Ο εορτασμός της Γεννήσεως του Θεανθρώπου θα έχει φέτος χαρακτήρα minimal, λόγω της πανδημίας. Περιορισμένη εξαιρετικά η παρουσία των πιστών εις τους ναούς. Δρακόντεια τα μέτρα συμμετοχής των πολιτών στο παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Σκιά θανάτου καλύπτει τον πλανήτη. Πλούσιοι και φτωχοί αδιακρίτως είναι τα θύματα του κορωνοϊού.
Υπάρχει βέβαια πάντα και μία διαφορετική προσέγγιση: «Η επίσκεψη του θανάτου δεν σε αφήνει με αγωνία, αλλά όπως αναφέρει και ο Λεβ Σεστόφ, σου γεμίζει το σώμα με μάτια», έγραφε ο διεισδυτικός Θεσσαλονικιός συγγραφεύς Ν.Γ. Πεντζίκης. Προφανώς διότι διά της εμπειρίας αυτής το άτομο οδηγείται σε ολική αναθεώρηση της αντιλήψεως περί ζωής.
Με τρόπο μυθιστορηματικό, ο Κάρολος Ντίκενς διαχειρίζεται την ολική ανατροπή της συμπεριφοράς του μισανθρώπου, φιλοχρήματου επιχειρηματία ήρωά του, Εμπενίζερ Σκρουτζ, που την παραμονή των Χριστουγέννων το τρίτο φάντασμα τον οδηγεί στο μέλλον για να διαπιστώσει ότι ο θάνατός του προκάλεσε στους πάντες ανακούφιση και πως ο τάφος του χορτάριασε. Η επίσκεψη του θανάτου μετέτρεψε τον Σκρουτζ σε ευεργέτη των φτωχών.
Δεν είχε μεταφυσικές ανησυχίες ο Ντίκενς. Ηταν αμείλικτος σχολιαστής της εποχής του. «Χριστουγεννιάτικος ύμνος» είναι ο αυθεντικός τίτλος της νουβέλας του, που ασφαλώς δεν είχε καμιά σχέση με τους εξαίρετους ύμνους του Βυζαντίου και της Δύσεως. Ηταν Δεκέμβριος του 1843 όταν κυκλοφόρησε το πολυδιαβασμένο αυτό βιβλίο, σε μια εποχή που τα αποτελέσματα της Βιομηχανικής Επαναστάσεως είχαν αρχίσει να είναι εμφανή.
Τρομακτικές ήσαν οι ανακατατάξεις στην κοινωνία την εποχή εκείνη, και θέλοντας να δώσει μια ελπίδα διεξόδου, κατέστησε ο Ντίκενς φιλάνθρωπο τον Σκρουτζ, αφού προηγουμένως τον έφερε σε επαφή με την ιδέα του θανάτου. Κάποιοι από τους κριτικούς χαρακτηρίζουν το έργο του αυτό χριστιανική αλληγορία. Αλλά και εάν ήταν όντως, φρόντισε να τη γράψει σαν ιστορία για παιδιά και για μεγάλους. Αλλιώς θα τον έπαιρναν «στο μεζέ», κατά το λαϊκώς λεγόμενο.
Σήμερα ζούμε στη μεταβιομηχανική εποχή και συγκλονιστικές ανατροπές προκύπτουν στην κοινωνία παγκοσμίως. Και όχι απλώς εξέλιπαν οι υμνωδοί του Βυζαντίου, αλλά και μυθοπλάστες του διαμετρήματος του Ντίκενς.
Κάποιοι χριστιανοί ευάριθμοι, σε απελπιστικό βαθμό, θα βιώσουν τα Χριστούγεννα ως τη «σεμνοτάτη και φρικωδεστάτη πασών των εορτών», όπως τη χαρακτήρισε ο Ιωάννης Χρυσόστομος. Ως «κένωση» του Θεού για να υψωθεί ο άνθρωπος «πληρούμενος» από τη δόξα Του, λένε οι θεολόγοι. Εμείς οι άλλοι, οι υπόλοιποι –φιλακόλουθοι ή όχι–, κάποιοι θα πάμε σε κάποια εκκλησία, ορισμένοι σε κάποιο χριστουγεννιάτικο τραπέζι θα βρεθούμε με ανθρώπους που ανήκουν στη «φούσκα» μας, κατά πως λένε οι επιδημιολόγοι. Εν συντομία, κάτι το minimal. Παρ’ όλα αυτά, Καλά Χριστούγεννα σε όλους μας.
