Ο συναισθηματισμός και η βραχυπρόθεσμη ιστορική οπτική (ιδιαίτερα από το 1940 και έπειτα) υπήρξαν βασικές πτυχές διαχείρισης της εξωτερικής πολιτικής από το ελληνικό πολιτικό σύστημα επί δεκαετίες. Η Ελλάδα μπήκε δειλά και με αρκετή ψυχολογική δυσκολία στην ευρωπαϊκή οικογένεια και, παρότι επωφελήθηκε σημαντικά από τη συμμετοχή στην Ε.Ε., υπήρξε πάντα αμφίθυμη έναντι του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Πολλά μπορεί να λεχθούν για τη συλλογική πολιτική ψυχολογία του μέσου ψηφοφόρου στην Ελλάδα από τη δεκαετία του ’70 και μετά, υπάρχει όμως ένα πολύ βασικό χαρακτηριστικό που παραμένει σταθερό: αυτού του μονίμως αδικημένου από τους ισχυρότερους. Η ευκολία με την οποία ο αντιαμερικανισμός διαδέχθηκε τον αντιγερμανισμό από το 2010 και μετά, αποτελεί ένα ενδεικτικό παράδειγμα αυτής της υφιστάμενης τάσης στην ελληνική κοινωνία.
Η «ώρα μηδέν» στα ελληνοτουρκικά έχει, δυστυχώς, επαναφέρει αυτό το σύνδρομο στην επιφάνεια. Αναζητούνται εξωτερικοί παράγοντες ενθάρρυνσης της τουρκικής επιθετικότητας, ένοχοι που «θωπεύουν» τον τουρκικό επεκτατισμό και, γενικά ένα ανθελληνικό «σύστημα». Αυτή η τάση φανερώνει το έτερο παθογόνο στοιχείο της συλλογικής αντιμετώπισης των εξωτερικών απειλών από το ελληνικό πολιτικό σύστημα και τους ψηφοφόρους: την ανάθεση των δύσκολων αποφάσεων σε τρίτους. Αυτή η παθητικό-επιθετική συμπεριφορά ουσιαστικά καθυστερεί την ανάληψη ευθυνών και τη στρατηγική προετοιμασία που κάθε κυρίαρχο κράτος με αυτοπεποίθηση οφείλει στους πολίτες που ζουν και αναπτύσσονται εντός των συνόρων του.
Η Τουρκία και όλη η περιοχή της Μέσης Ανατολής – Βόρειας Αφρικής αλλάζει με ραγδαία ταχύτητα. Η επιδείνωση, προτού υπάρξει οποιαδήποτε βελτίωση, είναι δεδομένη. Τι θα πρέπει να περιμένει η Ελλάδα από την Ευρώπη, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τους άλλους εταίρους της. Προφανώς, αλληλεγγύη και έμπρακτη στήριξη. Πέρα όμως από αυτό, η πραγματική δουλειά θα πρέπει να γίνει στο εσωτερικό. Εύκολα μπορεί να φανταστεί κάποιος ποια θα ήταν η τύχη του Ισραήλ αν αυτό αφηνόταν στην καλή θέληση Αμερικανών και Ευρωπαίων μετά το 1947. Η Ευρώπη είναι το φυσικό σπίτι της Ελληνικής Δημοκρατίας και πρέπει να είναι οργανικό μέρος της, συμμετέχοντας στις αποτυχίες και τις επιτυχίες της. Παράλληλα, η Ελλάδα είναι ένα κυρίαρχο κράτος, το οποίο πρέπει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις και να θωρακίσει την ασφάλειά της έναντι κάθε εξωτερικής απειλής, με όλα τα μέσα που μπορεί να διαθέσει και να αποκτήσει.
Οι δικαιολογίες τελείωσαν.
