Οι χρήστες γίνονται συνεργάτες με το νέο, μεταμορφωμένο ντιζάιν
ΛΟΝΔΙΝΟ. Πώς σχεδιάζεις μια τοστιέρα; Με αυτό, δεν εννοώ τις
ικανότητες και αντίστοιχα τι υλικά θα χρειαστούν, αλλά περισσότερο
ποια θα είναι η σχεδιαστική διαδικασία. Θα σας προκαλούσε έκπληξη
αν σας έλεγα ότι θα μπορούσε να ξεκινάει με τον κατασκευαστή να
εξηγεί τι τύπο τοστιέρας θα ήθελε σε έναν ντιζάινερ που
οραματίζεται ακριβώς πώς θα μοιάζει στην ολοκλήρωσή της και πώς
αυτή θα είναι φτιαγμένη, και ύστερα να στέλνει συγκεκριμένες
προδιαγραφές σε ένα εργοστάσιο; Οχι βέβαια. Αναρίθμητα προϊόντα
έχουν σχεδιαστεί με αυτόν ακριβώς τον τρόπο από την εποχή της
βιομηχανικής επανάστασης.
Αλλά μια πολύ διαφορετική διαδικασία εφαρμόστηκε στο ντιζάιν των
τοστιέρων -και της ηλεκτρικής σκούπας, των βραστήρων, των βάζων,
των παιχνιδιών- που φιλοξενήθηκαν στην Μπιενάλε Ντιζάιν που
πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Κωνσταντινούπολη, τον
Οκτώβριο.
Ολα αυτά τα προϊόντα δημιουργήθηκαν από τη νέα γενιά με
ανοιχτόμυαλους ντιζάινερ, οι οποίοι εκμεταλλεύονται την τεχνολογία
στο κομμάτι της παραγωγής, όπως είναι η τρισδιάστατη εκτύπωση,
προκειμένου να διευκολύνουν τον κόσμο να χρησιμοποιεί τα τελικά
προϊόντα για να παίρνουν σημαντικές αποφάσεις για το ντιζάιν που
τους αφορά.
«Το παραδοσιακό μοντέλο του ντιζάινερ και του κατασκευαστή που
συνεργάζονται για ένα ολοκληρωμένο προϊόν στην αγορά δεν είναι
πλέον δεδομένο σε πολλούς διαφορετικούς χώρους», είπε ο Τζόζεφ
Γκρίμα, αρχισυντάκτης του ιταλικού περιοδικού για το ντιζάιν και
την αρχιτεκτονική Domus και συνεπιμελητής της Μπιενάλε στην
Κωνσταντινούπολη. «Θέλουμε να διερευνήσουμε τι συμβαίνει όταν η
σχεδιαστική διαδικασία γίνεται χωρίς όρια και ανολοκλήρωτη, αντί
για κλειστή, και να δούμε τον τρόπο που μεταμορφώνει την κουλτούρα
του ντιζάιν».
Νέα συστήματα στο ντιζάιν και την παραγωγή του διευκολύνουν τα
αντικείμενα να φτιάχνονται με τέτοια ταχύτητα και ακρίβεια ώστε οι
προδιαγραφές για το καθένα ξεχωριστά, να μπορεί να προσαρμόζεται
στις εκάστοτε ανάγκες, προκειμένου να υιοθετήσει το σχήμα ή το στυλ
που επιλέγει κάθε χρήστης στην τελική μορφή του προϊόντος. Ο κ.
Γκρίμα έχει προσκαλέσει ορισμένους από τους σχεδιαστές που
πατρονάρουν την εξέλιξη της τεχνολογίας και την εφαρμογή της για να
συμμετέχουν στο «Adhocracy», ένα πρόγραμμα από εκθέσεις, εργαστήρια
και περφόρμανς που είχαν προγραμματιστεί να πλαισιώσουν την
Μπιενάλε.
Το «Adhocracy» δεν είναι η πρώτη απόπειρα για να διερευνήσει κανείς
την επίπτωση που έχει η νέα τεχνολογία παραγωγής στο ντιζάιν. Το
ίδιο θέμα αναλύθηκε σε μια έκθεση που το περιοδικό Domus παρουσίασε
στο Μιλάνο τον Απρίλιο, στη διάρκεια της ετήσιας έκθεσης επίπλου
και παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο στην έκθεση «Η Μηχανή: Σχεδιάζοντας
μια Νέα Βιομηχανική Επανάσταση» στο Κέντρο Ντιζάιν στο Βέλγιο.
Αλλά το «Adhocracy» είναι μια ασυνήθιστα φιλόξενη και φιλότιμη
προσπάθεια που θα μπορούσε να συμβάλει δημιουργικά και
εποικοδομητικά σε ένα ντιμπέιτ που βρίσκεται σε εξέλιξη για τον
ρόλο του ντιζάιν και πόσο γρήγορα εξελίσσεται και αλλάζει. Αν
πετύχει, θα καθιερώσει και την Μπιενάλε Ντιζάιν στην
Κωνσταντινούπολη, ως μια δυναμική προσθήκη στην παγκόσμια ατζέντα
για το ντιζάιν.
Πολλές από τις υπόλοιπες εκδηλώσεις του φθινοπώρου για το ντιζάιν
έχουν να κάνουν περισσότερο με εμπορική δραστηριότητα, αλλά εκείνες
που ξεχωρίζουν πάντα είναι εκείνες που σχετίζονται και με
πολιτιστικούς φορείς. Η πιο πολυσυζητημένη εκδήλωση της περασμένης
χρονιάς ήταν η Μπιενάλε Gwangiu για το Ντιζάιν στη Νότια Κορέα,
εκεί όπου ο Κινέζος καλλιτέχνης και ακτιβιστής Ai Weiwei
επιμελήθηκε μια έκθεση για το αντισυμβατικό ντιζάιν.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
