Πρώτα μίλησε η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμού. Το γεγονός, είπε, ότι υπάρχει διασπορά σε ανεμβολίαστα μέλη του προσωπικού στο νοσοκομείο «Αγιος Ανδρέας» της Πάτρας «είναι δυσάρεστο». Η διατύπωση φάνηκε ότι ήταν μάλλον ήπια. Φάνηκε, όταν αποκαλύφθηκε ότι περισσότεροι από τους μισούς –οι 718 στους 1.248– στο συγκεκριμένο ίδρυμα δεν είχαν προσέλθει στον εμβολιασμό.
Μετά μίλησε ο πρόεδρος των εργαζομένων στο «Αγιος Ανδρέας», Κώστας Πετρόπουλος. Είπε ότι δεν προλάβαιναν οι εργαζόμενοι να κλείσουν ραντεβού. Και όταν τους καλούσαν ξανά, δεν γινόταν η κλήση γνωστή «σε όλο το μήκος και πλάτος του νοσοκομείου». Αυτή η δικαιολογία –«μας αποθάρρυνε η διαδικασία» και «κάπου ξεχάστηκε»– υιοθετήθηκε ακαριαία από την αντιπολίτευση. «Ξεσκέπασε», έγραψαν, «την προπαγάνδα κατά των γιατρών και των νοσηλευτών».
Η κατηγορία περί προπαγάνδας μπορεί να ακούγεται υπερβολική. Αλλά είναι σίγουρα μια κατηγορία που η κυβέρνηση θα ήθελε να αποφύγει. Δεν έχει την πολυτέλεια να αποξενώσει το στράτευμα την ώρα του πολέμου. Δεν μπορεί όμως ούτε να αφήσει τον οπλισμό στη διακριτική του ευχέρεια.
Λένε ότι η κυβέρνηση ήξερε το πρόβλημα, προτού το φέρει στην επιφάνεια το κύμα της πανδημίας στην Πάτρα. Ηξερε, επίσης, ότι η απροθυμία εμβολιασμού για τη γρίπη ήταν ενδημική στο ΕΣΥ. Δεν θα μπορούσε όμως, λόγω της έκτακτης ανάγκης, να υποχρεώσει τους λειτουργούς του δημόσιου συστήματος υγείας να εμβολιαστούν;
Η κυβέρνηση λέει όχι – τουλάχιστον προς το παρόν. Επικαλείται τη νομική πολυπλοκότητα του θέματος. Η απάντηση που δίνουν κορυφαίοι νομικοί είναι τελείως διαφορετική. Η άρνηση θα μπορούσε να συγχωρείται μόνο για πολύ σοβαρούς συνειδησιακούς λόγους –όπως οι θρησκευτικές πεποιθήσεις– και πάλι όχι χωρίς συνέπειες. Οι αρνητές θα έπρεπε να αποσύρονται από την πρώτη γραμμή.
Το σκεπτικό είναι ότι το Σύνταγμα σου δίνει το δικαίωμα να ρισκάρεις τη δική σου ζωή, αλλά όχι τις ζωές των άλλων. Διαφορετικά θα έπρεπε, ας πούμε, να είναι αντισυνταγματική και η απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους. Εχεις δικαίωμα να καπνίζεις, αλλά μέχρι εκεί που η ελευθερία σου ντουμανιάζει τα δικαιώματα των άλλων. Ομοίως, έχεις δικαίωμα να μην εμβολιασθείς, αλλά η Πολιτεία θα μπορούσε ακόμη και να σου απαγορεύσει την είσοδο στα λεωφορεία, προκειμένου να προστατεύσει τις ζωές των άλλων. Πολύ περισσότερο, θα μπορούσε να αποκλείσει από την παροχή υπηρεσιών υγείας όσους «συνειδητά» ρισκάρουν να μεταδώσουν τον ιό – και θέτουν τη λειτουργία του συστήματος σε κίνδυνο.
Μπορεί αυτό το –χονδρικά διατυπωμένο– σκεπτικό να είναι συνταγματικό. Δεν είναι όμως πολιτικά βιώσιμο. Ο καταναγκασμός των υγειονομικών θα ήταν το τελευταίο καταφύγιο της κυβέρνησης. Οποιασδήποτε κυβέρνησης έχει ακόμη μπροστά της τουλάχιστον τρεις μήνες πόλεμο.
