Η είδηση της κρίσης στην «Πίτσος», που κάποτε κυριαρχούσε στην ελληνική αγορά μαζί με άλλες βιομηχανίες οικιακών συσκευών, προκάλεσε, όπως ήταν αναμενόμενο, σκέψεις για το παρόν και το μέλλον και αναδρομές στο παρελθόν. Μαζί με την ιστορία της «Πίτσος» ήρθαν στον αφρό και οι περιπτώσεις της «Ιζόλα» και της «Εσκιμό», που σημάδεψαν μια ολόκληρη εποχή. Η ιστορία των βιομηχανιών οικιακών συσκευών, και μαζί όλη η αλυσίδα παραγωγής για τον εξοπλισμό μιας κατοικίας ή ενός ολόκληρου κτιρίου, από τις σωληνώσεις έως τα δάπεδα και τα κουφώματα, είναι μια εναλλακτική ιστορία της ανοικοδόμησης της χώρας.
Συχνά φέρνω στον νου την αλλοτινή όψη της οδού Δραγατσανίου, στην πλατεία Κλαυθμώνος, εκεί όπου στα ισόγεια των κτιρίων (χτισμένα όλα στη δεκαετία του ’50) ήταν τα καταστήματα με οικιακό εξοπλισμό. Ναυαρχίδα ήταν το «Ράδιο-Αθήναι», δίπλα σε άλλες επιχειρήσεις που μετά τον πόλεμο έκαναν χρυσές δουλειές. Αυτή είναι, φυσικά, η μικροκλίμακα, αλλά ενδεικτική και χαρακτηριστική μιας ολόκληρης εποχής που κράτησε για περίπου 30 χρόνια. Και ακόμη περισσότερο… διότι η πραγματική άνοδος της βιομηχανίας και η πρώτη φάση της ανοικοδόμησης άρχισε γύρω στο 1930 (και ίσως και νωρίτερα κατά περίπτωση) και σε αυτό συνετέλεσε και το προσφυγικό κύμα που άλλαξε την Αθήνα και τη χώρα ολόκληρη αλλά και μια σειρά αλυσιδωτών εξελίξεων και νεωτερισμών. Από το 1929 έχουμε ταυτόχρονα την υδροδότηση της Αθήνας από τον Μαραθώνα και τον βενιζελικό νόμο περί οριζοντίου ιδιοκτησίας, που αποτελεί επί της ουσίας τη γενέθλιο πράξη της πολυκατοικίας. Μια μοντέρνα πόλη γεννιόταν…
Δύσκολο να φέρει κανείς στον νου τη φρενίτιδα που προκαλούσε η ανάγκη εκσυγχρονισμού του οικιακού εξοπλισμού την περίοδο 1950-1970. Διότι, αντίθετα προς την κατοπινή εμπειρία με την άνοδο των εισοδημάτων και την άνθηση της μεσαίας τάξης, για πολύ κόσμο τα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο η απόκτηση ενός ψυγείου ή μιας κουζίνας ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Οι βιομηχανίες την περίοδο της ανοικοδόμησης ταυτίστηκαν με την ευημερία, ανταποκρίθηκαν σε μια υπαρκτή ανάγκη και σε μια τεράστια ζήτηση. Η Αθήνα της ανοικοδόμησης δεν είναι μόνο οι πολυκατοικίες που άλλαξαν την όψη της και τη ζωή της. Είναι και η αθόρυβη επανάσταση στην οικιακή τεχνολογία.
