Αυτό που έχει απωθηθεί στη λήθη εδώ και χρόνια είναι ότι μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την κομμουνιστική ανταρσία που ακολούθησε, και αφού η χώρα αρχίσει να σταθεροποιείται κάπως, έγινε η πρώτη συστηματική προσπάθεια αναδείξεως της πολιτιστικής φυσιογνωμίας της Ελλάδος από τη Δεξιά. Ηταν τα χρόνια της κυβερνήσεως Παπάγου και ήταν ο υπουργός Προεδρίας Γεώργιος Ράλλης που έφερε εις πέρας το εγχείρημα.
Δεν ήταν καλλιτέχνης ή διανοούμενος ο Γεώργιος Ράλλης, αλλά πολιτικός με πνεύμα πρακτικό, που είχε την ικανότητα να ακούει και να αξιοποιεί ιδέες και προτάσεις των ανθρώπων του πνεύματος. Το αποτέλεσμα ήταν η πρώτη παράσταση αρχαίου δράματος στην Επίδαυρο το 1955, η πρώτη συναυλία της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης υπό τη διεύθυνση του Δημήτρη Μητρόπουλου στο Ηρώδειο. Η αστική τάξη της Ελλάδος άρχισε να διαμορφώνει την πολιτιστική φυσιογνωμία της με επιμέλεια της πολιτείας.
Η Αριστερά ανταποκρίθηκε, με αξιόλογα αποτελέσματα, και έτσι ξεκίνησε ένας γόνιμος ανταγωνισμός σε πολιτιστικό επίπεδο, που έγινε αισθητός σε ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας με τις συνθέσεις του Μάνου Χατζιδάκι και του Μίκη Θεοδωράκη. Και όταν η Αριστερά άρχισε να κυριαρχεί στα πολιτιστικά, δύο εκδότες ανέλαβαν πρωτοβουλία. Η Συντηρητική Ελένη Βλάχου με τις εκδόσεις «Γαλαξίας» και ο Φιλελεύθερος Χρήστος Λαμπράκης με την έκδοση του περιοδικού «Οι Εποχές».
Ετσι προέκυψε ο πολιτιστικός οργασμός από τα μέσα της δεκαετίας 1955-1967, δίχως να υπάρχει «υπουργείο Πολιτισμού», που ιδρύθηκε το 1971. Οχι διότι η οικτρή χούντα των συνταγματαρχών είχε πνευματικές ανησυχίες. Αλλά επειδή ένας πολιτικός μηχανικός, ο Κωνσταντίνος Παναγιωτάκης, με πάθος για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, πρότεινε στον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο τη δημιουργία αρμόδιου υπουργείου και ανέλαβε το σχετικό χαρτοφυλάκιο. Στον αρχαιολάτρη Παναγιωτάκη οφείλονται οι μεγάλες αρμοδιότητες που δόθηκαν στους αρχαιολόγους και τις οποίες αγωνίζονται να περιστείλουν χάριν της αναπτύξεως κάποιοι πολιτικοί.
Με τη μεταπολίτευση, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έδειξε ενδιαφέρον περί τα πολιτιστικά, αλλά στα έξι χρόνια της διακυβερνήσεώς του τοποθέτησε έξι υπουργούς Πολιτισμού, που φυσικά δεν ήταν δυνατόν να αφήσουν ίχνος αναγνωρίσιμο και ισχυρό.
Την πολιτιστική φυσιογνωμία της μεταπολιτεύσεως τη διαμόρφωσε η Μελίνα Μερκούρη. Η εκστρατεία της για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα συνεχίστηκε από όλες τις κυβερνήσεις. Η αγάπη της για την Αθήνα διέσωσε ό,τι είχε απομείνει από την άναρχη ανάπτυξη της πόλεως. Μέτρια ηθοποιός η ίδια, αλλά γεμάτη πάθος, λάτρευε το θέατρο, τον κινηματογράφο, τους ανθρώπους της τέχνης και αγκάλιασε τα πάντα και τους πάντες. Μόνον που εκείνο που προέκυψε τελικώς ήταν ένα «πανηγύρι» από το οποίο έμειναν κάποια αποκαΐδια.
Εδραιωμένη αντίληψη και πάθος για τον πολιτισμό είχε ο Χρήστος Λαμπράκης και εάν ζούσε άλλα είκοσι χρόνια θα είχε αφήσει μάλλον μια στέρεη κληρονομιά. Οσο για τους πολιτικούς, ο τελευταίος πρωθυπουργός με ενδιαφέρον για την Τέχνη ήταν ο κ. Κώστας Σημίτης. Για τα σημερινά βεβαίως μιλούν τα ΜΜΕ και το Διαδίκτυο. Πάμε πολύ καλά τω όντι.
