Πώς μετριέται το ⅓ του χρόνου ενός παιδιού; Πώς μπορεί να κατανεμηθεί «εξ ίσου» η ζωή του; Αρκεί για την προστασία του τέκνου σκέτο το χρονόμετρο – 12 ώρες με τον έναν γονέα, 12 με τον άλλον; Πώς ζητάμε από τον δικαστή να υπολογίσει και να εφαρμόσει τόσο αυθαίρετα όρια;
Αυτές και άλλες πολλές εύλογες απορίες στιγμάτισαν την καθυστερημένη μεταρρύθμιση του Οικογενειακού Δικαίου, που ισχύει σχεδόν χωρίς αλλαγές από το 1982. Ολοι συμφωνούσαν στην ανάγκη του εκσυγχρονισμού – στην ανάγκη να προσαρμοστεί ο νόμος στα νέα οικογενειακά ήθη: στο γεγονός ότι περισσότεροι γονείς φαίνεται να είναι σήμερα σε θέση να ρυθμίσουν τη ζωή τους μετά το διαζύγιο συναινετικά· στο γεγονός ότι περισσότεροι πατέρες εμπλέκονται ενεργά στην ανατροφή των παιδιών τους.
Ακόμη και όσοι διαφωνούσαν με επιμέρους προβλέψεις ή διατυπώσεις του νομοσχεδίου, αναγνώριζαν την ανάγκη
να σπάσει ο μονόδρομος της αντιδικίας· και, ταυτόχρονα, να σπάσει ο νομολογιακός αυτοματισμός που διευθετούσε αυτές τις διαφορές μονομερώς, με βάση ξεπερασμένα στερεότυπα.
Η διαβούλευση κράτησε πολύ σε μάκρος, αλλά όχι σε βάθος. Προτού φθάσει η Μαριέττα Γιαννάκου να επωμιστεί το αντιπολιτευτικό βάρος κατά του νομοσχεδίου, όλες οι ενστάσεις που εκείνη ήγειρε είχαν ήδη διατυπωθεί στη διαβούλευση χωρίς να επηρεάσουν το τελικό κείμενο. Αυτή η «αδιάβροχη» διαβούλευση τροφοδότησε και την καχυποψία ότι –όπως κατήγγειλε και η βουλευτής της Ν.Δ.– η νομοθέτηση είχε οργανωμένους υποβολείς επέκεινα της κοινωνίας των πολιτών.
Κάποιοι βρίσκουν τις ενστάσεις της κ. Γιαννάκου υπερβολικές, θεωρώντας ότι οι δικαστές θα ξεπεράσουν τις κακοτεχνίες στο γράμμα του νόμου, εφαρμόζοντας το πνεύμα της κατά περίπτωση στάθμισης του συμφέροντος του παιδιού. Ο,τι όμως και αν πιστεύει κανείς για την τύχη της ρύθμισης, το πολιτικό ζήτημα που ανέκυψε για την κυβερνητική πλειοψηφία δεν αλλάζει: Σε μια κοινοβουλευτική ομάδα όπου πολλοί παραπονιούνται για την απόσταση που τους χωρίζει από την κυβέρνηση, το παράδειγμα της Γιαννάκου έδειξε ότι δεν υπάρχουν εξαιρέσεις. Η απόσταση ισχύει ακόμη και για εκείνη που ανακλήθηκε τιμητικά από την αποστρατεία, με απόφαση του προέδρου του κόμματος.
Η αντίστροφη ανάγνωση του παραδείγματος είναι ότι η παλαίμαχος βουλευτής έδρασε παιδαγωγικά για τους νεότερους συναδέλφους της. Εδειξε σε αυτούς που τρώγονται δύσθυμοι μέσα στο φαρδύ κοστούμι των φιλοδοξιών τους, πόσα περιθώρια πολιτικής δράσης –και διάκρισης– έχει ένα απλό μέλος της κοινοβουλευτικής ομάδας σε ένα πλουραλιστικό κόμμα.
Περιθώρια που για να τα αναγνωρίσει και να τα αξιοποιήσει κανείς, πρέπει τουλάχιστον να διαβάζει τα νομοσχέδια. Πρέπει να έχει ξεκολλήσει τα μάτια του από το είδωλό του στο μιντιακό γυαλί.
