Κάθε φορά που θα περάσω από την αρχή της οδού Ερμού, θα ρίξω μια ματιά στον αριθμό 8. Εκεί ήταν ο «Πάλλης» και για όποιον έχει ένα κάποιο παρελθόν στην Αθήνα, δεν χρειάζονται περαιτέρω διευκρινίσεις. Ηταν ο «ναός» του χαρτιού, της ποικιλίας, της καλαισθησίας. Επιπλέον, κάθε φορά που δρασκελίζαμε την πόρτα του μας ένωνε με αυτό που ήταν για όλους η Αθήνα εκείνες τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες: ένα μεγάλο σπίτι που μας χωρούσε όλους.
Οσο υπερβολικά και να ακούγονται όλα αυτά, που πυροδοτήθηκαν από την πρόσφατη απώλεια του Νίκου Πάλλη, δεν παύουν να αντανακλούν αληθινές λάμψεις μιας ζωής που κυλούσε με άλλους ρυθμούς. Ο «Πάλλης» υπήρξε για πολλές γενιές ταυτόσημος της ποιότητας. Και αυτό τα λέει όλα, ιδίως σήμερα, που για να στεριώσει ένα brand, επιστρατεύονται επικοινωνιολόγοι, βομβαρδίζεται το κοινό και δοκιμάζονται τακτικές συχνά με προβληματικό χιούμορ και ακόμη πιο προβληματική αισθητική. Ο «Πάλλης» και ορισμένες ακόμη ιστορικές επιχειρήσεις του πρόσφατου χθες αρκούνταν στην ποιότητα. Οταν έχεις ποιότητα, δοκιμασμένη, στεριωμένη, αταλάντευτη, το κοινό θα σε εμπιστευθεί. Και το κοινό θα ταυτιστεί. Αντοχή στον χρόνο, σταθερή ποιότητα. Τι καλύτερο;
Γι’ αυτό και διάβασα, χωρίς καμία έκπληξη, αρκετά ιδιαίτερα ζυγισμένα και σοφά λόγια κάποιων ώριμων Αθηναίων στο άκουσμα του θανάτου του Νίκου Πάλλη. Η ιστορική επιχείρηση δεν υπάρχει εδώ και χρόνια, αλλά ο «Πάλλης» επιζεί ως κομμάτι της αθηναϊκής ιστορίας. Στα νεότερα χρόνια, μετά το 1962, όταν εγκαταστάθηκε στο τότε νεόδμητο κτίριο γραφείων της οδού Ερμού, σχεδιασμένο από τον Αριστομένη Προβελέγγιο, το πέρασμα από τον «Πάλλη» ήταν προσκύνημα. Ιδίως με το άνοιγμα των σχολείων κάθε φθινόπωρο. Αυτό που ήταν εξαιρετικό, δεν ήταν μόνο τα είδη εισαγωγής αλλά η εκδοτική δραστηριότητα με τα ανυπέρβλητης ποιότητας τετράδια με σήμα τον Παρθενώνα. Η επιλογή του χαρτιού και των χρωμάτων όπως και η εκτυπωτική εργασία συνέχιζαν μια παράδοση εκατό ετών.
Ο «Πάλλης», όπως και πολλές επιχειρήσεις που έδιναν τον διαφορετικό τόνο στο αθηναϊκό κέντρο, απουσιάζει εδώ και πολλά χρόνια. Είναι ένα διεθνές φαινόμενο η απόσυρση εκείνων των καταστημάτων που απέκλιναν από τον μέσο όρο της μαζικής αναπαραγωγής. Πρόσφατα, διάβαζα ένα άρθρο για την έκλειψη των εκκεντρικών μαγαζιών που έδιναν τον τόνο στο Λονδίνο. Στην περίπτωση της Αθήνας μιλάμε, όμως, για την εγχώρια επιχειρηματικότητα και τη σύνδεσή της με την ωρίμανση της ελληνικής κοινωνίας. Κύκλοι ζωής…
