Υπάρχουν εκείνοι που αποδέχονται την αξιολόγηση, χωρίς υποσημειώσεις. Υπάρχουν εκείνοι που ανήκουν στην κατηγορία του «ναι μεν, αλλά». Υπάρχουν και εκείνοι που παθαίνουν αναφυλαξία στο άκουσμα και μόνο της λέξης. Αλλά υπάρχει και μια τέταρτη κατηγορία, που είναι μάλλον και η χειρότερη: συντάσσονται με την αξιολόγηση μόνον όταν προκρίνονται και πνέουν μένεα εναντίον της όταν απορρίπτονται. Ανθρώπινο, θα πείτε. Και θα έχετε υπογράψει την κατάργησή της. Παράδειγμα: είσαι σκηνοθέτης/παραγωγός και υποβάλλεις το σχέδιο για μια ταινία. Εσύ και πολλοί άλλοι. «Εσύ», όμως, είσαι ανάμεσα σε εκείνους που η πρότασή τους αξιολογείται και δεν εγκρίνεται. Τι κάνεις; 1. Θολώνεις, τυφλώνεσαι από θυμό (σύνηθες). 2. Αποδέχεσαι και ξαναπροσπαθείς (σχετικά σπάνιο). 3. Δεν έχεις προσωπική εμπλοκή στη διαδικασία, αλλά δεν «γουστάρεις» τη διοίκηση του οργανισμού που αξιολογεί, ειδικά αν η κυβέρνηση που την έχει εγκρίνει δεν είναι της αρεσκείας σου (αιώνιο).
Η πλέον τοξική αντίδραση επικαλείται δήθεν «διαφάνεια και δικαιοσύνη» και ορμάει σε προσφιλείς μεθοδεύσεις: αίτηση λήψης ασφαλιστικών μέτρων κατά του οργανισμού. Αν, δε, ο οργανισμός τυχαίνει να είναι το Κέντρο Κινηματογράφου, μπορεί να μπλοκάρεις τη λειτουργία του, μαζί και το σύνολο της ελληνικής παραγωγής, για μια διετία. Σκασίλα σου όμως. Δεν είναι ο κινηματογράφος που σε απασχολεί, αλλά η αυτοδικαίωσή σου. Λίγη σημασία έχει αν το Κέντρο Κινηματογράφου (για παράδειγμα), που είδε και έπαθε να ορθοποδήσει, απέκτησε τους τελευταίους μήνες μια διοίκηση ορθολογική και εργατική, που «έτρεξε» διαδικασίες «παγωμένες» εδώ και χρόνια, καλώντας ως «αναγνώστες» των προτάσεων ανθρώπους νέους, καταξιωμένους και –κυρίως– ενεργούς. Το πάθημα, μάθημα όμως. Για την επόμενη αξιολόγηση ποιος θα προσφερθεί όταν, με χίλιες προφάσεις, ο επαγγελματίας κατασυκοφαντείται;
Oπου και να στραφούμε αυτόν τον καιρό, η λέξη «αξιολόγηση» προκαλεί εκδηλώσεις μανίας, που βαφτίζονται διαμαρτυρία ή υπεράσπιση δικαιωμάτων. Η αναγγελία για αξιολόγηση στη δημόσια εκπαίδευση έφερε μια μερίδα εκπαιδευτικών στους δρόμους με ντουντούκες και συνθήματα. Ποιος θα κρίνει την παιδαγωγική και διδακτική επάρκεια; Τι κρύβεται πίσω από τη διαδικασία; Κάποιο λάκκο έχει η φάβα που δεν μαγειρεύεται με τη «δική μας» συνταγή. Η αξιολόγηση δεν είναι απλώς μια μέθοδος. Είναι πάνω απ’ όλα ιδέα με δύναμη μεταμορφωτική. Ρίχνει τον προβολέα στο εφησυχασμένο, δηλαδή στο παλιό και ληγμένο. Συμμαχεί με τον καθένα που επιδιώκει το άλμα. Πρωτίστως, προσωπικό. Κάποιοι δεν μπορούν, σεβαστό. Κάποιοι δεν μπορούν, αλλά θέλουν να εμποδίσουν και όσους και μπορούν και θέλουν. Θα ήταν μόνον αξιοθρήνητο, εάν δεν ήταν και καταστροφικό.
