Πριν από δύο χρόνια, πολλοί νέοι Κινέζοι υποστήριζαν ότι η χώρα τους είχε βαθμολογηθεί με «Α» στον έλεγχο της πανδημίας, καλώντας τον υπόλοιπο κόσμο να «αντιγράψει την Κίνα». Σήμερα, πολλοί πιστεύουν ότι ανήκουν στην πιο άτυχη γενιά μετά τη δεκαετία του 1980, καθώς η πολιτική της «μηδενικής ανοχής» στην COVID που ακολουθεί επίμονα το Πεκίνο κλονίζει την κινεζική κοινωνία.
«Δεν αντέχω στη σκέψη ότι θα πρέπει να πεθάνω σε αυτό το μέρος. Μου αρέσουν τα παιδιά, αλλά δεν θέλω να αποκτήσω, αφού δεν θα μπορώ να τα προστατεύσω, όπως φάνηκε με την κρατική αυθαιρεσία και τις εισβολές σε σπίτια πολιτών», λέει η 19χρονη Τσενγκ Σινιού, συγγραφέας στην πόλη Τσενγκντού της νότιας Κίνας. Η Τσενγκ είναι μέρος της νέας τάσης «φιλοσοφία της φυγής», η οποία καλεί σε φυγή από την Κίνα σε αναζήτηση καλύτερου μέλλοντος στο εξωτερικό. Η Τσενγκ και εκατομμύρια συνομήλικοί της προώθησαν βίντεο, στο οποίο νέος άνθρωπος αντιδρά στην απειλή αστυνομικών ότι η οικογένειά του θα τιμωρηθεί για τρεις γενιές, εφόσον συνεχίσουν να αρνούνται τη μεταγωγή τους σε κέντρο καραντίνας. Ο νεαρός ακούγεται να λέει: «Γι’ αυτό εμείς θα είμαστε η τελευταία γενιά». Παρότι το βίντεο αφαιρέθηκε, πολλοί νέοι ταυτίζονται με την οργή αυτή, δηλώνοντας ότι δεν σχεδιάζουν να δημιουργήσουν οικογένεια.
Η φιλοσοφία της φυγής και η «τελευταία γενιά» έχουν γίνει συνθήματα συσπείρωσης για πολλούς Κινέζους, οι οποίοι έχουν απελπισθεί με τη χώρα και το μέλλον τους. Υφιστάμενοι αυστηρή λογοκρισία και πολιτική καταπίεση σε κάθε στιγμή της ζωής τους, πολλοί νέοι σκέφτονται να μεταναστεύσουν, ενώ άλλοι επιλέγουν να μείνουν άτεκνοι, ως μορφή παθητικής διαμαρτυρίας.
Η γενιά αυτή ενηλικιώθηκε καθώς η Κίνα αναδεικνυόταν στη δεύτερη οικονομία του κόσμου, ενώ πριν από λίγα μόλις χρόνια ενεργούσαν ευχαρίστως στο Διαδίκτυο ως «τρολ» του καθεστώτος, επιτιθέμενοι σε επικριτές του Πεκίνου. Κάποιες φορές εξέφραζαν παράπονα για τους εξοντωτικούς εργασιακούς ρυθμούς τους και την αδυναμία κοινωνικής ανέλιξης. Παρότι αμφέβαλλαν, όμως, για το προσωπικό τους μέλλον, παρέμεναν βέβαιοι για την επάνοδο του κινεζικού μεγαλείου, όπως δεσμεύθηκε άλλωστε και ο ηγέτης τους.
Την άνοιξη, ωστόσο, οι Κινέζοι συνειδητοποίησαν ότι η κυβέρνηση δεν θα τηρούσε τις υποσχέσεις της και ότι το κράτος είχε άλλες προσδοκίες από αυτούς. Νέα έρευνα σε 20.000 Κινέζους, στην πλειονότητά τους γυναίκες, ηλικίας 18 με 31 ετών, έδειξε ότι 75% δεν επιθυμεί να τεκνοποιήσει, παρά τα κίνητρα που προσφέρει το κράτος στις τρίτεκνες οικογένειες.
