videogame
Ο Τόνι Μανιάτι ανησυχούσε περισσότερο για την εντύπωση που θα
προκαλούσε στους ανωτέρους του, παρά για τους κινδύνους της
εμπόλεμης ζώνης όταν απεστάλη το 1975 στο Ανατολικό Τιμόρ για να
καλύψει τον εμφύλιο πόλεμο. Πάνω από 35 χρόνια αργότερα, ο Μανιάτι
βλέπει ακριβώς τον ίδιο συνδυασμό ανυπομονησίας και απειρίας στη
νέα γενιά πολεμικών ανταποκριτών, στους οποίους διδάσκει από τη
θέση του στο University of Technology του Σίδνεϊ.
Ο Μανιάτι δεν αμφιβάλλει για τον ενθουσιασμό τους, αλλά για την
εκπαίδευσή τους. «Ξέρουν πώς να χρησιμοποιήσουν μία κάμερα και ένα
φορητό υπολογιστή, βασικά ξέρουν όλα τα πράγματα τα οποία ένας
δημοσιογράφος πρέπει να ξέρει. Αλλά μερικοί από τους φοιτητές μου
έφυγαν από το μεταπτυχιακό- ένας για την Αφρική και ένας για τη Σρι
Λάνκα- χωρίς καθόλου εκπαίδευση».
Όταν είδε τους δύο γιους του να παίζουν το επιτυχημένο fps
(first person shooter) Far Cry 2, του ήρθε μία ιδέα: η χρήση ενός
video game για την προετοιμασία των δημοσιογράφων που είναι να
βρεθούν σε εμπόλεμες ζώνες.
«Τους είδα να φτάνουν σε ένα σημείο όπου βρέθηκαν σε μπλόκο.
Σκέφτηκα ότι θύμιζε δημοσιογραφία. Βρίσκεσαι σε μία κατάσταση όπου
πρέπει να τα βγάλεις πέρα με το λέγειν σου. Το περιβάλλον ήταν
παρόμοιο. Μου ήρθε η ιδέα αντικατάστασης του όπλου με φωτογραφική
μηχανή, αλλά σκέφτηκα ότι θα έχει γίνει ήδη. Ήταν έκπληξη όταν
ανακάλυψα ότι δεν ίσχυε κάτι τέτοιο».
Ο Μανιάτι συνεργάστηκε με τον σκηνοθέτη Ρόμπερτ Κόνολι και τον
σχεδιαστή παιχνιδιών Μόργκαν Τζαφίτ. Η χρηματοδότηση προήλθε από
την Screen Australia και τη Screen South Wales και το αποτέλεσμα
ήταν το Warco.
Επί της παρούσης, η ομάδα επιδιώκει την ανάπτυξη δύο εκδόσεων
του παιχνιδιού: μίας για αυτούς που θέλουν μία πραγματική πρόκληση,
και μία για αυτούς που αποστρέφονται τη βία στα παιχνίδια του
είδους. Ωστόσο, θα υπάρχει και μία ειδική έκδοση εκπαίδευσης για
φοιτητές δημοσιογραφίας, freelancers και γενικότερα άτομα τα οποία
δεν μπορούν να λάβουν την πλήρη εκπαίδευση που θα λάμβανε ένας
ανταποκριτής ενός μεγάλου ειδησεογραφικού οργανισμού.
Το παιχνίδι λαμβάνει χώρα σε μία φανταστική χώρα της Αφρικής,
την Benouja. Υφίστανται όλοι οι κίνδυνοι που θα αντιμετώπιζε ένας
δημοσιογράφος, όπως ελεύθεροι σκοπευτές, αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί
μηχανισμοί, νάρκες, ενέδρες, ασθένειες, ενέδρες κλπ.
Σύμφωνα με την Επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων, περίπου 900
άνθρωποι που εργάζονταν για τη βιομηχανία των ΜΜΕ έχουν σκοτωθεί εν
ώρα καθήκοντος σε εμπόλεμες ζώνες από το 1992 μέχρι σήμερα. Η όλη
ιδέα της χρήσης ενός ηλεκτρονικού παιχνιδιού για εκπαίδευση
προβληματίζει κάποιους δημοσιογράφους.
«Νομίζω ότι αποσπά το ανθρώπινο στοιχείο από μία εμπόλεμη ζώνη»
λέει ο Άλαν Λιτλ, ένας από τους πιο έμπειρους ανταποκριτές του BBC.
«Οι εμπόλεμες ζώνες έχουν να κάνουν με ανθρώπους, όχι με
καταστάσεις, με ανθρώπινα όντα. Το ‘κλειδί’ για να καταλάβεις έναν
πόλεμο είναι να κατανοήσεις τους ανθρώπους, τα άτομα που τον
βιώνουν. Και σε αυτό το παιχνίδι δεν υπάρχουν αυτά τα άτομα. Και
δεν μου αρέσει αυτή η σύνδεση μεταξύ ενός video game και ενός
πραγματικού πολέμου».
Παρεμφερής είναι και η άποψη του Τζέημς Ρότζερς, του London
Metropolitan University και επίσης πρώην ανταποκριτή. «Όταν διδάσκω
επισημαίνω στους φοιτητές μου τους μεγάλους αριθμούς απωλειών. Τα
τελευταία 20 χρόνια, από τον πόλεμο στη Βοσνία και μετά, οι
δημοσιογράφοι στοχοποιούνται περισσότερο από ό,τι παλαιότερα, δεν
θεωρείται ότι χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας. Νομίζω ότι αυτό το
παιχνίδι όντως απεικονίζει καλά κάποιους από τους κινδύνους μίας
εμπόλεμης ζώνης, αλλά φοβάμαι ότι ίσως να τους δίνει μία αίγλη, και
αυτό δεν είναι καλό. Μπορώ να αντιληφθώ ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε
να βοηθήσει στην εκπαίδευση μίας γενιάς που έχει άνεση με τα
videogames, αλλά πιστεύω ότι πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία το
ενδεχόμενο να δοθεί μια τέτοια αίγλη στο αντικείμενο, καθώς οι
άνθρωποι σκοτώνονται στ’αλήθεια».
Ο Μανιάτι ωστόσο επιμένει στο εγχείρημα, επισημαίνοντας ότι εδώ
και 10-15 χρόνια τέτοιες μέθοδοι εκπαίδευσης χρησιμοποιούνται στο
στρατό και στην αστυνομία. «Δεν θα έλεγα ποτέ ότι αυτό το παιχνίδι
θα μπορούσε να αντικαταστήσει την κανονική εκπαίδευση εχθρικού
περιβάλλοντος, αλλά αν μπορούμε να σώσουμε τις ζωές μερικών
δημοσιογράφων, τότε πιστεύω ότι αξίζει τον κόπο».
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από BBC
