Τα σχολεία διδάσκουν πατριωτικά μαθήματα και δίνουν οδηγίες στους μαθητές πώς να συναρμολογούν τουφέκια. Τα σχολικά βιβλία γράφονται ξανά, δίνοντας τη ρωσική οπτική της Ιστορίας. Οι κρατικές κατασκηνώσεις είναι γεμάτες με παιδιά από τις κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας.
Αυτές, πλέον, είναι οικείες εικόνες στη Λευκορωσία, μια αυταρχική χώρα 9,4 εκατομμυρίων κατοίκων που γειτονεύει με τη Ρωσία, την Ουκρανία και με τα μέλη του ΝΑΤΟ Πολωνία, Λιθουανία και Λετονία. Η Λευκορωσία εκτελεί όλο και πιο συχνά τις διαταγές του Βλαντιμίρ Πούτιν σε κοινωνικό, στρατιωτικό και οικονομικό επίπεδο.
Η πιο πρόσφατη εκδήλωση πίστης της Λευκορωσίας στη Μόσχα είναι η απόφασή της να φιλοξενήσει τακτικά πυρηνικά όπλα στο έδαφός της, καθώς και να εξοπλίσει τα βομβαρδιστικά της με πυρηνικά όπλα.
«Η κυριαρχία της Λευκορωσίας εξατμίζεται πολύ γρήγορα», δήλωσε ο Πάβελ Σλούκιν, πρώην διπλωμάτης της Λευκορωσίας, ο οποίος τώρα είναι συνεργάτης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.
Δεν ήταν πάντα έτσι. Καθ’ όλη τη διάρκεια της μεταψυχροπολεμικής εποχής, ο αυταρχικός ηγέτης της χώρας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, έπαιξε ένα έξυπνο παιχνίδι, δηλώνοντας πίστη στη Μόσχα από τη μία και προσεγγίζοντας τη Δύση ώστε να εξασφαλίζει οικονομική βοήθεια από την άλλη.
Αυτή η κατάσταση άρχισε να αλλάζει από το 2014, μετά την κατάληψη της Κριμαίας από τη Ρωσία, όταν ο Λουκασένκο άρχισε να φοβάται πως η Λευκορωσία θα μπορούσε να απειληθεί από τον Ρώσο γείτονά της. Ο Πούτιν ενίσχυσε αυτούς τους φόβους μιλώντας ανοιχτά για μια πολιτική ένωση των δύο κρατών.
Το 2020, καθώς ο Λουκασένκο κατέστειλε εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές υπέρ της δημοκρατίας, ο Πούτιν παρείχε μια οικονομική σανίδα σωτηρίας και μια σιωπηρή διαβεβαίωση για βοήθεια σε θέματα ασφάλειας, αν αυτό καταστεί αναγκαίο.
Με τη Λευκορωσία ουσιαστικά εξαρτημένη από τη Ρωσία, ο Λουκασένκο έγινε βασικός εταίρος στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το μόνο που δεν έχει κάνει είναι να συνεισφέρει με δικά του στρατεύματα στον πόλεμο.
Ο Πάβελ Λατούσκα, πρώην Λευκορώσος διπλωμάτης και υπουργός, έχει δημοσιεύσει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η χώρα του είναι συνένοχη στον αναγκαστικό εκτοπισμό παιδιών από τα κατεχόμενα ρωσικά εδάφη της Ουκρανίας. Εισαγγελείς του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου εξέδωσαν τον Μάρτιο εντάλματα σύλληψης κατά του Πούτιν, κατηγορώντας τον για «παιδομάζωμα».
Την ίδια ώρα, τα πυρηνικά όπλα αποτελούν πηγή υπερηφάνειας για τον Λουκασένκο, ο οποίος πιστεύει ότι «θα του δώσουν τη δυνατότητα να παραμείνει στην εξουσία μέχρι τον θάνατό του», όπως δήλωσε ο Λατούσκα.
«Τώρα χτυπάμε τις καμπάνες για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων, η οποία εδραιώνει την παρουσία της Ρωσίας στη Λευκορωσία για πολλά χρόνια», δήλωσε η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, βασική ηγέτιδα της αντιπολίτευσης, η οποία πλέον είναι εξόριστη.
«Ακόμη και αν αλλάξει το καθεστώς, θα είναι δύσκολο να απαλλαγούμε από τους Ρώσους» τόνισε η Τιχανόφσκαγια, την ώρα που συμπληρώνονταν τρία χρόνια από την ημέρα που ο σύζυγός της, Σεργκέι Τικανόφσκι, συνελήφθη με κατασκευασμένες κατηγορίες επειδή έθεσε υποψηφιότητα απέναντι στον Λουκασένκο. Τον Δεκέμβριο του 2021 καταδικάστηκε σε 18 χρόνια φυλάκισης.
Μια οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Viasna, έχει καταμετρήσει 1.495 πολιτικούς κρατούμενους, συμπεριλαμβανομένου του ιδρυτή της, Αλες Μπιαλίτσκι, στις φυλακές της Λευκορωσίας. Ο Μπιαλιάτσκι, ο οποίος πέρυσι κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης, τον περασμένο μήνα καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκιση για χρηματοδότηση «ενεργειών που παραβιάζουν κατάφωρα τη δημόσια τάξη».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ενωση επέβαλαν κυρώσεις στο Μινσκ για τις διαδηλώσεις του 2020 αρχικώς και ακολούθησε δεύτερος γύρος κυρώσεων όταν ο Λουκασένκο ανάγκασε εμπορικό αεροσκάφος να προσγειωθεί στο Μινσκ επειδή μετέφερε έναν αντιφρονούντα μπλόγκερ. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ενωση -ακόμη και τότε ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Λευκορωσίας- επέβαλε τις πιο αυστηρές κυρώσεις στην ιστορία της χώρας.
Σε πρόσφατο συνέδριο στη Σλοβακία, ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, αποκάλεσε τη Λευκορωσία «υποτελές κράτος», αλλά δήλωσε πως η Ευρώπη φέρει μέρος της ευθύνης.
«Τον φέραμε σε σημείο να παγιδευτεί στα χέρια των Ρώσων», είπε ο Μακρόν για τον Λουκασένκο, τονίζοντας ότι οι δυτικοί ηγέτες πρέπει να του προσφέρουν μια «στρατηγική εξόδου».
Ο Μακρόν, που επικρίθηκε για φερόμενα σχόλια συμπάθειας προς τον Πούτιν αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δέχθηκε σκληρή κριτική από Λευκορώσους αντιφρονούντες.
Η Τιχανόφσκαγια θεωρεί πως κάποιοι δυτικοί ηγέτες «προσπαθούν να ξεπλύνουν τον Λουκασένκο» δικαιολογώντας τον ότι δεν συμμετείχε στην εισβολή.
«Το βασικό μέλημα του Λουκασένκο δεν ήταν εξαρχής να αντισταθεί στον Πούτιν, αλλά να προλάβει τις αντιδράσεις για έναν πόλεμο ο οποίος παραμένει αντιδημοφιλής στη Λευκορωσία», αναφέρει.
Εάν υπάρξει άλλη μια μεγάλη εξέγερση, θα αναγκαστεί να απευθυνθεί στη Μόσχα για βοήθεια. Και αυτό, σύμφωνα με τον Λατούσκα, θα μπορούσε να είναι το τελικό βήμα προς τον απώτερο στόχο του Πούτιν: «Να απορροφήσει τη Λευκορωσία».