Εκατομμύρια νεαροί Κινέζοι, απηυδισμένοι από το καθεστώς, επιθυμούν να φύγουν στο εξωτερικό ενώ πολλοί, ως αντίδραση, επιλέγουν να μην κάνουν παιδιά.
Η Ντόρις Γιανγκ, νέα γυναίκα εργαζόμενη στη Σαγκάη, λέει ότι ουδέποτε σκόπευε να αποκτήσει παιδιά στην Κίνα. Ζώντας το σκληρό lockdown των τελευταίων δύο μηνών ενίσχυσε την πεποίθησή της αυτή. «Ακόμη και οι ενήλικοι νιώθουν κατάθλιψη και απελπισία και ας μη μιλήσω για τα παιδιά», τονίζει η Γιανγκ, η οποία σχεδιάζει να μεταναστεύσει σε χώρα του εξωτερικού, προκειμένου να ζήσει με αξιοπρέπεια.
Για την κινεζική νεολαία, ο ασφυκτικός κοινωνικός έλεγχος είναι εξίσου καταθλιπτικός. Φοιτητές στην πόλη Τσανκτσούν της επαρχίας Τζιλίν στη βορειοανατολική Κίνα εξέφρασαν παράπονα σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης επειδή δεν είχαν τη δυνατότητα να κάνουν ντους στα δημόσια λουτρά για τις περισσότερες από 40 ημέρες που διήρκεσε η απαγόρευση κυκλοφορίας στην πόλη. Το Πανεπιστήμιο Τονγκτζί της Σαγκάης, γνωστό για τις σχολές μηχανικών και αρχιτεκτόνων, εξέδωσε οδηγίες ακριβείας για την εφαρμογή προτεραιότητας στη χρήση τουαλέτας και λουτρών.
Tα κουμπιά
Οι φοιτητές έπρεπε να πατούν το κουμπί «αρχή» όταν εγκατέλειπαν το δωμάτιό τους με προορισμό την τουαλέτα και να πατούν το κουμπί «στοπ» μόλις επέστρεφαν στο δωμάτιο, προκειμένου να αποφευχθεί κάθε συνάντηση στον διάδρομο. Κάθε «επίσκεψη» στην τουαλέτα έπρεπε να έχει διάρκεια μέχρι 10 λεπτών. Μετά το πέρας 8λέπτου, οι επόμενοι στην ψηφιακή σειρά έχουν τη δυνατότητα να στείλουν ψηφιακές ειδοποιήσεις στον αργοπορούντα, ενώ μετά το 10λεπτο, ο καθυστερημένος οφείλει να δώσει εξηγήσεις στους υπόλοιπους χρήστες της εφαρμογής.
Είναι αδύνατο να υπολογίσουμε με ακρίβεια πόσοι νέοι Κινέζοι έχουν απογοητευθεί από τη σιδηρά πυγμή της κυβέρνησης στα πρόσφατα lockdowns, που επηρέασαν εκατοντάδες εκατομμύρια πολίτες. Το Πεκίνο ελέγχει απόλυτα κάθε προπαγανδιστικό μέσο, όπως το Ιντερνετ, τα σχολικά εγχειρίδια, τα σχολεία και οι εκδόσεις. Η αυξανόμενη οργή που εκφράζεται μέσω Διαδικτύου και σελίδων κοινωνικής δικτύωσης δεν αφήνει χώρο για καμία αμφιβολία και αποδεικνύει ότι οι πολίτες ακόμη και των πλέον καταπιεστικών καθεστώτων πάντα βρίσκουν τρόπους να ξεφύγουν από τον έλεγχο. Στο μυθιστόρημα «1984», ο Ουίνστον κρατάει ημερολόγιο. Στην «Αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι», ο Τομάς και η Τερέζα μετακομίζουν στην ύπαιθρο.
«Οταν συνειδητοποιείς ότι ως πολίτης δεν έχεις καμία απολύτως δυνατότητα να αντισταθείς στην αυθαιρεσία του κρατικού μηχανισμού, η μόνη διέξοδος που σου μένει είναι η φυγή», λέει η κ. Ουάνγκ από τη Σαγκάη.
