To ύφος δεν συμβάδιζε με τα λόγια. Η υπουργική ανάγνωση των διαφανειών με τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου αντηχούσε πολύ σιγανή σε σχέση με τα επικοινωνιακά σαλπίσματα διά των οποίων η κυβέρνηση προανήγγελλε πομπωδώς επί εβδομάδες την εργασιακή μεταρρύθμιση. Ισως, όμως, αυτό το ύφος της λιτότητας να έχει μετα-διαφημιστική αξία: λες ότι, επιτέλους, σπας την τεσσαρακονταετή απολίθωση προσαρμόζοντας τους κανόνες της εργασίας στη σημερινή ψηφιακή πραγματικότητα· αλλά το λες σαν να διεκπεραιώνεις απλώς το αυτονόητο.
Αυτή η μέθοδος του understatement, που χαρακτηρίζει γενικώς την πολιτική ιδιοσυγκρασία του Χατζηδάκη, βοηθάει στην παρούσα φάση για να φανεί η αντίθεση με τους τόνους στους οποίους έχουν καταφύγει από την αρχή οι πολέμιοι του νομοσχεδίου. Οσο πιο στεγνή είναι η δικαιολόγηση των παρεμβάσεων, τόσο πιο υστερική ακούγεται η αντιπολιτευτική υπερβολή περί Μεσαίωνα και κατάργησης του οκταώρου.
Φαίνεται ότι η αντιπολίτευση –ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ και, ως ντεκαφεϊνέ απομίμηση, το ΚΙΝΑΛ– δεν είχε από την αρχή πρόθεση να μπει ουσιαστικά στη συζήτηση. Είδε απλώς την ευκαιρία για θυμική επαναφόρτιση των παλαιών αναθεμάτων. Το ερώτημα είναι ποια είναι η πραγματική απήχηση αυτού του ρεπερτορίου. Πού βρίσκεται ο χιλιοτραγουδισμένος «κόσμος της εργασίας» τον οποίο επικαλούνται σαν μεταφυσικό υποκείμενο οι επίδοξοι πολιτικοί του κηδεμόνες;
Οποιος παρακολούθησε τα αποκαλυπτήρια του νομοσχεδίου, ξέρει χονδρικά από ποιες θέσεις θα δοθεί αυτή η μάχη. Από την κυβερνητική πλευρά, προτείνεται μια δέσμη συγκεκριμένων παρεμβάσεων που καθιστούν πολύ πιο ευέλικτο τον χρόνο εργασίας, αλλά εισάγουν και ένα νέο σύστημα επιτήρησης, καθιερώνοντας την ψηφιακή κάρτα και ανεξαρτητοποιώντας την Επιθεώρηση Εργασίας. Ταυτόχρονα, εισάγουν και νέα δικαιώματα για τους εργαζομένους – τέτοια που ακόμη και η αντιπολίτευση θα πρέπει να εξαντλήσει τη φαντασία της για να βρει λόγο να καταψηφίσει. Από την άλλη, αρθρώνεται η παραδοσιακή καταγγελία που ζητεί να μην αλλάξει τίποτε, εκτός από τις αμοιβές από πάνω –με ένα άρθρο– και προς τα πάνω.
Για να επικρατήσει το δεύτερο οπλοστάσιο, θα πρέπει «ο κόσμος της εργασίας» να εμφανισθεί όπως τον φαντάζεται η αντιπολίτευση: στρατευμένος και δογματικά ταγμένος. Θα πρέπει, δηλαδή, να αποδειχθεί ότι οι εργαζόμενοι φλέγονται από «μάχες» ιδεολογικές. Οτι σκέφτονται και αποφασίζουν για τις ζωές και τις δουλειές τους κινημένοι από τα εξαπτέρυγα της μιας ή της άλλης ορθοδοξίας και όχι από την πεζή στάθμιση του συμφέροντός τους.
Στην αντιπαράθεση, που άνοιξε επισήμως χθες, δεν θα κριθεί μόνον η αντοχή των φλάμπουρων που ανασύρει από το μπαούλο η αντιπολίτευση. Θα μετρηθεί και η μεταρρυθμιστική ρώμη που έχει απομείνει στο ρεζερβουάρ της κυβέρνησης, μετά έναν βαρύ χρόνο πανδημικής κακουχίας. Είναι η πρώτη μετα-κορωνοϊκή αντιπαράθεση. Και ας φαίνεται τόσο παλιά.
