Tόμας Φρίντμαν: Οι δυο ανησυχίες των Αμερικανών αξιωματούχων για το Ισραήλ και τη Χαμάς

Tόμας Φρίντμαν: Οι δυο ανησυχίες των Αμερικανών αξιωματούχων για το Ισραήλ και τη Χαμάς

Το Ισραήλ δεν μπορεί να φύγει από τη Γάζα και να διατηρήσει τη δυτική υποστήριξη χωρίς έναν αξιόπιστο Παλαιστίνιο εταίρο που θα κυβερνήσει εκεί

5' 26" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Αν πάτε αρκετά πίσω μπορείτε να δείτε ακριβώς τι οδηγεί την γεωπολιτική σήμερα: Η Ουκρανία προσπαθεί να ενταχθεί στη Δύση. Το Ισραήλ προσπαθεί να δημιουργήσει μια νέα Μέση Ανατολή. Και η Ρωσία και το Ιράν έχουν συνεργαστεί για να προσπαθήσουν να εμποδίσουν και τα δύο.

Δυστυχώς, ο νέος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, ο Μάικ Τζόνσον, είναι είτε πολύ άπειρος είτε πολύ ιδεοληπτικός (ή και τα δύο) για να το δει αυτό (ή για να ενδιαφερθεί). Προωθεί έναν προϋπολογισμό που θα βοηθήσει το Ισραήλ να αμυνθεί καλύτερα, αλλά θα στερήσει από την Ουκρανία την απαραίτητη οικονομική και στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ για να αποκρούσει την επίθεση της Ρωσίας. Συνδέει επίσης, την έγκριση της βοήθειας με φορολογικά ζητήματα. 

Ευτυχώς που ο Τζόνσον δεν ήταν επικεφαλής της Βουλής κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου- αυτός και άλλοι ομογάλακτοι του μπορεί να πίεζαν για τη χρηματοδότηση του πολέμου κατά των Γερμανών στην Ευρώπη, αλλά όχι κατά των Ιαπώνων στον Ειρηνικό. Ισως να συμφωνούσαν σε βοήθεια για τους συμμάχους μόνο αν ο πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούσβελτ καταργούσε εντελώς την φορολογική υπηρεσία.

Αυτή ΕΙΝΑΙ μια μεγάλη στιγμή – συγκρίσιμη με το 1945 ή το 1989.

Αν η Ουκρανία καταφέρει να ξεφύγει από τον στραγγαλισμό της Ρωσίας και τελικά ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ενωση – με τον τρομερό στρατό της, τις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και την τεχνολογική της υπεροχή – θα είναι μια γιγαντιαία ώθηση για την Ευρώπη. Και αν το Ισραήλ προωθήσει την λύση δύο κρατών με την Παλαιστινιακή Αρχή και ανοίξει ο δρόμος για την εξομάλυνση με την Σαουδική Αραβία – θα ήταν μια τεράστια ώθηση για μια νέα, πιο πλουραλιστική Μέση Ανατολή.

Αν αυτές οι τεκτονικές αλλαγές μπορούν να συμβούν, ο μεταψυχροπολεμικός κόσμος έχει πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να αντιμετωπίσει άλλες παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή.

Δεν χρειάζεται να μιλάτε αραβικά, εβραϊκά, περσικά, ρωσικά ή ουκρανικά για να καταλάβετε ότι η υποστηριζόμενη από το Ιράν, Χαμάς, ξεκίνησε τον πόλεμο για να εμποδίσει την ομαλοποίηση της σχέσης Σαουδικής Αραβίας – Ισραήλ και ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν εξαπέλυσε τον πόλεμό για να εμποδίσει την Ουκρανία να ενταχθεί στην Ευρώπη. 

Η Ρωσία υπό τον Πούτιν και το Ιράν υπό τον ανώτατο ηγέτη του, τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, έχουν πολλά κοινά, υποστήριξε ο ειδικός σε θέματα Ρωσίας Λέον Αρον, συγγραφέας του βιβλίου «Riding the Tiger: Vladimir Putin’s Russia and the Uses of War». «Και οι δύο δεν έχουν τίποτα άλλο να προσφέρουν στους λαούς τους εκτός από πολέμους που τους επιτρέπουν να παραμείνουν στην εξουσία κρατώντας τις χώρες τους είτε μόνιμα σε εμπόλεμη κατάσταση είτε προετοιμασμένες για πόλεμο», μου είπε.

Και οι δύο ηγέτες στοχεύουν σε άλλες χώρες των οποίων οι φιλοδοξίες βρίσκονται στον αντίποδα της ταυτότητας που έχουν δώσει στα κράτη τους. «Η Ουκρανία αποδεικνύει ότι μπορεί να υπάρξει μια σλαβική, ορθόδοξη χώρα, κοντά στη Ρωσία εθνοτικά – αλλά ελεύθερη, δημοκρατική και ακμάζουσα, με δυτικό πολιτικό και οικονομικό προσανατολισμό», είπε ο Άρον.

Εν τω μεταξύ, η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του εβραϊκού κράτους και της Σαουδικής Αραβίας, της γενέτειρας του Ισλάμ, είναι πολύ πιθανό να ανοίξει το δρόμο για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και της πολυπληθέστερης μουσουλμανικής χώρας στον κόσμο, της Ινδονησίας, καθώς και της Μαλαισίας και ίσως αργότερα του Πακιστάν. Θα αποδείκνυε ότι οι Εβραίοι και οι Μουσουλμάνοι δεν είναι προορισμένοι να βρίσκονται για πάντα σε σύγκρουση και μπορούν να αναβιώσουν τις συχνά αρμονικές σχέσεις που απολάμβαναν οι κοινότητές τους σε μεγάλο μέρος της ιστορίας πριν από την παλαιστινιακή σύγκρουση.

