Δημότη»
Στον Χρήστο Σύλλα
Στα τέλη Νοεμβρίου του 2010 ο
Βασίλης Σωτηρόπουλος,
δικηγόρος και διαχειριστής του γνωστού νομικού ιστολογίου
«E-lawyer»
, αποφάσισε να υποβάλλει πρόταση-υποψηφιότητα για την οργάνωση
και λειτουργία ενός νέου θεσμού που προβλέπεται από τον
«Καλλικράτη», τον «Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης»,
στον Δήμο Αθηναίων.
Πρόκειται για μια συλλογική πρόταση (ομάδα εργασίας: Χρήστος
Γραμματίδης, Έρα Αρχοντάκη, Μαρίνα Γαλανού, Ηλέκτρα-Λήδα Κούτρα)
την οποία μπορεί κανείς να εξετάσει, να σχολιάσει αλλά και να
συνδιαμορφώσει στο
http://symparastatis.wordpress.com
. Ο B. Σωτηρόπουλος μίλησε στο kathimerini.gr για την προοπτική
του θεσμού και γιατί η επιτυχία του κρίνεται σε μεγάλο βαθμό από τα
social media.
Τι σε οδήγησε στη διαμόρφωση πρότασης για τον Συμπαραστάτη του
Δημότη;
Κυρίως δύο πράγματα: Καταρχήν, σε επαγγελματικό επίπεδο, ο
Συμπαραστάτης του Δημότη βρίσκεται πολύ κοντά στις ανεξάρτητες
αρχές και ειδικά στον Συνήγορο του Πολίτη, ένα θεσμό που τον
παρακολουθώ ως νομικός από την πρώτη μέρα της λειτουργίας του. Την
ίδια στιγμή, έχω παρακολουθήσει και έχω εργαστεί από τα πρώτα
χρόνια λειτουργίας του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων.
Από την άλλη, ως Αθηναίος γέννημα-θρέμμα, θεωρώ ότι η
ακτιβιστική δράση που έχω επιδείξει όλα αυτά τα χρόνια,
υπερασπιζόμενος τους δημότες και όλους όσους αντιμετώπισαν
προβλήματα με την εξουσία βρίσκει ανταπόκριση σ’ αυτόν το νέο θεσμό
που εισάγεται με τον «Καλλικράτη». Πάντα, βέβαια, διατηρώντας την
ιδιότητα μου ως δικηγόρος.
Πρέπει, βέβαια, να πω ότι η πρόσκληση του κ. Καμίνη στους
ενεργούς πολίτες για συμμετοχή και διαχείριση των κοινών της πόλης
ήταν ένα γεγονός που μας χαροποίησε ιδιαίτερα.
Ποιος είναι (ή θα είναι) ο ρόλος των social media στον
θεσμό;
Αποδείχτηκε στις τελευταίες εκλογές, ειδικά για το δήμο της
Αθήνας ότι τα social media διαδραμάτισαν ένα καθοριστικό ρόλο στο
πώς αντιλαμβανόμαστε τις δράσεις που γίνονται και τις πολιτικές που
πρέπει να ακολουθηθούν. Γράφτηκε από αρκετούς ότι η επιτυχία του
νέου δημάρχου βασίζεται εν πολλοίς στην υποστήριξη από τον κόσμο
που χρησιμοποιεί τα social media.
Γνώμη μου είναι πως έχουν ένα καθοριστικό ρόλο στο πώς καλούμε
την εξουσία να λογοδοτήσει˙ όταν ένα αίτημα γιγαντώνεται στο
facebook, το twitter ή τα blogs ο πολιτικός δεν μπορεί πλέον να το
παρακάμψει. Υπό αυτήν την έννοια, τα social media θα είναι
καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχία του θεσμού. Πρώτον, στο
κομμάτι που αφορά την ενημέρωση και δεύτερον, στη συλλογή
πληροφοριών για περιπτώσεις κακοδιαχείρισης.
