Η Ρωσία ξεκινά να «φιλτράρει» το Διαδίκτυο
Με αρκετές οργανώσεις να υποστηρίζουν ότι πρόκειται για το πρώτο
βήμα ιντερνετικής λογοκρισίας, τέθηκε σε ισχύ νόμος που επιτρέπει
το μπλοκάρισμα ιστοσελίδων με περιεχόμενο ακατάλληλο για ανήλικους.
Του Κώστα Δεληγιάννη
Ενεργοποιήθηκε στη Ρωσία το νομοσχέδιο που επιτρέπει στις κρατικές
αρχές να «κατεβάζουν» ιστοσελίδες ή να μπλοκάρουν την πρόσβαση σε
αυτές, στην περίπτωση που εντοπίσουν υλικό ακατάλληλο για παιδιά. Ο
νόμος, που προβλέπει ότι οι αρχές θα μπορούν να ενεργήσουν χωρίς να
χρειάζεται δικαστική απόφαση, υπερψηφίστηκε τον Ιούλιο από τη
ρωσική βουλή και υπογράφηκε και από τον πρόεδρο Πούτιν.
Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, στόχος είναι να προστατευθούν οι
ανήλικοι από επικίνδυνο υλικό που κυκλοφορεί στο web – όπως εικόνες
και βίντεο σεξουαλικής κακοποίησης και παιδικής πορνογραφίας,
«εγχειρίδια» για το πώς μπορεί κανείς να αυτοκτονήσει, ή
ιστοσελίδες που διαφημίζουν τη χρήση ναρκωτικών. Αν οι αρχές δεν
καταφέρουν να «κατεβάσουν» μιας ιστοσελίδα που φιλοξενεί τέτοιο
περιεχόμενο, τότε θα μπορούν να υποχρεώσουν τους παρόχους να
αποκλείσουν την πρόσβαση σε αυτή.
Όλα αυτά τα σάιτ θα καταγράφονται σε μία «μαύρη» λίστα, την ευθύνη
της οποίας θα έχει η Roskomnadzor, η ρωσική ρυθμιστική αρχή
τηλεπικοινωνιών. Η Roskomnadzor θα αναλάβει επίσης να ανανεώνει
καθημερινά τη λίστα με όποια νέα ακατάλληλα σάιτ εντοπίζονται.
Ωστόσο, πέραν από τη ρυθμιστική αρχή, κανένας άλλος δεν θα μπορεί
να μάθει ποιοι ιστότοποι είναι καταχωρισμένοι σε αυτό τον
κατάλογο.
Αυτός είναι ένας από τους λόγους που αρκετοί επικριτές του νόμου
υποστηρίζουν πως στην πραγματικότητα πρόκειται για μία
συγκεκαλυμμένη προσπάθεια του ρωσικού καθεστώτος να ελέγξει τη ροή
πληροφοριών που φτάνουν στους πολίτες μέσω του ίντερνετ. «Σίγουρα
υπάρχουν σάιτ που δεν θα πρέπει να είναι προσβάσιμα από ανήλικους,
νομίζω ότι το μπλοκάρισμα δεν θα αφορά μόνο τέτοιες περιπτώσεις»,
δήλωσε στο BBC ο Yuri Vdovin, αντιπρόεδρος της μη κυβερνητικής
οργάνωσης Citizens’ Watch.
«Η κυβέρνηση θα ξεκινήσει άμεσα να κλείνει και ιστότοπους που δεν
ήταν είναι αρεστοί – στην πραγματικότητα, νομίζω ότι κινδυνεύει
οποιαδήποτε ιστοσελίδα προάγει τη δημοκρατία. Νομίζω ότι πρόκειται
για μια επίθεση στην ελευθερία του λόγου στο διαδίκτυο».
Αυτό που ανησυχεί τον αντιπρόεδρο της Citizens’ Watch Vdovin είναι
ότι, για να «κατέβει» οποιοδήποτε σάιτ, το μόνο που θα χρειάζεται
είναι να επικαλεστεί η κυβέρνηση ότι περιέχει υλικό ακατάλληλο για
ανήλικους. «Την ίδια στιγμή, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για άλλα
σάιτ με εξίσου επικίνδυνο υλικό, όπως ιστοσελίδες φασιστικών
οργανώσεων», πρόσθεσε, «κάτι που δείχνει πως οι πραγματικές
προθέσεις της κυβέρνησης δεν είναι να προστατεύσει τους
χρήστες».
Εκτός πάντως από τις ΜΚΟ, για το νομοσχέδιο διαφωνούν επίσης οι
υπεύθυνοι μεγάλων ιντερνετικών υπηρεσιών, όπως της μηχανής
αναζήτησης Yandex και του ειδησεογραφικού πόρταλ Mail.ru, αλλά και
οι διαχειριστές της ρωσικής έκδοσης της Wikipedia.
H Wikipedia, μάλιστα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας τέθηκε oflline την
ημέρα ψήφισης του νόμου, επειδή «το νομοσχέδιο θα μπορούσε να
οδηγήσει στη γενικευμένη λογοκρισία του ίντερνετ στη χώρα,
αποκλείοντας την πρόσβαση ακόμη και στη ρωσική έκδοση της online
εγκυκλοπαίδειας».
Σε δηλώσεις του πριν από μία εβδομάδα, ο Ρώσος υπουργός
Τηλεπικοινωνιών Nikolai Nikiforov υποστήριξε πως αυτοί οι φόβοι
είναι υπερβολικοί. «Η κυβέρνηση δεν θέλει να λογοκρίνει το
διαδίκτυο. Για παράδειγμα, όσες πλατφόρμες λειτουργούν με κοινωνικά
υπεύθυνο τρόπο, όπως π.χ. το YouTube και το Facebook, θεωρώ πως
είναι εξαιρετικά απίθανο να μην δεχτούν να συμμορφωθούν στη
νομοθεσία της χώρας και επομένως να χρειαστεί να
μπλοκαριστούν».
Παράλληλα, γκάλοπ που διενεργήθηκε τον περασμένο Ιούλιο, έδειξε πως
η ρωσική κοινή γνώμη σε ποσοστό 62% συμφωνεί με το φιλτράρισμα του
ίντερνετ, ενώ μόλις το 16% δήλωσε αντίθετο στον νόμο».