Όπως είπα, τίποτα δεν θα απομόνωνε περισσότερο το Ιράν.

Και η Χαμάς γνώριζε ότι αν το Ισραήλ ήταν σε θέση να εξομαλύνει τις σχέσεις του με τη Σαουδική Αραβία με όρους που θα ικανοποιούσαν την πιο μετριοπαθή Παλαιστινιακή Αρχή στη Δυτική Όχθη, το μοντέλο της στη Γάζα θα είχε απομονωθεί εντελώς. Ετσι, η Χαμάς ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο γνωρίζοντας ότι θα έφερνε θάνατο και καταστροφή όχι μόνο σε πολλούς Ισραηλινούς αλλά και σε πολύ περισσότερους αθώους πολίτες της. Το Ιράν το γνώριζε.

Όλα αυτά δημιούργησαν μια τεράστια ευκαιρία για τον Πούτιν. Υποδέχτηκε μια αντιπροσωπεία της Χαμάς στη Μόσχα την περασμένη εβδομάδα και έχει μια συνεχιζόμενη σχέση με το Ιράν. Η Τεχεράνη προμηθεύει τον Πούτιν με drone και πυραύλους, με αντάλλαγμα προηγμένα αεροσκάφη και ενδεχομένως αντιαεροπορικό εξοπλισμό.

Είναι μια κατάσταση «win-win-win» για τον Πούτιν. Βοηθώντας το Ιράν να τροφοδοτήσει έναν πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και των πληρεξουσίων του στη Μέση Ανατολή, ο Πούτιν γνωρίζει ότι αναγκάζει τις ΗΠΑ να στείλουν περισσότερο πολεμικό υλικό στο Ισραήλ αντί για την Ουκρανία. Και αν αυτή η ροή όπλων προς το Κίεβο διακοπεί στη συνέχεια από τους Ρεπουμπλικανούς της Βουλής, το μόνο που χρειάζεται να κάνει ο Πούτιν είναι να μετράει τις μέρες μέχρι να επανεκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ και η Ουκρανία να γίνει δική του – ή μάλλον έτσι υποθέτει.

Ενώ οι Ρεπουμπλικανοί παίζουν επικίνδυνα παιχνίδια με τη στρατιωτική και την οικονομική βοήθεια, ιδού τα δύο πράγματα για τα οποία οι Αμερικανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι μου λένε ότι τους ανησυχούν: Πιστεύουν ότι οι Ισραηλινοί θέλουν να καταλάβουν μόνο την πόλη της Γάζας, όπου βρίσκεται ο πυρήνας της στρατιωτικής υποδομής της Χαμάς, και στη συνέχεια να την χρησιμοποιήσουν ως ορμητήριο για πιο τακτικές επιθέσεις κατά της ηγεσίας της, χωρίς να καταλάβουν ολόκληρη την Γάζα. Αλλά η στρατιωτική προέλαση του Ισραήλ αντιμετωπίζει ήδη μια κοινή πρόκληση του «αστικού πολέμου»: Καθυστερείς στα σοκάκια και στη συνέχεια καλείς την αεροπορική δύναμη να χτυπήσει τον εχθρό και όποιον άλλο βρίσκεται κοντά, οδηγώντας σε σημαντικές απώλειες αμάχων. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να αγνοήσουν ή να υπερασπιστούν αυτή τη στρατηγική για πολύ ακόμα, όπως αναφέρουν αξιωματούχοι τους.

Δεύτερον, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να βλέπουν μια τεράστια τρύπα στην καρδιά της στρατηγικής του Ισραήλ: Ποιος θα κυβερνήσει τη Γάζα εάν και όταν εκδιωχθεί η Χαμάς; Η μόνη πιθανή πιθανότητα είναι η Παλαιστινιακή Αρχή στη Ραμάλα, στη Δυτική Όχθη. Αλλά ο μόνος τρόπος για να αναλάβουν οι εν λόγω Παλαιστίνιοι ηγέτες αυτόν τον ρόλο είναι αν το Ισραήλ προωθήσει μια λύση δύο κρατών. Αλλά η σημερινή κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι αφοσιωμένη στην προσάρτηση της Δυτικής Όχθης.

Φαίνεται λοιπόν ότι ο στρατός του Ισραήλ επιδιώκει να καταλάβει τη Γάζα για να την παραδώσει τελικά στην Παλαιστινιακή Αρχή – την ίδια ώρα ακροδεξιοί πολιτικοί και έποικοι προσπαθούν να απονομιμοποιήσουν αυτή την αρχή και να διώξουν τους Παλαιστίνιους από τη Δυτική Όχθη. Πρόκειται για μια στρατηγική αντίφαση. Το Ισραήλ χρειάζεται στην πραγματικότητα μια ειρηνευτική διαδικασία σε καιρό πολέμου με την Παλαιστινιακή Αρχή.

Η ψυχρή και σκληρή αλήθεια είναι η εξής: Το Ισραήλ δεν μπορεί να φύγει από τη Γάζα και να διατηρήσει τη δυτική υποστήριξη χωρίς έναν αξιόπιστο Παλαιστίνιο εταίρο που θα κυβερνήσει εκεί.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT