Η συντριπτική πλειοψηφία των νεαρών επιστημόνων επιδιώκουν τη
δημιουργία του επόμενου τεχνολογικού επιτεύγματος αιχμής, όπως «το
επόμενο iPad» και γενικότερα τους διαδόχους των σημερινών μοντέρνων
συσκευών.
Ωστόσο, ο Ουμάρ Σαΐφ, που αναγνωρίστηκε από το ΜΙΤ ως ένα από τα
κορυφαία μυαλά του πλανήτη στο χώρο της τεχνολογικής καινοτομίας,
κινείται σε άλλη κατεύθυνση: ο στόχος του είναι να προσφέρει
δικτύωση «τύπου Ίντερνετ» στα εκατομμύρια των φτωχών Πακιστανών που
δεν έχουν πρόσβαση στο Web- κάτι που ενδεχομένως να αλλάξει το
πρόσωπο της πολιτικής σκηνής της χώρας.
Η τεχνολογική έρευνα πάσχει στο Πακιστάν, μία χώρα που είναι
μάλλον γνωστή για τα προβλήματά της με τους ισλαμιστές τρομοκράτες.
Πέραν των εξτρεμιστών, το Πακιστάν έχει και άλλα προβλήματα: ένα
προβληματικό σύστημα δημόσιας εκπαίδευσης, μία οικονομία που
αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες και ενεργειακά προβλήματα. Η χώρα
έχει μείνει πίσω από τον «παραδοσιακό» της «αντίπαλο», τη γειτονική
Ινδία, σε πολλούς τομείς.
Το πρόγραμμα του Σαΐφ δεν επικεντρώνεται στο κυνήγι μεγάλων
τεχνολογικών επιτευγμάτων: στόχος είναι οι απλοί πολίτες (που πολύ
συχνά δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε βασικότατα αγαθά, όπως
φαγητό και καθαρό νερό) να αποκτήσουν τη δυνατότητα να
χρησιμοποιήσουν με έναν διαφορετικό και αποδοτικότερο τρόπο κάτι το
οποίο οι περισσότεροι έχουν: ένα απλό κινητό τηλέφωνο με βασικές
δυνατότητες.
Καταλύτης για την έρευνα του Σαΐφ ήταν ο σεισμός του 2005 στο
πακιστανικό Κασμίρ, που προκάλεσε το θάνατο περίπου 80.000 ατόμων.
Ο Σαΐφ επέστρεφε τότε στη χώρα του, έχοντας αποκτήσει το Ph.D του
στις επιστήμες υπολογιστών από το πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ.
Ο 32χρονος επιστήμονας αντιλήφθηκε πως τα σωστικά συνεργεία
είχαν προβλήματα συντονισμού, οπότε δημιούργησε ένα πρόγραμμα που
έδινε τη δυνατότητα αποστολής ενός μηνύματος SMS σε χιλιάδες άτομα
ταυτόχρονα. Ο χρήστης αποστέλλει ένα μήνυμα σε έναν αριθμό για να
εγγραφεί στην υπηρεσία και στη συνέχεια μπορεί να στέλνει μηνύματα
σε όλους τους συνδρομητές της, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο ένα
είδος κοινωνικής δικτύωσης που παραπέμπει στα social media του
Ίντερνετ.
Η υπηρεσία αυτή άνθισε σε μία κερδοφόρα επιχείρηση, την SMS-all,
με 2.5 εκατομμύρια συνδρομητές, οι οποίοι έχουν αποστείλει σχεδόν 4
δισεκατομμύρια μηνύματα κειμένου. «Μπορείς να κάνεις αυτά που θα
έκανες στο Facebook και το Twitter» λέει χαρακτηριστικά ο Σαΐφ,
πλέον καθηγητής του Πανεπιστημίου Επιστημών Μάνατζμεντ της Λαχώρης.
Η εταιρεία χρεώνει ένα μικρό ποσό για κάθε μήνυμα και έχει
επεκταθεί στο Ιράκ και τη Νιγηρία, όπου συνεργάζεται με τοπικές
εταιρείες του χώρου των τηλεπικοινωνιών.
Σχεδόν 20 εκατομμύρια Πακιστανοί χρησιμοποιούν το Ίντερνετ-
περίπου το 11% του συνολικού πληθυσμού της χώρας (187 εκατομμύρια).
Αλλά οι χρήστες κινητών τηλεφώνων ανέρχονται στα 108
εκατομμύρια.
«Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να μεταφέρουμε αυτά που
υπάρχουν στο Ίντερνετ στις τηλεφωνικές γραμμές, μια και αυτές είναι
που χρησιμοποιούνται περισσότερο» λέει σχετικά ο Σαΐφ. Αντίστοιχες
τάσεις έχουν παρατηρηθεί και σε αφρικανικές χώρες, με τραπεζικές
υπηρεσίες και υπηρεσίες ενημέρωσης για τις τιμές των αγροτικών
προϊόντων.
Στο Πακιστάν, το SMS-all εξελίσσεται σε έναν παράγοντα που
μπορεί να επηρεάσει την πολιτική σκηνή: όπως η δύναμη των
κοινωνικών δικτύων κατέστησε δυνατές τις εξεγέρσεις στον αραβικό
κόσμο, έτσι και στο Πακιστάν- όπου το Ίντερνετ έχει πολύ μικρότερη
διείσδυση σε σχέση με χώρες όπως η Αίγυπτος- το 2008 χιλιάδες
δικηγόροι χρησιμοποίησαν το SMS-all για να βοηθήσουν στη διοργάνωση
των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας του 2008 κατά του τότε προέδρου Περβέζ
Μουσάραφ. Σήμερα, πολιτικά κόμματα χρησιμοποιούν την υπηρεσία- κάτι
που ενδέχεται να αποτελέσει σημαντική βοήθεια για πολλά μικρά
κόμματα, τα οποία θα μπορούν πλέον να αντιμετωπίσουν τα υπάρχοντα
δίκτυα των δύο μεγάλων. «Αν δεν έχουμε γραφεία σε κάθε χωριό του
Πακιστάν, τουλάχιστον έτσι τα μηνύματά μας μπορούν να φτάσουν σε
κάθε χωριό και μικρή πόλη της χώρας» είπε ο γενικός γραμματέας του
Τεχρίκ- ε- Ινσάφ (Κίνημα για τη Δικαιοσύνη).
Ο Σαΐφ δουλεύει ήδη σε άλλα προγράμματα που στοχεύουν στην
επίτευξη δύναμης δικτύωσης αντίστοιχης αυτής του Ίντερνετ μέσω
κινητών τηλεφώνων. Ένα από αυτά, που αναπτύσσεται σε συνεργασία με
το Carnegie Mellon University των ΗΠΑ, αποσκοπεί στη δημιουργία
ενός ιδιότυπου chat room για κινητά τηλέφωνα και ένα άλλο στοχεύει
στις περιοχές με αργό Ίντερνετ και επιτρέπει την «ένωση» των
συνδέσεων πολλαπλών χρηστών για την επίτευξη γρηγορότερων
downloads.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από BBC
