβλέπεται να πολλαπλασιαστεί φέτος, καθώς ανάλογα μοντέλα θα κυκλοφορήσουν αρκετά ακόμη, και πιο γνωστές εταιρείες.
Ετσι, στην έκθεση τεχνολογίας CES στο Λας Βέγκας, νέα προϊόντα σε αυτήν την κατηγορία παρουσίασαν οι LG, Garmin, Razer, Epson και Archos. Οπως και τα περισσότερα υπάρχοντα μοντέλα, αυτά τα γκάτζετ μοιάζουν με «έξυπνα» περικάρπια, με ορισμένα να διαθέτουν και οθόνες, για να μεταφέρουν επίσης στον καρπό του χρήστη ειδοποιήσεις και μηνύματα από το κινητό τηλέφωνο. Η Sony ανακοίνωσε το SmartBand – μια συσκευή που, εκτός από fitness tracker, καταγράφει και κοινωνικές δραστηριότητες. Από την άλλη πλευρά, το προϊόν της ZTE είναι κυρίως «έξυπνο» ρολόι, ενσωματώνοντας όμως και την καταγραφή βιολογικών παραμέτρων. Κάτι που θα κάνει και η επόμενη έκδοση του Galaxy Gear, του smartwatch της Samsung.
Στην CES, η LG αποκάλυψε, επίσης, μια συσκευή ειδικά για την παρακολούθηση των καρδιακών παλμών. Ενα παρόμοιο γκάτζετ έδειξε και η Intel, η οποία θα διαθέσει σύντομα ένα βιομετρικό βραχιόλι. Ενα «έξυπνο» μπρασελέ, με όνομα June, θα κυκλοφορήσει και η εταιρεία Netatmo, το οποίο θα καταγράφει την έκθεση στον ήλιο.
Για εκείνους, πάντως, που θέλουν πιο λεπτομερείς πληροφορίες για το αν ξεκουράζονται καλά, η Sleep Number προτείνει το Χ12, ένα κρεβάτι με σένσορες που παρακολουθούν την ποιότητα του ύπνου, την αναπνοή και τους σφυγμούς. Αν και το Χ12 θα ανακουφίζει επίσης όσους κοιμούνται με κάποιον που ροχαλίζει, καθώς θα ανασηκώνει το κεφάλι σταματώντας το ροχαλητό, θα κοστίζει 8.000 δολάρια. Αντίθετα, 300 δολάρια είναι η τιμή του Aura της Withings, με έναν αισθητήρα που τοποθετείται κάτω από το μαξιλάρι.
Οφελος από τη λογική της «ποσοτικοποίησης» θα έχει όμως και η στοματική υγιεινή, σύμφωνα με την εταιρεία Kolibree, η οποία ανέπτυξε την πρώτη «δικτυωμένη» ηλεκτρική οδοντόβουρτσα. Η οδοντόβουρτσα μεταφέρει στο κινητό στοιχεία για τη συχνότητα και τη διάρκεια του βουρτσίσματος.
Επιπλέον, όσοι αγοράσουν το «έξυπνο» πιρούνι HAPIfork θα βλέπουν στο κινητό τους αν τρώνε όσο αργά χρειάζεται, ώστε να νιώθουν χορτασμένοι με μικρή ποσότητα τροφής, όπως και το ιστορικό με τα γεύματά τους. Το HAPIfork ξεκίνησε να πωλείται πρόσφατα στις ΗΠΑ, στα 100 δολάρια, ενώ επίσης δονείται όταν ο χρήστης του τρώει πολύ γρήγορα.
Η ασφάλεια
Καθώς η τάση «ποσοτικοποίησης» των καθημερινών δραστηριοτήτων είναι αρκετά πρόσφατη, ακόμη δεν έχει αποδειχθεί ότι το να θέτει κανείς μετρήσιμους στόχους ή να προσπαθεί να πετύχει τις «αποστολές» που του αναθέτει ένα γκάτζετ μέσω του κινητού του θα τον βοηθήσει να αλλάξει τις συνήθειές του προς το καλύτερο. Ωστόσο, χωρίς τα αποτελέσματά τους να είναι τελεσίδικα, οι πρώτες έρευνες που έχουν γίνει στις ΗΠΑ ειδικά για τις βιομετρικές συσκευές δείχνουν πως η λογική αυτή λειτουργεί στην πράξη. Ενδεικτική είναι η μελέτη του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα σε μικρό δείγμα εθελοντών, σύμφωνα με την οποία ένα γκάτζετ που μετρούσε τον αριθμό των βημάτων φάνηκε να κινητοποιεί τους ανθρώπους που το χρησιμοποίησαν. Ετσι, αύξησαν την κατανάλωση θερμίδων, με αποτέλεσμα να χάσουν κατά μέσο όρο 1,5 κιλό σε διάστημα 3 μηνών.
Πέρα από την αποτελεσματικότητα, βασικό ρόλο στην απήχηση όλων αυτών των συσκευών θα παίξει και το αν οι κατασκευαστές θα μπορέσουν να πείσουν τους καταναλωτές πως είναι απολύτως προστατευμένα τα δεδομένα τους, τα οποία θα «ανεβαίνουν» στο Ιντερνετ για να αναλυθούν. Απόδειξη το γεγονός ότι, ακόμη και οι χρήστες που στην έρευνα της Ericsson ήταν θετικοί στο να αγοράσουν ένα τέτοιο γκάτζετ δήλωσαν στην πλειοψηφία τους πως θέλουν να μην έχει κανείς άλλος πρόσβαση στις πληροφορίες που καταγράφονται και για κανένα σκοπό.
Πάντως, η ρωσική εταιρεία Gero υποστηρίζει πως από την ανάλυση των βιομετρικών δεδομένων που καταγράφει οποιοδήποτε «έξυπνο» βραχιόλι μπορεί να εκτιμήσει κατά πόσον αυτός που το φοράει είναι πιθανόν να εκδηλώσει υπέρταση, Πάρκινσον ή διαβήτη.
