Η απαγωγή του Λευκορώσου δημοσιογράφου Ρομάν Προτάσεβιτς είναι κρίσιμη δοκιμασία για την Ευρωπαϊκή Ενωση: η αντίδρασή της θα δείξει εάν είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τον εαυτό της και τις αρχές της ή εάν τα κεκτημένα και οι ελπίδες δεκαετιών είναι χάρτινος πύργος. Η κρατική αεροπειρατεία δεν ήταν μόνο παραβίαση των κανόνων αεροπλοΐας και της αποδεκτής συμπεριφοράς κρατών, αλλά και ευθεία πρόκληση εναντίον της Ενωσης. Παρόμοιες στιγμές ήταν οι δολοφονίες πολιτών (με δηλητήριο) στο Σόλσμπερι της Αγγλίας και η προσπάθεια της Τουρκίας να προκαλέσει κύμα μετανάστευσης προς την Ευρώπη. Στην πρώτη υπόθεση, η ρωσική κυβέρνηση αρνήθηκε την ανάμειξή της, παρά τα στοιχεία των βρετανικών αρχών, στη δεύτερη, ο Ερντογάν συνέχισε να βασίζεται στις γερμανικές σοφιστείες, που ισοδυναμούν με ανοχή για την επιθετικότητα της κυβέρνησής του εντός και εκτός συνόρων. Στη σημερινή υπόθεση, ο Λευκορώσος πρόεδρος Λουκασένκο και το καθεστώς του δεν κρύβουν τις προθέσεις και τις ευθύνες τους. Η Ε.Ε. δέχθηκε μια ευθεία πρόκληση και οφείλει να αντιδράσει αναλόγως.
Ο Λουκασένκο κρατιέται στην εξουσία μέσω βίαιης καταστολής, μη αποδεχόμενος την ήττα του στις εκλογές του Αυγούστου. Οι κυρώσεις και οι εκκλήσεις των Ε.Ε. και ΗΠΑ για την απελευθέρωση μελών της αντιπολίτευσης όχι μόνο δεν είχαν αποτέλεσμα, αλλά ο Λουκασένκο αισθάνεται αρκετά ισχυρός ώστε να διατάξει μια επιχείρηση όπως αυτή της Κυριακής. Αφενός, θα βασίζεται στη συνεχόμενη στήριξη της Ρωσίας, αφετέρου, θα είδε ότι ο Ερντογάν μπορεί να προκαλεί την Ε.Ε. και (πέρα από δηλώσεις και αρνητικές εκθέσεις) να μην αντιμετωπίζει ουσιαστικές κυρώσεις. Ο Λουκασένκο θα υπολόγισε πως η Ε.Ε. δεν θα αντιδράσει με τρόπο που θα του στοιχίσει. Γιατί, λοιπόν, να μην πράξει όπως θέλει;
Ο,τι και αν αποφάσιζαν χθες οι ηγέτες των χωρών-μελών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τα μέτρα αυτά οφείλουν να είναι μόνο ένα πρώτο βήμα προς τη θωράκιση της Ενωσης και τη διαμόρφωση μιας δυναμικής εξωτερικής πολιτικής. Οι κυβερνήσεις τρίτων χωρών πρέπει να διστάζουν να παραβιάσουν τις αρχές της Ε.Ε., όχι μόνον εντός Ενωσης, αλλά και όσον αφορά τη συμπεριφορά τους προς τους δικούς τους πολίτες. Επίσης, η Ε.Ε. οφείλει να υπερασπίζεται τη δημοκρατία και την αρχή του νόμου και σε χώρες-μέλη: αυταρχικοί ηγέτες εκτός Ε.Ε. βρίσκουν «πάτημα» στη συμπεριφορά αυταρχικών ηγετών εντός Ε.Ε. και αυταρχικοί Ευρωπαίοι εμπνέονται από δικτάτορες γείτονες. Η Ε.Ε. πρέπει να αποκτήσει ενιαία φωνή, αλλιώς οι διμερείς σχέσεις κάθε χώρας-μέλους με τρίτες χώρες πάντα θα προκαλούν ρωγμές στο σύνολο και εξαρτήσεις. Ο στόχος για μια κοινή εξωτερική πολιτική δεν είναι εύκολος, όμως είναι απαραίτητος. (Ας σκεφτούμε μόνο το πλέγμα σχέσεων της Ελλάδας με τις ΗΠΑ, με τη Ρωσία, με την Κίνα.) Η υπόθεση Λουκασένκο υποχρεώνει την Ε.Ε. και κάθε χώρα-μέλος να αποφασίσουν εάν επιδιώκουν μια ισχυρή ένωση ή κάθε κυβέρνηση να συνεχίσει τους αυτοσχεδιασμούς.