Μπορείς να μας δώσεις ένα σχετικό πρακτικό παράδειγμα;
Bεβαίως. Εμείς λέμε ότι η δυνατότητα του πολίτη να κάνει
καταγγελία στον «Συμπαραστάτη» πρέπει να είναι όσο το δυνατόν
διευρυμένη: χρησιμοποιώντας το τηλέφωνο, το φαξ και το e-mail.
Σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε μια διαδικτυακή πύλη όπου ο χρήστης
μέσα από μενού θα μπορεί απλά και ουσιαστικά να κάνει την
καταγγελία (δηλαδή ποια υπηρεσία θέλω να καταγγείλω, ποια η φύση
της διαφωνίας μου κτλ). Παράλληλα, επειδή θέλουμε οι ηλικιωμένοι
αλλά και τα άτομα με ειδικές ανάγκες να μπορούν να υποβάλλουν
αναφορές μέσω του site, γι’ αυτό σκεφτόμαστε να ενσωματώσουμε
κάποια στιγμή ηχητικά μηνύματα. Βέβαια, δεν ξεπερνάμε το γεγονός
ότι υπάρχει ψηφιακό χάσμα και γι’ αυτό ακριβώς θα συνεχίζουμε να
χρησιμοποιήσουμε την τηλεφωνική γραμμή του Δημότη, μια υφιστάμενη
υπηρεσία από το 2003. Για να καταλάβετε τον όγκο αναφορών που
υπάρχει, αναφέρω ενδεικτικά ότι το 2010 υπήρξαν πάνω από 100.000
παράπονα.
Αν υπάρχουν συλλογικά αιτήματα, τι γίνεται;
Εδώ υπάρχει ένα «πρόβλημα» με το νόμο. Σύμφωνα μ’ αυτόν,
δικαίωμα να υποβάλλουν καταγγελία έχουν μόνο οι δημότες και οι
επιχειρήσεις. «Κατά γράμμα» αυτό σημαίνει ότι αν έρθει ένα σωματείο
και υποβάλλει καταγγελία, αυτή δε γίνεται δεκτή. Ωστόσο, εμείς
προτείνουμε εάν ένα αίτημα είναι συλλογικό και έχουμε έναν ικανό
αριθμό υπογραφών (20 τον αριθμό), θα αναδεικνύουμε και θα
μεριμνούμε να επιλυθεί το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο.
Σημειώνω πάντως ότι ο «Συμπαραστάτης» έχει το δικαίωμα να
λειτουργεί αυτεπαγγέλτως όταν εντοπίζει περιπτώσεις
κακοδιαχείρισης. Και εδώ είναι που ο πολίτης -με τη δράση του-
μπορεί να προκαλέσει την αυτεπάγγελτη δράση του Συμπαραστάτη.
Αν εντοπίζεις ότι ένα βάσιμο ζήτημα αναδεικνύεται στα social
media, θα αναλαμβάνεις πρωτοβουλία;
Θεωρώ ότι από την πλευρά του «Συμπαραστάτη» και της ομάδας του
πρέπει να υπάρχει μια ενεργητική αναζήτηση της πληροφορίας στα
social media αλλά και τα παραδοσιακά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αν
είναι να περιμένεις πότε θα σου έρθει η καταγγελία «στο πιάτο»,
τότε τα αποτελέσματα δεν πρόκειται να είναι σημαντικά. Υπάρχει
μεγάλη πιθανότητα να γίνουμε σαν την Αρχή Προστασίας Δεδομένων
Προσωπικού Χαρακτήρα η οποία -αν και γνωρίζω τα προβλήματα
υποστελέχωσής της- δεν είχε ούτε μια αυτεπάγγελτη απόφαση εντός του
2010, επειδή «αλίευσε» κάτι από τη δημοσιότητα. Με λίγα λόγια,
είναι σαν να χάνεις τη «μισή» σου αρμοδιότητα.
