Ηταν αστείο. Και ίσως όχι ακούσια. Μπορεί να το εννοούσε έτσι και ο ίδιος ο Νίκος Βούτσης, ημιαστεία και ημιτρυφερά, σαν πατρικό υποκοριστικό προς τον υιό του, εκείνο το «ημιπιτσιρικάδες».
Δεν είναι ξένη, άλλωστε, προς τον πολιτισμό μας αυτή η γονεϊκή επιείκεια που απαλλάσσει τα τέκνα από το βάρος της ενηλικίωσης – από το βάρος των πράξεών τους. Η χρήση του όρου «παιδί» στα ελληνικά αφήνει πάντα άδηλη την ηλικία.
Αξίζει να αναρωτηθεί κανείς πόσο κάτι τόσο κοινό και αθώο προκάλεσε τόσο πολλά και τόσο οργισμένα σχόλια. Αξίζει να αναρωτηθεί πώς μια ατάκα από μια διαδικτυακή συζήτηση, ανηρτημένη προ 50 ημερών στη σελίδα του ΣΥΡΙΖΑ Καισαριανής στο Facebook, έγινε θρυαλλίδα για να αναζωπυρωθεί μια συζήτηση για τα όρια του ακτιβισμού και της πολιτικής βίας· και κυρίως, για την πολιτική διαπαιδαγώγηση που επιφυλάσσει η Αριστερά στους βλαστούς της.
Η συζήτηση είναι μπανάλ. Σχεδόν μισό αιώνα συζητάμε τα ίδια και τα ίδια, στον βαθμό που συλλαμβάνει κανείς τον εαυτό του να μηρυκάζει τα αυτονόητα, συρόμενος σε έναν διάλογο κωφών με τα μηρυκαστικά της άλλης πλευράς.
Η συζήτηση είναι μπανάλ, αλλά δεν είναι ανεπίκαιρη. Της ξαναδίνει νόημα το νομοσχέδιο για τα πανεπιστήμια. Ο στερεότυπος ισχυρισμός που ακούγεται από τους πολέμιους του σχεδίου είναι ότι τα περιστατικά βίας είναι περιστασιακά. Δεν ορίζουν αυτά τον βίο των ιδρυμάτων.
Στην πραγματικότητα, περιστασιακές –αν και όχι σπάνιες– είναι οι βίαιες εκδηλώσεις της πολιτικής κουλτούρας που περισφίγγει διαρκώς την ακαδημαϊκή ελευθερία.
Τα κτισίματα, οι σακούλες σκουπιδιών πάνω στα πρυτανικά γραφεία, η ολοκληρωτικής αισθητικής διαπόμπευση των ταμπελοφόρων πρυτάνεων, οι μολότοφ του Σαββατοκύριακου: όλα αυτά είναι φαντεζί εκδοχές μιας αθόρυβης αλλά αέναης κατάληψης. Είναι απλώς οι μιντιακώς εκμεταλλεύσιμες εξάρσεις ενός καθεστώτος που, όπως όλα τα χρονίζοντα καθεστώτα, είναι τόσο ισχυρό που δεν χρειάζεται να εξωτερικεύει καθημερινά την ισχύ του.
Δεν χρειάζεται να φας ξύλο. Ξέρεις τι πρέπει να (μην) κάνεις για να αποφύγεις το ξύλο. Δεν χρειάζεται να δοκιμάσεις, ας πούμε, να εμποδίσεις τους αφισοκολλητές. Ξέρεις τι θα σου συμβεί αν τους εμποδίσεις. Δεν χρειάζεται να δεις δημοσιευμένη μαύρη λίστα ανεπιθύμητων ομιλητών. Ξέρεις ποιοι «απαγορεύεται» να πατήσουν σε πανεπιστημιακό χώρο.
Αυτός ο ίσκιος της πολιτικής βίας είναι εμπεδωμένος εθιμικά σε τέτοιο βαθμό ώστε να βρίσκει ανάμεσα στα θύματά του και πρόθυμους απολογητές. Βρίσκει μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας έτοιμα να εξωραΐσουν την αυθαιρεσία περίπου ως δίδυμη ημιαδελφούλα της ελευθερίας.
Ο Βούτσης έχει τουλάχιστον το ελαφρυντικό του μπαμπά.
