«Δεν θα γίνει κατανοητό ό,τι και να γράψεις. Ο κόσμος είναι στα κάγκελα», είπε φίλος, που έχει σχέση χρόνων με το Εθνικό Θέατρο και πάσχει με όσα συμβαίνουν και ακούγονται τον τελευταίο καιρό, με επίκεντρο, εδώ και λίγες ημέρες, και τη δραματική σχολή του.
Χωρισμένοι οι άνθρωποι σε στρατόπεδα, τα παιδιά που φοιτούν σε σύγχυση εν μέσω πανδημίας και διαδικτυακών μαθημάτων, οι χαρακτηρισμοί εκτοξεύονται ανεξέλεγκτα, αποπέμπονται καθηγητές με εγνωσμένη προσφορά στην εκπαιδευτική διαδικασία, τα όρια ανάμεσα στην αυστηρότητα (επιβεβλημένη) και στον αυταρχισμό συσκοτίζονται, διογκώνονται σε βία, προσβολή ή παρενόχληση. Οι αντοχές, ένθεν κακείθεν, γίνονται διάφανες, περισσεύουν οι «επιμελητές της τάξης» και όσοι προσπαθούν να ισιώσουν με τον χάρακα την ανθρώπινη φύση.
Η τρομοκρατία επιβάλλει τους όρους της. Οσοι διαφωνούν με όσα διαδραματίζονται φοβούνται να το δηλώσουν δημόσια για να μην υποστούν τις συνέπειες, το «μπούλινγκ», που επεκτείνεται και στο ευρύτερο περιβάλλον τους. «Δυσκολεύομαι πλέον να λέω ότι εργάζομαι στο Εθνικό Θέατρο», εξομολογείτο γυναίκα που δουλεύει χρόνια στην κρατική σκηνή. Οι μόνες φωνές που ακούγονται και κερδίζουν έδαφος είναι οι καταγγελτικές. Εύκολα κάποιος κατηγορεί, δύσκολα ο κατηγορούμενος αποδεικνύει την αθωότητά του. Εξαιρούνται, ασφαλώς, οι ποινικά κολάσιμες πράξεις.
Η διαπόμπευση συντελείται στο άψε σβήσε. Κι ενώ στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τα «στραβά» είναι ορατά από όλους, κανείς δεν τολμάει να τα καταδείξει δημοσίως. Εν ολίγοις, η δημόσια σφαίρα συρρικνώνεται και ζαρώνει χωρίς αντίλογο. Οποιος αντιστρατεύεται την τρομοκρατία ή προσπαθεί να δημιουργήσει ανάχωμα ή εκφράζει, έστω, αμφιβολίες, βλέπει να στήνεται και ένα ικρίωμα που γράφει το όνομά του.
Ο τρόμος που διασπείρεται, ο φόβος που καλλιεργείται και ο πανικός με τη συνεπακόλουθη σπασμωδικότητα στις αποφάσεις τίποτα καλό δεν προμηνύουν. Ούτε για καθαρτικά κινήματα όπως το #MeToo.
Αν η ενέργεια που δαπανάται τον τελευταίο καιρό συγκεντρωνόταν για να αναδείξει την παραγωγή των πολύ καλών παραστάσεων που παρουσιάζονται στο Εθνικό Θέατρο ή να προβάλει το υψηλό επίπεδο των σπουδών στη δραματική σχολή, τόσο από την πλευρά των καθηγητών όσο και των μαθητών, η αποτίμηση θα έφερνε την εκτίμηση, και αυτή την αναβάθμιση. Η κακοποίηση δεν είναι μόνο συνέπεια πράξεων, αλλά και παραλείψεων· συνέπεια απαξίωσης όχι μόνο προσώπων, αλλά και θεσμών.