Υπάρχουν παράπονα για την ελλιπή online παρουσία των υπηρεσιών
του Δήμου. Τι προτίθεσαι να κάνεις;
Υπάρχει νομοθεσία που υποχρεώνει τους πάντες στο δημόσιο τομέα
να αναρτούν τις αποφάσεις και τα στοιχεία τους στο Διαδίκτυο. Εάν
μου δοθεί η δυνατότητα να βοηθήσω από την πόλη από τη θέση του
Συμπαραστάτη του Δημότη, θα θέσω το συγκεκριμένο ζήτημα σε υψηλή
προτεραιότητα. Οι υπηρεσίες του Δήμου Αθηναίων είναι πάρα πολλές˙
οι διευθύνσεις μόνο ανέρχονται στις 50. Πέρα από την ύπαρξη του
site «cityofathens.gr», νομίζω ότι χρειάζεται πολλή δουλειά στις
επιμέρους διευθύνσεις και τη διαφάνεια τους απέναντι στον
πολίτη.
Έχεις γράψει ότι ο θεσμός αυτός έχει δεχτεί πολλή κριτική, με
την έννοια ότι «κουκούλωνε» πολλές υποθέσεις. Πως αντιλαμβάνεσαι
τη δράση του ΣτΔ στο πλαίσιο της νέας δημοτικής αρχής;
Κοίτα, δεν προέρχομαι από κάποιο πολιτικό γραφείο, δεν είμαι
κοντά σε κανένα κόμμα και σε καμιά από τις παρατάξεις που υπάρχουν
αυτή τη στιγμή στο δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας. Διατηρώ την
ανεξαρτησία μου ως δικηγόρος με μια δημόσια παρουσία εδώ και κάποια
χρόνια. Περιμένω συγκρούσεις, είναι η αλήθεια, αλλά είμαι έτοιμος
όποτε χρειαστεί. Όπως και να’ χει όμως, η απάντηση μου θα είναι
πάντα η δημοσιότητα, με την έννοια ότι οι πολίτες θα μπορούν να
σχηματίζουν άποψη για το τι και πως το κάνουμε. Η ατζέντα για το
ποιους συναντάμε, τι λέμε και τι πράττουμε πρέπει να είναι
διαφανής. Δεν θέλω σε καμιά περίπτωση να κατηγορηθούμε από καμιά
πλευρά για «κουκούλωμα».
Σ’ αυτό το σημείο θέλω να σημειώσω ότι από παλιά υποστήριζα πως
ο Συνήγορος του Πολίτη έχει κάνει πολύ μικρή χρήση στο δικαίωμά του
να παραπέμπει δημόσιους υπαλλήλους στο δικαστήριο. Τονίζω ακόμη μια
φορά ότι θα πρέπει δυστυχώς, όποιος παρανομεί, να παίρνει το δρόμο
της Δικαιοσύνης
Από τι θα εξαρτηθεί εντέλει η επιτυχία του θεσμού;
Νομίζω ότι δεν αρκούν μόνο οι ρήξεις και οι συγκρούσεις στο
δημοτικό συμβούλιο, χρειάζεται να πείσεις κιόλας, με την βαρύτητα
των νομικών επιχειρημάτων που διαθέτεις. Είμαστε ευτυχείς που
έχουμε τον κ. Καμίνη δήμαρχο διότι έχει περάσει από τον Συνήγορο
του Πολίτη, γνωρίζει πως λειτουργεί ένας τέτοιος θεσμός και
αισιοδοξούμε ότι θα υιοθετήσει την ανεξάρτητη εισήγηση του
«ΣτΔ».
Εκεί θα εκθέτουμε τα προβλήματα που έχουμε αντιμετωπίσει και
ενδεχομένως, αν κρίνει το δημοτικό συμβούλιο, να υπάρξουν και
σχετικές αποφάσεις. Για να είμαστε ρεαλιστές, βέβαια, οι πολίτες
πρέπει να ξέρουν ότι ο «ΣτΔ» δεν εκπροσωπεί τους ίδιους ή τις
επιχειρήσεις˙ συμπαρίσταται σ’ αυτούς. Είναι ανεξάρτητος και από
τον πολίτη αλλά και από τις υπηρεσίες του δήμου – διαμεσολαβεί όταν
υπάρχει πρόβλημα. Τέλος, να υπενθυμίσω ότι όταν βγει η σχετική
προκήρυξη (μέχρι τέλη Μαρτίου) και πληρώ τα κριτήρια, τότε θα βάλω
υποψηφιότητα.
