Η κατάργηση με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου ( ΠΝΠ) του «αυτοδιοικήτου» στο ΚΕΘΕΑ, του τρόπου δηλαδή με τον οποίο εκλέγεται μέσα από γενική συνέλευση η διοίκησή του εδώ και 36 χρόνια, ήταν μια πολιτική κίνηση της κυβέρνησης αναιτιολόγητη, αυθαίρετη και αυταρχική. Το υπουργείο Υγείας ισχυρίζεται ότι, διορίζοντας τον πρόεδρο και τα μέλη του Δ.Σ., εξασφαλίζεται ο έλεγχος της ετήσιας κρατικής χρηματοδότησης αυτού του φορέα. Τίποτα πιο αναληθές. Το ΚΕΘΕΑ δημοσίευε πάντα τα οικονομικά του στοιχεία, ελεγχόταν από ορκωτούς λογιστές και από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ). Και ποτέ δεν εμφάνισε εικόνα μη χρηστής διοίκησης ή οικονομικών ατασθαλιών. Σε αντίθεση με πολλούς άλλους φορείς του Δημοσίου που, παρά το ότι το κράτος διόριζε τις διοικήσεις τους, ήταν «μνημεία» κακοδιαχείρισης και διασπάθισης του δημόσιου χρήματος (χαρακτηριστική περίπτωση το πρώην ΚΕΕΛΠΝΟ).
Εχει σχεδόν ομολογηθεί από τον υπουργό Υγείας Β. Κικίλια ότι ο πραγματικός πολιτικός λόγος για την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) δεν ήταν άλλος από την απέχθεια του «Μαξίμου» προς το πρόσωπο της κ. Ξένης Δημητρίου, της πρώην εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, που είχε προταθεί για τη θέση του προέδρου του ΚΕΘΕΑ. Επειδή λοιπόν η κ. Δημητρίου ήταν «κόκκινο πανί», η κυβέρνηση δεν δίστασε να παρέμβει πραξικοπηματικά στην εσωτερική λειτουργία ενός κατά γενική ομολογία καταξιωμένου δημόσιου φορέα, προκειμένου να στείλει μήνυμα μηδενικής ανοχής προς τους «συνοδοιπόρους», ασφυκτικού κομματικού ελέγχου και ευνοιοκρατίας. Αυτό δεν είναι επιτελικό κράτος, είναι το γνωστό μισαλλόδοξο και πελατειακό κράτος των προηγούμενων δεκαετιών που ο κ. Μητσοτάκης υποτίθεται ότι θέλει να ξεχάσουμε.
Το χειρότερο όμως ήταν ο τρόπος με τον οποίο επιχειρηματολογήθηκε αυτή η παρέμβαση. Για να παρουσιαστεί ένα στοιχειωδώς πειστικό επιχείρημα, το υπουργείο Υγείας πέρασε απροκάλυπτα στον δημόσιο διασυρμό του ΚΕΘΕΑ. Εκ των υστέρων, ο υπουργός Υγείας εμφάνισε θριαμβευτικά, πρώτα στην τηλεόραση και μετά στη Βουλή, ένα πόρισμα εσωτερικού ελέγχου που παρήγγειλε η ίδια η διοίκηση του ΚΕΘΕΑ και συνέταξαν στελέχη του, που αφορούσε την προβληματική κατάσταση σε μία από τις 110 δομές του και μάλιστα στον δύσκολο χώρο των φυλακών, και το οποίο αναδείκνυε αντιδεοντολογικές και άξιες περαιτέρω διερεύνησης συμπεριφορές υπαλλήλων. Αυτό, μαζί με ένα πόρισμα του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που καταλήγει στις συνήθεις συστάσεις για την πιστή εφαρμογή του δημόσιου λογιστικού και βαθμολογεί με 2 (άριστα το 1) το ΚΕΘΕΑ, ήταν η «αιτιολογική βάση» του πραξικοπήματος. Στα «μανταλάκια» λοιπόν το ΚΕΘΕΑ, οι άνθρωποί του, όσοι πρόσφεραν για χρόνια άμισθα και ανιδιοτελώς στη διοίκησή του, μεταξύ των οποίων μεγάλες προσωπικότητες του πνευματικού κόσμου και του δημόσιου βίου (π.χ. Φατούρος, Πλωρίτης, Κούνδουρος, Βούλγαρης, Μουζέλης, Μαρκής, Νοταράς, Νέστωρ, Μεγαπάνου, Γιανναράς, Μπιτσάκης, Τσαλίκογλου, Ζέη, Παρασκευόπουλος, Αρβανίτης). Ολοι αυτοί μας λέει περίπου ο υπουργός ότι συντήρησαν ένα καθεστώς ασυδοσίας και ανομίας που ήρθε η Ν.Δ. να βάλει σε τάξη!
Αρκετά με την υποκρισία για τη δήθεν εξυγίανση του ΚΕΘΕΑ. «Καρφάκι δεν καίγεται» στην κυβέρνηση και στο υπουργείο Υγείας για το ΚΕΘΕΑ, για τους εργαζομένους του, για τους θεραπευομένους, για τις οικογένειές τους. Αυτοί ξέρουν πολύ καλά ότι το «αυτοδιοίκητο» ήταν στο DNA του ΚΕΘΕΑ, ήταν στοιχείο της θεραπευτικής του ταυτότητας, ήταν κρίσιμος όρος για να μπορεί να υποστηρίξει την ενεργό συμμετοχή των εξαρτημένων στην καθημερινότητα των θεραπευτικών κοινοτήτων και στη σκληρή προσπάθεια για την απεξάρτηση και την κοινωνική επανένταξη. Αυτό, και όχι κάποιο «συντεχνιακό κεκτημένο» υπερασπίζεται ο κόσμος του ΚΕΘΕΑ και μαζί του ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας και του πολιτικού συστήματος. Η σπίλωση ανθρώπων και διαδικασιών, η ανατροπή του διοικητικού μοντέλου στο ΚΕΘΕΑ δημιουργούν «ρωγμή» στη θεραπευτική σχέση που στηρίζεται στην εμπιστοσύνη, ακυρώνει δουλειά δεκαετιών, είναι συνταγή διάλυσης. Πού να καταλάβουν οι νεοσυντηρητικοί της Ν.Δ. ότι η επιβολή της εξουσιαστικής «κανονικότητας» παράγει κρίση, ματαίωση, ανασφάλεια και απόγνωση. Και ότι τα όποια προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται με απονομιμοποιημένες διοικήσεις.
Το ΚΕΘΕΑ είναι ένας σημαντικός «κρίκος» στην «αλυσίδα» των δημόσιων φορέων κατά των εξαρτήσεων. Η αποδόμηση και απαξίωσή του θα τους επηρεάσει όλους. Γιατί είναι προφανές ότι ο πολιτικός αυταρχισμός και το έλλειμμα δημοκρατίας δεν μπορεί να υπηρετήσει κανένα στρατηγικό σχεδιασμό και καμιά συνέργεια για το καλό του εξαρτημένου και ότι το μόνο που προοιωνίζεται είναι η συρρίκνωση του δημόσιου τομέα και το άνοιγμα στην αγορά. Μόνο που σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο η αντιμετώπιση των εξαρτήσεων είναι δημόσια υπόθεση.
* Βουλευτής και τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ.
