Οι κύκλοι της αθηναϊκής ιστορίας μπορεί να φανερώνονται σε κάθε βήμα, ακόμη και όταν υποδεχόμαστε το καλό νέο της λειτουργίας μιας καινούργιας ξενοδοχειακής μονάδας δίπλα στην Ομόνοια. Το Grecotel Pallas Athena, νέος γείτονας στο Δημαρχιακό Μέγαρο, με θέα την πλατεία Κοτζιά, είναι η νέα επένδυση του Ομίλου Ν. Δασκαλαντωνάκη και το νέο boutique hotel, στην οδό Αθηνάς 65.
Κάθε φορά, όμως, που περνάω από αυτό το σημείο της Αθήνας θυμάμαι τη Mary Renault (1905-1983), την Αγγλίδα συγγραφέα, διάσημη για τα μυθιστορήματά της με θέμα την αρχαία Ελλάδα. Και τη θυμάμαι, γιατί σε αυτό το σημείο είχε μείνει η Mary Renault στη διάρκεια της δεύτερης επίσκεψής της στην Αθήνα (1962), όταν ήταν ήδη γνωστή για τα βιβλία της «Το τελευταίο κρασί» και «Ο βασιλιάς πρέπει να πεθάνει». Εκείνη τη χρονιά είχε κυκλοφορήσει η μεγάλη επιτυχία της «Ο ταύρος από τη θάλασσα». Και σε αυτό το σημείο της Αθήνας, δίπλα στο δημαρχείο, την εποχή που όλα άλλαζαν στην πρωτεύουσα –λίγο μετά το ’60– είχε ανοίξει ένα (ακόμη) νέο τουριστικό ξενοδοχείο, το «El Greco». Στην ίδια θέση όπου είναι τώρα το νέο boutique hotel (για την Αθήνα του 21ου αιώνα), υπήρχε το καινούργιο εκείνη την εποχή «El Greco» για την Αθήνα που γινόταν τουριστική πόλη.
Το θυμάμαι, με τη λερή, γαλάζια όψη του, φάντασμα του εαυτού του, ένα κτίριο μάλλον αδιάφορο, αλλά είχε την αύρα του «νέου», όταν, πριν από 52 χρόνια, κατέλυσε σε αυτό η Mary Renault. Εκτενείς περιγραφές υπάρχουν στη βιογραφία της από τον David Sweetman (1943-2002), ο οποίος με πολύ παραστατικό τρόπο μάς δίνει τις εντυπώσεις της εποχής.
Από την πρώτη της επίσκεψη στην Αθήνα (1954) έως τη δεύτερη (1962), η Mary Renault διαπιστώνει την αλλαγή προς το καλύτερο: «Οι αλλαγές ήταν εντυπωσιακές. Υπήρχε ένας γενικός αέρας δυναμισμού και επιχειρηματικότητας, με τον κόσμο πολύ καλύτερα ντυμένο και με τα καταστήματα και τους πάγκους γεμάτους εμπορεύματα». Από το ’54 έως το ’62, η Ελλάδα άλλαξε, όπως και οι περισσότερες χώρες, με πιο εντυπωσιακές τις αλλαγές στη χώρα μας και στην Ιταλία, που έτρεχαν σε ράλι ανάπτυξης.
Το «El Greco» της οδού Αθηνάς, ξεχασμένο σήμερα, ήταν τότε ένα από τα πάμπολλα καινούργια ξενοδοχεία της πρωτεύουσας. Μετά τα μεγάλα και πολυτελή (η νέα «Μεγάλη Βρεταννία» είχε ανοίξει πρόσφατα, όπως και το «King’s Palace», Πανεπιστημίου και Κριεζώτου, και λίγο πιο πριν το «Ατενέ Παλάς» στη Σταδίου), ένας ολόκληρος γαλαξίας μικρότερων ξενοδοχείων πύκνωνε χρόνο με τον χρόνο την υποδομή της Αθήνας. Οι τουρίστες ήταν και οι ίδιοι ένα αξιοθέατο για τους Αθηναίους.
Η Mary Renault είχε δειπνήσει στην τραπεζαρία του «El Greco» παρέα με Βρετανούς συγγραφείς, όπως ο Robert Liddell (1908-1992). Καθώς είχε ενηλικωθεί στην Αγγλία του Μεσοπολέμου, δεν ήξερε αν έπρεπε να κατέβει με μακρύ φόρεμα για το δείπνο, αλλά τελικά προτίμησε μια μεταξωτή φούστα στα μπλε και πράσινα χρώματα του παγωνιού. Οι αθηναϊκές της εμπειρίες ήταν καταλυτικές. Με ξεναγό τον Kimon Friar, γνωρίζει τα μουσεία και την ξένη παροικία, στοχάζεται πάνω στα βλέμματα των Ελλήνων, σχεδιάζει τα επόμενα βιβλία της. Γι’ αυτό κάθε φορά που περνάω από αυτό το σημείο της οδού Αθηνάς, νιώθω τη σκιά εκείνου του ευγενούς φιλελληνισμού.
