Τις τελευταίες δεκαετίες, τα έσοδα των ευρωπαϊκών ποδοσφαιρικών συλλόγων δέχθηκαν πολλαπλά πλήγματα, αν και για εκείνους των οποίων οι ιδιοκτήτες έχουν… βαθύτερες τσέπες, τα πράγματα ήταν πολύ καλύτερα. Και όμως, οι μέρες των βαθύπλουτων ιδιοκτητών που ξελασπώνουν συλλόγους φαντάζουν πλέον μετρημένες.
Ενας από τους πρώτους διδάξαντες του μοντέλου ιδιοκτήτης-ευεργέτης ήταν ο Ρομάν Αμπράμοβιτς, ο Ρώσος ολιγάρχης που ανέστησε την Τσέλσι. Μετά τη ρωσική εισβολή έθεσε την Τσέλσι υπό πώληση για να μην κατασχεθεί από το βρετανικό κράτος. Πλέον το μέλλον του συλλόγου είναι άδηλο, αλλά η αποχώρηση του Αμπράμοβιτς ίσως έχει ευρύτερες συνέπειες: τι μπορεί να σημάνει για το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο το τέλος της χρηματοδότησης από ολιγάρχες;
Η απόκτηση της Τσέλσι από τον Ρώσο μεγιστάνα, το 2003, τόνωσε το ποδόσφαιρο στην Ευρώπη. Πριν από την έλευσή του στο Στάμφορντ Μπριτζ, τα έσοδα των συλλόγων είχαν τρεις πηγές: τηλεοπτικά δικαιώματα, εισιτήρια και εμπορικές συμφωνίες. Ο Αμπράμοβιτς προσέθεσε τέταρτη πηγή, προσφέροντας υπό μορφήν δανείου 2 δισ. δολάρια από την προσωπική του περιουσία. Αυτό επέτρεψε τεράστιες δαπάνες και οδήγησε στην κατάκτηση 21 τροπαίων, μεταξύ τους και δύο Τσάμπιονς Λιγκ. Επιπλέον, ενθάρρυνε και άλλους να ξοδέψουν για να ανταγωνιστούν την Τσέλσι.
Μια σειρά συλλόγων, από την Πόρτσμουθ μέχρι την Μπαρτσελόνα, ξόδεψαν πέρα από τις δυνατότητές τους τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Το μοντέλο της Τσέλσι βρήκε πολλούς μιμητές: η Μάντσεστερ Σίτι αγοράστηκε από τον σεΐχη Μανσούρ, η Παρί Σεν Ζερμέν από τη βασιλική οικογένεια του Κατάρ κ.λπ. και προσφάτως σαουδαραβικό κρατικό ταμείο πήρε τη Νιούκαστλ.
Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις στρέφονται πλέον όλο και περισσότερο σε αμερικανικά επενδυτικά funds με αυστηρότερο μάνατζμεντ.
Τα πράγματα όμως άλλαξαν. Η αξία των τηλεοπτικών δικαιωμάτων έπαψε να μεγαλώνει και σε πολλές χώρες έπεσε. Τα lockdowns επέφεραν σημαντική μείωση στα έσοδα εισιτηρίων και χορηγιών. Παράλληλα αυξάνεται ο έλεγχος του… πόθεν έσχες των επενδυτών και ιδιοκτητών. Τώρα που ο Αμπράμοβιτς υποχρεώθηκε να αποχωρήσει από την Τσέλσι, οι σύλλογοι έχουν κάθε λόγο να είναι πιο προσεκτικοί με τους χρηματοδότες τους που συνδέονται με αμφιλεγόμενα καθεστώτα.
Ταυτόχρονα, για τους δυνητικούς αγοραστές ομάδων, οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι παύουν να είναι ασφαλή σημεία αποθήκευσης του πλούτου τους.
Ηδη οι ευρωπαϊκές δυνάμεις στρέφονται όλο και περισσότερο σε αμερικανικά επενδυτικά funds. Από την αρχή της πανδημίας τέτοιες εταιρείες έχουν γίνει κύριοι μέτοχοι σε συλλόγους όπως η Μπέρνλι, η Ρόμα, η Βενέτσια, η Πάρμα και η Τουλούζ. Οι Αμερικανοί θεωρούν τους ευρωπαϊκούς συλλόγους υποτιμημένους έναντι των αμερικανικών στα εκεί δημοφιλή σπορ, και εάν έχουν πιο επαγγελματική διαχείριση θα αποφέρουν μεγαλύτερα κέρδη. Πράγμα που σημαίνει αυστηρότερο μάνατζμεντ, σε αντίθεση με ό,τι έκαναν ιδιοκτήτες τύπου Αμπράμοβιτς.
Αλλη πιθανή συνέπεια μπορεί να είναι η πίεση για αναμόρφωση του ποδοσφαιρικού καλανταρίου, ενώ οι σύλλογοι που δεν έχουν βαθύπλουτους ιδιοκτήτες όπως οι Ρεάλ, Μπαρτσελόνα και Γιουβέντους μπορεί να συνεχίσουν να πιέζουν για μια ανεξάρτητη λίγκα.
Οσο για την Τσέλσι, η μοίρα της εξαρτάται από τον νέο της ιδιοκτήτη. Δυνητικοί αγοραστές υπάρχουν, αλλά ένα πράγμα είναι πλέον σίγουρο: Η εποχή των ολιγαρχών επενδυτών τελείωσε και μαζί τους οι ανεξέλεγκτες δαπάνες.
